Wincenty Czamarczan

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wincenty Czamarczan
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

22 stycznia 1899
Warszawa

Data i miejsce śmierci

2 sierpnia 1942
tamże

Zawód, zajęcie

dorożkarz

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941)
Multimedia w Wikimedia Commons

Wincenty Czamarczan (ur. 22 stycznia 1899 w Warszawie, zm. 2 sierpnia 1942 tamże) – polski dorożkarz, plutonowy rezerwy Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 22 stycznia 1899 na warszawskiej Pradze, w rodzinie Andrzeja, dorożkarza, i Karoliny z Filubów[1][2][3][a]. Do ósmego roku życia wychowywał się przy ojcu, a następnie ukończył trzy oddziały szkoły rządowej[5]. Później pracował u sztukatora[5]. Po wybuchu I wojny światowej rozpoczął pracę dorożkarza[5]. Następnie wstąpił do armii rosyjskiej jako wolontariusz (ros. доброволец), lecz wkrótce zdezerterował ponieważ „niepodobało mu się” i wrócił do domu[5]. Po wkroczeniu oddziałów armii niemieckiej do Warszawy (5 sierpnia 1915) został wywieziony do Rzeszy[5]. Po sześciu miesiącach uciekł i wrócił do domu[5]. Zadenuncjowany władzom niemieckim przez gospodarza domu zmuszony był wyjechać do Generalnego Gubernatorstwa Lubelskiego[5]. W 1918, po wyjeździe armii austro-węgierskiej, wrócił do Warszawy[5].

7 listopada 1918 wstąpił do Wojska Polskiego[6]. Służył w 7. kompanii II batalionu 36 pułku piechoty[7]. W szeregach tego oddziału walczył na wojnie z Ukraińcami, a następnie wojnie z bolszewikami[8]. Był trzy razy ranny i trzy razy kontuzjowany[9]. Wyróżnił się 20 maja 1920 w walce pod Woropajewem[10] i 3 czerwca tego roku w bitwie pod Duniłowiczami[11]. 24 grudnia 1920 we wniosku na odznaczenie Orderem Virtuti Militari napisano:

Dnia 20 maja 1920 w bitwie pod Woropajewem, podczas odpierania nadzwyczajnie silnego ataku nieprzyjacielskiego, plutonowy Czamarczan jako strzelec przy lekkim karabinie maszynowym ostrzeliwując nieprzyjaciela zostaje dotkliwie rannym w ucho, mimo to nie traci ani na chwilę zimnej krwi i nie opuszcza stanowiska. Dostaje jednak drugi powierzchowny postrzał w czoło, od którego traci przytomność. Nieprzyjaciel rozzuchwalony milczeniem karabinu maszynowego atakuje z podwójną energią. Kompania tak zachwiana milczeniem karabinu maszynowego jak i utratą oficera, który w międzyczasie zostaje rannym[b], zaczyna się cofać. Plutonowy Czamarczan po kilkuminutowym omdleniu przytomnieje, odtrąca od karabinu maszynowego nieobeznanych, majstrujących kolegów i rozpoczyna ogień. Strzelając na kilka kroków i wzdłuż linii tyralierskiej nieprzyjaciela zadaje mu ciężkie straty, tym samym pobudza kompanię do kontrataku i atak nieprzyjacielski zamienia się w formalną ucieczkę, a nawet pogrom[13].

W latach 1929–1931 pracował jako robotnik w wojskowych składach samochodowych przy ul. Stalowej, a następnie na lotnisku wojskowym Okęcie[14]. Później pozostawał bez pracy, a w 1934, za pośrednictwem Biura Kapituły Orderu Wojennego „Virtuti Militari” starał się o posadę państwową[15]. Mieszkał na Pradze przy ul. Kowieńskiej 10 m. 2[9].

19 lipca 1934 kierownik XIV Komisariatu Policji Państwowej m. st. Warszawy, komisarz Władysław Rodkiewicz przesłał do Biura Kapituły Orderu Wojennego „Virtuti Militari” opinię o Wincentym Czamarczanie, w której napisano, że „prowadzi się nienagannie, ma na utrzymaniu żonę i dwoje dzieci. Wymieniony znajduje się w warunkach materialnych biednych, gdyż jako powożący dorożką pracuje dorywczo”[16]. 23 lipca tego roku swoją opinię do Biura Kapituły przesłał kierownik Samodzielnego Referatu Informacyjnego DOK I w Warszawie, major Edward Rybicki[17]. Opinia była negatywna, lecz opierała się na danych sprzed dziesięciu lat, pochodzących z Biura Rejestracyjnego Urzędu Śledczego m. st. Warszawy[18].

6 grudnia 1934 prezydent RP postanowił w drodze łaski zatrzeć Wincentemu Czamarczanowi skazanie go na karę jednego miesiąca aresztu, orzeczoną na mocy art. 142 cz. 1 i art. 53 kk wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 7 kwietnia 1924, jako instancji odwoławczej od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie oraz karę dwóch miesięcy aresztu, orzeczoną na podstawie art. 129 i 132 § 1 kk wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 30 października 1933, jako instancji odwoławczej od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie[19].

Zmarł 2 sierpnia 1942 w Warszawie[20], a trzy dni później został pochowany na cmentarzu Bródnowskim (sektor 52g, rząd 4, grób 4)[21].

Był żonaty, miał syna Lucjana (ur. 14 października 1925) i córkę Irenę (ur. 23 marca 1930, zm. 15 stycznia 2000), po mężu Grzędę[9][21].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Andrzej Czamarczan syn Józefa, woźnica dorożkarski nr 4564, zam. ul. Brudnowska 6, na podstawie rozporządzenia nr 173 oberpolicmajstra miasta Warszawy z 3 lipca 1899 został pozbawiony prawa na powożenie na okres trzech tygodni za żądanie zapłaty nad taksę i grubiańskie obejście się z pasażerem[4].
  2. ↑ Rannym oficerem był dowódca 7. kompanii, podporucznik Jan Piotr Komander[12].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
  2. ↑ Wykaz adresów 1909 ↓, s. 42, Andrzej Czamarczan, dorożkarz, zam. Praga ul. Kowieńska 13.
  3. ↑ Lubryczyński i Gańko 2018 ↓, s. 174.
  4. ↑ Rozporządzenia. „Warszawska Gazeta Policyjna”. 122, s. 1, 1899-07-05. .
  5. ↑ a b c d e f g h Kolekcja ↓, s. 4.
  6. ↑ Kolekcja ↓, s. 5.
  7. ↑ Kolekcja ↓, s. 1, 6.
  8. ↑ Kolekcja ↓, s. 4, 6.
  9. ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 2.
  10. ↑ Kolekcja ↓, s. 6.
  11. ↑ Pomarański 1930 ↓, s. 38.
  12. ↑ Pomarański 1930 ↓, s. 35.
  13. ↑ Kolekcja ↓, s. 6, 8.
  14. ↑ Kolekcja ↓, s. 9.
  15. ↑ Kolekcja ↓, s. 9, 24–27.
  16. ↑ Kolekcja ↓, s. 19.
  17. ↑ Kolekcja ↓, s. 15.
  18. ↑ Kolekcja ↓, s. 13, 15.
  19. ↑ Kolekcja ↓, s. 20, 22.
  20. ↑ Nekrologi Warszawskie. Ewa Rokicka- Ślusarska. [dostęp 2023-10-27].
  21. ↑ a b Wincenty Czamarczan. Cmentarz Bródzieński w Warszawie. [dostęp 2023-10-27].
  22. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 2 kwietnia 1921, s. 608.
  23. ↑ Pomarański 1930 ↓, s. 60.
  24. ↑ Lista kawalerów 1992 ↓, s. 575.
  25. ↑ Kolekcja ↓, s. 3.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wincenty_Czamarczan&oldid=72229874”