Wincentyna Wolska
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Narodowość |
polska |
| Odznaczenia | |
 
| |
Wincentyna Maria Wolska (ur. 1897, zm. 1974) – polska działaczka społeczna odznaczona Medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Przyszła na świat w rodzinie Zakrzewskich. Wyszła za mąż za rok starszego Stanisława Wolskiego, syna Tytusa Antoniego i Pauliny[1]. W 1923 rodzina uciekła do Polski z okolic Żytomierza[1][2]. Znajoma Żydówka ostrzegła ich przed prześladowaniami ze strony bolszewików. Zamieszkali w Wielkopolsce. Potem przenieśli się do Wyszkowa[1]. Drugie dziecko Wincentyna urodziła w Kępie Nadbrzeskiej[3]. W Wyszkowie jej mąż najpierw pracował w Lasach Państwowych, a w 1931 został wybrany na burmistrza. Wolscy zamieszkali w Wyszkowie przy ul. Ogrodowej 1 (dziś 1 Maja), a w 1932 wybudowali dom przy ul. 11 Listopada (róg Szkolnej). Budynek spłonął na początku II wojny światowej[1].
Wincentyna Wolska była przewodniczącą Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet w Wyszkowie. Związek prowadził sklep i ochronkę, organizował różne kursy dla kobiet[1].
Urodziła czworo dzieci: Stanisława (1922–1994), Irenę (1926–2005, Nadzwyczawska)[1], Bolesława Józefa (1927–2013)[3] i Marię (1930–2020, Banasiak)[1]. Wincentyna, spokrewniona z Walerym Sławkiem, poprosiła go na ojca chrzestnego najmłodszej córki[4].
Po wybuchu II wojny światowej mąż Wincentyny został odsunięty od urzędu i pracował jako ogrodnik[1]. Dzieci włączyły się w konspirację[2][3]. Rodzina zamieszkała w domu nauczycielskim w Parku Senatorskim (współcześnie Park Karola Ferdynanda Wazy) wspólnie z rodziną dyrektora wyszkowskiego gimnazjum, Apolinarego Rytla. W 1942 Wolscy zaopiekowali się Rachelą i Bruchą, nastoletnimi córkami wyszkowskiego kuśnierza Rubinowicza. Rodzina uciekła z getta w Wołominie. Wolscy przechwowywali dziewczynki w swoim domu, wyrobili im fałszywe dokumenty i utrzymywali do 1945. W 1948 siostry wyjechały do Izraela[1].
W 1945 rodzina przeprowadziła się do Słubic, gdzie Stanisław Wolski został starostą, a potem do Bartoszyc, gdzie objął urząd burmistrza. Zmarł w tym samym roku[1].
W 1987 Wincentyna i Stanisław Wolscy na wniosek Bruchy i Racheli Rubinowicz zostali pośmiertnie odznaczeni Medalem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. W 2017 zostali pośmiertnie odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[1].
W Wyszkowie znajduje się pomnik Stanisława Wolskiego z dwiema Żydówkami. Nie ma tam informacji o Wincentynie Wolskiej[1][2].
Wnukiem Wincentyny jest Rafał Wolski[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l Elżbieta Szczuka, Wolski Stanisław, [w:] Adam Michał Mickiewicz (red.), Ziemia wyszkowska i Puszcza Biała. Kto był kim, wyd. 1, Wyszków: Edytor s. c. Elżbieta K. Borzymek i wspólnicy, 2021, ISBN 978-83-60646-49-6, OCLC 1296499009 [dostęp 2022-02-28].
- ↑ a b c INFOSTRONY: Adam Podemski, Pomnik, który ma łączyć wyszkowian [online], www.wyszkowiak.pl [dostęp 2022-03-28] (ang.).
- ↑ a b c Elżbieta Szczuka, Wolski Bolesław Józef, [w:] Adam Michał Mickiewicz (red.), Ziemia wyszkowska i Puszcza Biała - "kto był kim", wyd. 1, Wyszków: Edytor s.c. Elżbieta K. Borzymek i wspólnicy, 2021, ISBN 978-83-60646-49-6, OCLC 1301994230 [dostęp 2022-03-28].
- ↑ Przedłużone życie Bolesława Wolskiego [online] [dostęp 2022-03-28] (pol.).
- ↑ Burmistrz Stanisław Wolski wrócił do Wyszkowa [online], Tuba Wyszkowa [dostęp 2022-03-28] (pol.).