Woszczynka różowawa
.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
woszczynka różowawa |
| Nazwa systematyczna | |
| Ceriporia excelsa Parmasto Trudy Bot. Inst. Akad. Nauk SSSR, ser. 2, Sporov. Rast. 12: 222 (1959) | |
Woszczynka różowawa (Ceriporia excelsa Parmasto) – gatunek grzybów z rzędu żagwiowców (Polyporales)[1].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ceriporia, Irpicaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w roku 1959 Erast Parmasto[1]. Stanisław Domański w 1999 r. nadał mu polską nazwę woszczynka piękna, Władysław Wojewoda w 1999 r. zmienił ją na woszczynka różowawa[2].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Jednoroczny, rozpostarty, miękki, dający się oddzielić od podłoża. Sterylny brzeg wąski. Powierzchnia o barwie od białej do różowawo brązowej lub purpurowej, pajęczynowata lub kłaczkowata. Pory różowe do czerwonawo-pomarańczowych, okrągłe do kanciastych, 2–3 na mm, z grubymi szczecinkami, które z wiekiem stają się cienkie i przebijają rurki. Rurki tworzą pojedyncze zagłębienia, później łączące się. Subikulum białe lub różowawe do jasnobrązowego, miękkie, strefowane, o grubości do 1 mm. Warstwa rurek ma grubość do 0,5 m i jest tej samej barwy co subikulum[3].
- Cechy mikroskopowe
System strzępkowy monomityczny. Strzępki w subikulum szkliste, cienkościenne do lekko grubościennych, przeważnie proste, septowane, lekko nabrzmiałe przy przegrodach i często z krętymi rozgałęzieniami, rzadko z pojedynczymi, podwójnymi lub wieloma sprzążkami, o średnicy 5–15 µm. Strzępki tramy proste, septowane, o średnicy 3–4,5 µm. Brak cystyd i innych sterylnych elementów hymenium. Podstawki maczugowate, 4-sterygmowe, 14–16 × 4–6 µm z prostą przegrodą u podstawy. Bazydiospory podłużne do krótko-cylindrycznych, szkliste, gładkie, nieamyloidalne, 3,5–5 × 2–2,5 um[3].
- Gatunki podobne
Owocniki tego gatunku wykazują duże zróżnicowanie w barwie od białoszarej do czerwono-pomarańczowej. Istnieje kilka podobnych gatunków Ceriporia[3].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Woszczynka różowawa występuje w Ameryce Północnej, Azji i Australii. Najwięcej stanowisk podano w Europie[4]. W Polsce w. Wojewoda w 2003 r. przytoczył 3 jej stanowiska, w tym dwa dawne[2]. Bardziej aktualne i dość liczne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów[5]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V– gatunek zagrożony wymarciem, który w najbliższej przyszłości przesunie się do grupy wymierających, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[6].
Nadrzewny grzyb saprotroficzny. Występuje na martwym drewnie w lesie[2]. Występuje głównie na drzewach i krzewach liściastych, takich jak brzoza, buk, jesion, wierzba, kalina, ale notowany też na świerku. Powoduje białą zgniliznę drewna[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2022-12-13] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d L. Ryvarden, R.L. Gilbertson, European polypores. Part 1, „Synopsis Fungorum”, 6, Mycobank, 1992, s. 1–387 [dostęp 2022-12-13].
- ↑ Występowanie ceriporia excelsa na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2022-12-13] (ang.).
- ↑ Aktualne stanowiska woszczynki różowawej w Polsce [online], Nagrzyby.pl [dostęp 2022-12-13] (pol.).
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.