Zelwiany
53°23′59″N 24°31′54″E/53,399806 24,531778| część Mostów | |
.jpg) Dwór Krzywickich w Zelwianach za czasów II Rzeczypospolitej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Miasto | |
| Strefa numeracyjna |
+375 1515 |
| Kod pocztowy |
231591 |
| Tablice rejestracyjne |
4 |
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
| 53°23′59″N 24°31′54″E/53,399806 24,531778
| |
Zelwiany (biał. Зельвяны; ros. Зельвяны) – część miasta Mosty na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie mostowskim. Leży nad Niemnem. Dawniej samodzielna wieś.
Na zchodzie przechodzi w Podwórną (także dawna wieś, obecnie część Mostów).
Historia[edytuj | edytuj kod]
Przed II wojną światową południową stronę Niemna stanowiła osobna miejscowość Zelwiany[1] (dziś śladem po niej jest ul. Zelwianskaja w tej części miasta oraz nazwa rzeki uchodzącej w tym miejscu do Niemna – Zelwianki). Dobra te należały początkowo do rodziny Krzywickich, a od około połowy XIX wieku – do Tarasewiczów, w rękach których pozostawały do początku XX wieku.
Prawdopodobnie Ksawery Krzywicki zbudował tu w pierwszej ćwierci XIX wieku duży, piętnastoosiowy murowany klasycystyczny dwór, w środkowej trójosiowej części piętrowy, poza tym parterowy, na planie szerokiego prostokąta. Centralna część poprzedzona była portykiem w wielkim porządku o czterech masywnych kolumnach wspierających prostokątną attykę. Od strony ogrodowej do domu przylegał obszerny taras widokowy. Dwór był przykryty gładkim czterospadowym dachem gontowym. Wnętrza zaprojektowano dwutraktowo[2]. Wokół domu nie było prawie parku, ponieważ usytowany był między miasteczkiem a Niemnem. Przed portykiem znajdował się ogród z dużym gazonem i bramą wjazdową. W pobliżu (na wschód od dworu) znajdowała się cerkiew, po której również nie ma już śladu[3].
W dwudziestoleciu międzywojennym miejscowość leżała w Polsce, w województwie białostockim, w powiecie wołkowyskim, w gminie Piaski [4]. 16 października 1933 utworzyła gromadę w gminie Piaski[5]. Po II wojnie światowej weszła w struktury ZSRR.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zelwiany, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 568.
- ↑ Zelwiany, [w:] Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 2: Województwa brzesko-litewskie, nowogrodzkie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1993, s. 416–417, ISBN 83-04-03784-X, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
- ↑ Cerkiew w Zelwianach na stronie Radzima.org. [dostęp 2017-10-15].
- ↑ Baza Miejscowości Kresowych. [dostęp 2020-01-02]. (pol.).
- ↑ Białostocki Dziennik Wojewódzki. 1933, nr 11, poz. 51
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zelwiany, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 568.
- Zelwiany na mapie WIG
