Ziarnojadek białobrody

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ziarnojadek białobrody
Sporophila americana murallae[1]
Chapman, 1915
Ilustracja
Samiec
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

tanagrowate

Podrodzina

ziarnojadki

Rodzaj

Sporophila

Gatunek

ziarnojadek plamoskrzydły

Podgatunek

ziarnojadek białobrody

Synonimy
  • Sporophila aurita murallae Chapman, 1915[2]
  • Sporophila murallae Chapman, 1915
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
nagranie głosu

Ziarnojadek białobrody[4][5] (Sporophila americana murallae) – podgatunek ziarnojadka plamoskrzydłego, małego ptaka z rodziny tanagrowatych (Thraupidae), występujący w północno-zachodniej Ameryce Południowej. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN zaliczany jest do kategorii najmniejszej troski (LC, Least Concern)[3].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pierwszego naukowego opisu taksonu – na podstawie holotypu pochodzącego z okolic Morelii w departamencie Caquetá, Kolumbia – dokonał amerykański ornitolog Frank Michler Chapman w 1915 roku, nadając mu nazwę Sporophila aurita murallae[2][6]. Autor uznał go za podgatunek Sporophila aurita – taksonu traktowanego obecnie jako synonim Sporophila corvina (ziarnojadka kruczego)[7]. Później był uznawany za podgatunek Sporophila americana (ziarnojadka plamoskrzydłego), ale w 2007 roku South American Classification Committee (SACC) nadał mu status odrębnego gatunku[8]. Jednak w związku z napływem nowych informacji o zmienności w upierzeniu i rozmieszczeniu geograficznym tych ptaków, w 2022 roku SACC ponownie rozpatrzył status tego taksonu i „zdegradował” go do rangi podgatunku S. americana[9]; decyzję tę zaakceptował IOC[10].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Mały ptak o cechach typowych dla rodzaju Sporophila, o charakterystycznym krępym, grubym i zaokrąglonym dziobie – koloru ciemnoszarego przechodzącego w czarny. Samce są bardzo podobne do samców ziarnojadka kruczego[11] i ziarnojadka plamoskrzydłego. Samce mają czarną głowę z białym paskiem na boku szyi zaczynającym się od czarnego karku i biegnącego do białego gardła i białych policzków z niewielkim czarnym wąsikiem poniżej kantarka. Grzbiet, skrzydła i ogon czarne z niewielkimi odcieniami szarego. Brzuch białoszary z jaśniejszym odcieniem przechodzącym w białawy w jego centralnej części z jasnymi przebarwieniami w kształcie kilku pasków wyglądających niczym łuski. Skrzydła ciemnoszare z czarnymi obrzeżami lotek z niewielką białawą plamką na środku. Nogi ciemnoszare. Upierzenie samicy jest typowe dla ziarnojadków, w zasadzie nie wyróżnia się niczym od samic innych gatunków. Jest płowobrązowa, brak plamki na skrzydłach, grzbiet ciemniejszy, brzuch zdecydowanie jaśniejszy na jego centralnej części prawie białawy. Długość ciała 10 cm[12] (inne źródło podaje 12,5 cm[11]), masa ciała 12–13,7 g[12].

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Ziarnojadek białobrody występuje na terenach położonych do wysokości 1500 m n.p.m.[3][13] Jest spotykany w południowo-wschodniej Kolumbii, wschodnim Ekwadorze, północno-wschodnim Peru i sąsiadującymi z nimi zachodnimi obrzeżami Brazylii[14]. Jest gatunkiem osiadłym[12][13].

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Jego głównym habitatem są obrzeża wilgotnych lasów, także ponowne zalesienia oraz pastwiska z samotnymi drzewami. Żywi się głównie ziarnami traw (zwłaszcza z podrodziny prosowych) i chwastów. Spotykany jest zazwyczaj w parach, czasami w niewielkich grupach z innymi ziarnojadkami[12].

Rozmnażanie

Brak danych[12][14][11].

Status[edytuj | edytuj kod]

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN ziarnojadek białobrody od 2008 roku jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern); wcześniej nie był klasyfikowany, gdyż nie uznawano go za odrębny gatunek. Wielkość populacji nie jest określona[3][15], ale ptak ten opisywany jest jako dosyć pospolity[13]. Zasięg jego występowania według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje około 1,5 mln km²[13]. BirdLife International podaje, że liczebność populacji przypuszczalnie ma trend wzrostowy, gdyż postępująca degradacja środowiska (lasów pierwotnych[12]) powoduje powstanie siedlisk dogodnych dla tego gatunku[3][15].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Sporophila americana murallae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b Denis Lepage: Caqueta Seedeater Sporophila murallae (Chapman, 1915) – synonyms. Avibase. [dostęp 2021-09-04]. (ang.).
  3. ↑ a b c d e Sporophila americana murallae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 374, 1999. 
  5. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Sporophilinae Ridgway, 1901 (1853) - ziarnojadki - Seedeaters (wersja: 2021-07-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-09-04].
  6. ↑ Frank M. Chapman. Diagnoses of apparently new Colombian birds. IV. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 34, s. 649, 1915. (ang.). 
  7. ↑ Denis Lepage: Wing-barred, Variable or Caqueta Seedeater Sporophila [americana or corvina] (= Sporophila americana) (Gmelin, JF, 1789) – synonyms. Avibase. [dostęp 2021-09-04]. (ang.).
  8. ↑ G. Stiles: Proposal (#287) to South American Classification Committee: Recognize four species of Sporophila within the Sporophila americana superspecies. South American Classification Committee, 2007. [dostęp 2021-09-05]. (ang.).
  9. ↑ Dan Lane & Gary Stiles: Proposal (932) to South American Classification Committee: Merge Sporophila murallae into S. americana. South American Classification Committee, 2022. [dostęp 2022-10-13]. (ang.).
  10. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2022-10-13]. (ang.).
  11. ↑ a b c Alfredo Begazo: Caquetá Seedeater (Sporophila murallae). Peru Aves. CORBIDI, Lima, Peru. [Online]. [dostęp 2021-09-04]. (ang.).
  12. ↑ a b c d e f Alvaro Jaramillo: Caqueta Seedeater Sporophila murallae, version 1.0. [w:] Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, and E. de Juana, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2021-09-04]. (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  13. ↑ a b c d Species factsheet: Caqueta Seedeater Sporophila murallae, Data table and detailed info. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-09-04]. (ang.).
  14. ↑ a b Josep del Hoyo, Andrew Elliott, David Christie (red.): Handbook of the Birds of the World. T. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 650–651. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
  15. ↑ a b Caqueta Seedeater Sporophila murallae. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-09-04]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ziarnojadek_białobrody&oldid=72333749”