Zoltán Kemény
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki |
rzeźbiarstwo, malarstwo, sztuka użytkowa, wzornictwo przemysłowe |
Zoltán Kemény (ur. 21 marca 1907 w miejscowości Bănița, zm. 14 czerwca 1965 w Zurychu) – szwajcarski rzeźbiarz, malarz i projektant węgierskiego pochodzenia.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W latach 1924–1927 studiował architekturę, a w latach 1927–1930 malarstwo na Węgierskim Uniwersytecie Sztuk Pięknych w Budapeszcie[1][2]. W 1930 wyjechał do Paryża[1][2][3], gdzie pracował jako projektant sztuki użytkowej i mody[1][2]. W 1942 osiedlił się w Zurychu[1][2][3]. Nadal zajmował się projektowaniem mody i wzornictwem przemysłowym, uprawiał też malarstwo i kolaż[2]. W 1946, pod wpływem Jeana Dubuffeta zaczął tworzyć reliefy. W 1950 stworzył swoje pierwsze płaskorzeźby luminescencyjne, umieszczając elektryczne oświetlenie za taflą szkła, służącego jako podpora dla innych materiałów. W 1954 wykonał pierwsze metalowe płaskorzeźby. W 1957 otrzymał obywatelstwo szwajcarskie. W 1960 zrezygnował z pracy w modzie i całkowicie poświęcił się rzeźbie[1].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Metal był jego głównym medium, w którym pracował i które przyniosło mu międzynarodowe uznanie[1]. Wykorzystywał gotowe prefabrykaty i wyroby, takie jak gwoździe, sprężyny, druty, rury itp. Tworzył abstrakcyjne, strukturalne kompozycje reliefowe, łączące efekty rzeźbiarstwa i malarstwa (Images en relief)[1][2]. Był autorem m.in. dekoracji foyer teatru we Frankfurcie nad Menem (1963)[2]. W 1964 otrzymał główną nagrodę za rzeźbę na Biennale w Wenecji[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Monica Bohm-Duchen, Kemeny, Zoltan, Oxford Art Online. Grove Art Online, 2003, DOI: 10.1093/gao/9781884446054.article.T046222 [dostęp 2022-08-08] (ang.).
- ↑ a b c d e f g Andrzej Dulewicz, Encyklopedia Sztuki. Austria, Niemcy, Szwajcaria, Warszawa: Warszawski Dom Wydawniczy, 1993, s. 209 (pol.).
- ↑ a b c Kemeny, Zoltan, Benezit Dictionary of Artists, 31 października 2011, DOI: 10.1093/benz/9780199773787.article.B00097927 [dostęp 2022-08-08] (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Nowa encyklopedia powszechna PWN t. 3, Warszawa 1998.
- Zoltan Kemeny, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-08-08] (ang.).