Spłaszczek tabaskański

Spłaszczek tabaskański
	Dermatemys mawii
	J.E. Gray, 1847
	; Osobnik w zoo w Pradze
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	gady
Rząd	żółwie
Podrząd	żółwie skrytoszyjne
Rodzina	spłaszczkowate
Rodzaj	Dermatemys; J.E. Gray, 1847
Gatunek	spłaszczek tabaskański
Synonimy
	Emys berardii Duméril, Bibron & Duméril, 1851; Dermatemys mavei Cope, 1868 (nomen substitutum pro D. mawii); Dermatemys abnormis Cope, 1868; Dermatemys salvinii Gray, 1870; Limnochelone micrura Werner, 1901;
	Emys berardii Duméril, Bibron & Duméril, 1851; Dermatemys mavei Cope, 1868 (nomen substitutum pro D. mawii); Dermatemys abnormis Cope, 1868; Dermatemys salvinii Gray, 1870; Limnochelone micrura Werner, 1901;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; krytycznie zagrożony
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Spłaszczek tabaskański^[4], żółw spłaszczony^[4]^[5] (Dermatemys mawii) – gatunek gada z podrzędu żółwi skrytoszyjnych, jedyny występujący współcześnie przedstawiciel rodziny spłaszczkowatych (Dermatemydidae)^[2].

Opis: Głowa mała, karapaks bardzo płaski, szeroki, owalnego kształtu, pokryty skórą. Palce spięte błonami pływnymi i zakończone krótkimi pazurami. Głowa, odnóża i bardzo krótki ogon mogą być całkowicie chowane do pancerza^[5].
Rozmiary: Karapaks dochodzi zazwyczaj do 45–50 cm długości, a masa ciała do 10–15 kg^[6]. Istnieją historyczne doniesienia o osobnikach większych – o długości karapaksu do 60 cm i masie do 22 kg^[6].
Biotop: Rzeki, jeziora i laguny, gdzie niemal stale przebywa^[6].
Pokarm: Rośliny wodne^[7].
Występowanie: Ameryka Centralna: Gwatemala, Belize, południowo-wschodni Meksyk^[2]^[3]^[8]. Podejrzewane, ale niepotwierdzone występowanie w Hondurasie^[3]^[5]^[9].
Status zagrożenia i ochrona: W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN spłaszczek tabaskański klasyfikowany jest jako gatunek krytycznie zagrożony (CR – Critically Endangered)^[3]. Gatunek wymieniony jest w aneksie B Rozporządzenia Rady (WE) Nr 338/97 w sprawie handlu dzikimi zwierzętami oraz w załączniku II konwencji CITES^[10].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Dermatemys mawii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g P. Uetz & J. Hallermann, Higher taxa: Dermatemydidae, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-02-19] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Dermatemys mawii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 365. ISBN 83-01-14344-4.
↑ ^a ^b ^c Włodzimierz Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.
↑ ^a ^b ^c Richard C.R.C. Vogt Richard C.R.C., John R.J.R. Polisar John R.J.R., Don Moll i GraciaD.M.G. Gonzalez-Porter Don Moll i GraciaD.M.G., Dermatemys mawii Gray 1847 – Central American River Turtle, Tortuga Blanca, Hickatee, Chelonian Research Foundation, 2011, s. 058.1–058.12, DOI: 10.3854/crm.5.058.mawii.v1.2011, ISSN 1088-7105 (ang.).
↑ Jerzy Gosławski, Adam Hryniewicz: Żółwie w domu. Warszawa: Wydawnictwo Spółdzielcze Spółka z o.o., 1992, s. 63. ISBN 83-209-0741-1.
↑ R.R. Midtgaard R.R., Genus Dermatemys, [w:] RepFocus [online] [dostęp 2024-02-19] (ang.).
↑ J.B.J.B. Iverson J.B.J.B., R.A.R.A. Mittermeier R.A.R.A., Dermatemydidae, Dermatemys, „Catalogue of American Amphibians and Reptiles”, 237, 1980, s. 1–4 (ang.).
↑ Dermatemys mawii, [w:] Species+ [online], UNEP-WCMC, CITES Secretariat [dostęp 2024-02-19] (ang.).

[itis-1] Dermatemys mawii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[rd-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g P. Uetz & J. Hallermann, Higher taxa: Dermatemydidae, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-02-19] (ang.).

[iucn-3] Dermatemys mawii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[pwn-4] Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 365. ISBN 83-01-14344-4.

[Juszczyk-5] Włodzimierz Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.

[rozmiary-6] Richard C.R.C. Vogt Richard C.R.C., John R.J.R. Polisar John R.J.R., Don Moll i GraciaD.M.G. Gonzalez-Porter Don Moll i GraciaD.M.G., Dermatemys mawii Gray 1847 – Central American River Turtle, Tortuga Blanca, Hickatee, Chelonian Research Foundation, 2011, s. 058.1–058.12, DOI: 10.3854/crm.5.058.mawii.v1.2011, ISSN 1088-7105 (ang.).

[pokarm-7] Jerzy Gosławski, Adam Hryniewicz: Żółwie w domu. Warszawa: Wydawnictwo Spółdzielcze Spółka z o.o., 1992, s. 63. ISBN 83-209-0741-1.

[repfocus-8] R.R. Midtgaard R.R., Genus Dermatemys, [w:] RepFocus [online] [dostęp 2024-02-19] (ang.).

[Iverson-9] J.B.J.B. Iverson J.B.J.B., R.A.R.A. Mittermeier R.A.R.A., Dermatemydidae, Dermatemys, „Catalogue of American Amphibians and Reptiles”, 237, 1980, s. 1–4 (ang.).

[cites-10] Dermatemys mawii, [w:] Species+ [online], UNEP-WCMC, CITES Secretariat [dostęp 2024-02-19] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]