57 mm armata przeciwpancerna wz. 1943 (ZiS-2)
| ||
![]() | ||
Dane podstawowe | ||
Państwo | ZSRR | |
Rodzaj | działo przeciwpancerne | |
Historia | ||
Prototypy | 1941 | |
Produkcja seryjna | 1941 1943-1945 | |
Wyprodukowano | 10 011 szt. | |
Dane taktyczno-techniczne | ||
Kaliber | 57 mm | |
Nabój | 57x480mmR | |
Długość lufy | 4160 mm (L/73) | |
Donośność | 8400 m | |
Odległość strzału bezwzgl. | 1200 m | |
Prędkość pocz. pocisku | 990 m/s (przeciwpancernego o masie 3,14 kg) 1270 m/s (przeciwpancernego podkalibrowego o masie 1,79 kg) 700 m/s (odłamkowego o masie 3,75 kg) | |
Masa | 1250 kg (armaty) 340 kg (lufy z zamkiem) | |
Kąt ostrzału | -5° do +25° (w pionie) 54° (w poziomie) | |
Wysokość linii ognia | 875 mm | |
Długość odrzutu | 970-1100 mm | |
Szybkostrzelność | 25 strz./min | |
Obsługa | 5-7 osób | |
Czas przejścia w położenie bojowe | 40 s. | |
Szybkość marszowa | do 50 km/h (drogi utwardzone) do 30 km/h (drogi polne) do 10 km/h (teren) |
57 mm armata przeciwpancerna wz. 1943 (ZiS-2) (ros. 57-мм противотанковая пушка образца 1943 года (ЗИС-2)) – radziecka holowana armata przeciwpancerna wprowadzona do uzbrojenia w 1943 roku.
Działo ZiS-2 zostało skonstruowane przez grupę konstruktorów kierowanych przez Wasilija Grabina. Według założeń nowa armata miała być w stanie zwalczać czołgi lepiej opancerzone niż najcięższy czołg Armii Czerwonej – KW-1 (pancerz czołowy 75-95 mm). Podczas przeprowadzonych w 1941 roku prób prototypów armaty uzyskano przebicie 106 mm pancerza pionowego z odległości 500 m (96 mm z odległości 1000 m). Seryjna armata otrzymała oznaczenie fabryczne ZiS-2. Dokumentacja techniczna armaty była gotowa w maju 1941 roku. Skonstruowano także wersję ZiSa-2 przeznaczoną do montażu na podwoziu ciągnika artyleryjskiego T-20 Komsomolec. Nosiła ona oznaczenie ZiS-29, a kompletne działo samobieżne ZiS-30. Opracowano także czołgową wersję ZiS-4 wyprodukowaną w krótkiej wersji i montowana w czołgach T-34/57 (odmiana czołgu T-34/76).
Do końca 1941 roku wyprodukowano 371 armat ZiS-2. Później produkcję wstrzymano dając pierwszeństwo produkcji 45 mm armaty ppanc wz. 1942 która była wystarczająco skuteczna, a była zasilana tą samą amunicją co starsza armata ppanc wz. 1937. Linie produkcyjną armat ZiS-2 przystosowano do produkcji zbliżonych konstrukcyjnie armat polowych ZiS-3.
W 1943 na froncie wschodnim pojawiły się czołgi PzKpfw V Panther i PzKpfw VI Tiger których pancerze czołowe nie mogły być przebite przez pociski armat wz. 1942. Zdecydowano więc o wznowieniu produkcji armat ZiS-2 i oficjalnym przyjęciu ich do uzbrojenia. W latach 1943-1945 wyprodukowano 9645 dział ZiS-2. Działa ZiS-2 były uzbrojeniem pododdziałów przeciwpancernych jednostek piechoty i samodzielnych pułków artylerii przeciwpancernej. Trafiły także do uzbrojenia 4 Brygady Artylerii Przeciwpancernej (podporządkowanej 1 AWP), oraz 9 Drezdeńskiej i 14 Sudeckiej Brygady Artylerii Przeciwpancernej (2 AWP).
Po II wojnie światowej armata ZiS-2 szybko straciła możliwość skutecznego zwalczania czołgów. W latach 50. została zastąpiona przez działa przeciwpancerne kalibru 85 mm (D-44) i 100 mm (BS-3).
Armata przeciwpancerna ZIS-2 wyposażona była w łoże dolne dwuogonowe (ogony z rur stalowych), kołowe, ze stalową tarczę ochronną i gwintowaną lufę kalibru 57 mm. Zamek klinowy, półautomatyczny. Trakcja konna lub motorowa (najczęściej stosowany był samochód GAZ-AA).
Produkcja dział ZiS-2[1] | |||||||||||
Rok | 1941 | 1942 | 1943 | 1944 | 1945 | Razem | |||||
Wyprodukowano, szt. | 371 | 0 | 1850 | 2525 | 5265 | 10011 |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ А. Иванов: Артиллерия СССР в перод второй мировой войны. Санкт-Петербург: Издательский Дом «Нева», 2003.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stefan Pataj: Artyleria lądowa 1872-1970. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1975.
- Ian Hogg: Artyleria dwudziestego wieku. Kędzierski, Sławomir (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2001. ISBN 83-11-09237-0.
- А. Иванов: Артиллерия СССР в перод второй мировой войны. Санкт-Петербург: Издательский Дом «Нева», 2003.
|