Adam Ferdynand Czyżewicz

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Adam Ferdynand Czyżewicz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

19 listopada 1877
Lwów

Data i miejsce śmierci

21 września 1962
Warszawa

Miejsce spoczynku

cmentarz Powązkowski w Warszawie

Zawód, zajęcie

ginekolog, położnik

Alma Mater

Uniwersytet Lwowski

Małżeństwo

Józefa z Czerneckich

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Medal 10-lecia Polski Ludowej Kawaler Orderu Franciszka Józefa (Austro-Węgry)
Multimedia w Wikimedia Commons

Adam Ferdynand Czyżewicz (ur. 19 listopada 1877 we Lwowie, zm. 21 września 1962 w Warszawie) – polski ginekolog i położnik, podpułkownik lekarz Wojska Polskiego II RP.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 19 listopada 1877[1], w rodzinie Adama Zygmunta, profesora położnictwa, i Heleny z Lewickich. Miał brata Jana (1883–1934), inżyniera, i siostrę Wandę[2][3]. W 1895 ukończył VIII klasę i zdał egzamin dojrzałości z odznaczeniem w Gimnazjum im. Franciszka Józefa (w jego klasie byli m.in. Wincenty Czernecki, Stanisław Kętrzyński, Władysław Podlacha)[4]. W 1900 ukończył studia medyczne na Uniwersytecie Lwowskim, a następnie pracował w klinice we Lwowie. Następnie wyjechał do Paryża, gdzie pracował i zdobywał doświadczenie w Instytucie Pasteura, a następnie we wrocławskiej Klinice Chirurgicznej prof. Jana Mikulicza-Radeckiego i w klinice ginekologicznej prof. Heinricha Fritscha w Bonn. W 1914 uzyskał stopień doktora habilitowanego, ale ponieważ trwała I wojna światowa stopień zatwierdzono dwa lata później. Objął stanowisko kierownicze w Oddziale Ginekologicznym w Szpitalu Krajowym we Lwowie, a następnie podjął pracę w klinice prowadzonej przez prof. Antoniego Marsa. Podczas obrony Lwowa w trakcie trwającej wojny polsko-ukraińskiej był pierwszym komendantem szpitala wojsk polskich[5]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego i awansowany do stopnia podpułkownika lekarza starszeństwem z 1 czerwca 1919[6][7]. W 1923–1924 był oficerem rezerwowym 1 batalionu sanitarnego[8][9].

Po uzyskaniu profesury w 1920 wyjechał do Warszawy, gdzie stanął na czele Kliniki Ginekologiczno-Położniczej w tworzonym wówczas Uniwersytecie. W roku akademickim 1925/1926 był dziekanem. Wśród jego uczniów był Tadeusz Zawodziński[10]. W 1925 był współorganizatorem oddziału noworodków, funkcję kierowniczą objęła tam Marta Erlich. Następnie dzięki jego zaangażowaniu powstała pracownia biologiczna i histopatologiczna, na czele której stanął Leonard Lorentowicz. Przez wiele lat prowadził działania zmierzające do pozyskania na potrzeby uczelni radu, w 1930 Uniwersytet Warszawski otrzymał 30 mg tego pierwiastka jako dar Marii Skłodowskiej-Curie, dzięki czemu uruchomiono oddział radioterapii prowadzony przez Zofię Dobijową. W 1935 został członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności.

Podczas okupacji niemieckiej pracował jako ginekolog-położnik, ale równocześnie wykładał w tajnych kompletach uniwersyteckich.

Po wyzwoleniu uczestniczył w reaktywowaniu Kliniki Chorób Kobiecych i Położnictwa, a następnie powrócił do pracy naukowej. W 1946 został członkiem czynnym Polskiej Akademii Umiejętności i członkiem zwyczajnym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego[11]. 1 października 1958 przeszedł na emeryturę.

Jego żoną była Józefa z Czerneckich (1878–1952)[1].

Zmarł 21 września 1962, pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 240-5-29)[1].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Cmentarz Stare Powązki: JÓZEFA CZYŻEWICZOWA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2017-03-31].
  2. ↑ Małgorzata Stawiak-Ososińska. Adam Zygmunt Czyżewicz (1841–1910) - zasłużony nauczyciel lwowskiej szkoły położniczej. „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”. T. XXXV, z. 4, s. 65–78, 2016. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. [dostęp 2024-05-14]. 
  3. ↑ Cmentarze Komunalne w Tarnowie - wyszukiwarka osób pochowanych [online], tarnow.grobonet.com [dostęp 2024-05-14].
  4. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1895. Lwów: 1895, s. 62, 63.
  5. ↑ Semper Fidelis. Obrona Lwowa w obrazach współczesnych. Lwów / Warszawa: Straż Mogił Polskich Bohaterów / Oficyna Wydawnicza Volumen, 1930 / 1990.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1213.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1095.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1128.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1021.
  10. ↑ Longin Marianowski, Mirosław Wielgoś. Profesor Adam Ferdynand Czyżewicz. Twórca Warszawskiej Szkoły Położniczej. „Medycyna Dydaktyka Wychowanie”, s. 40, Nr 10 / 2012. Warszawski Uniwersytet Medyczny. ISSN 0137-6543. 
  11. ↑ Reprezentanci nauk medycznych, zmarli członkowie AU w Krakowie, PAU, TNW i PAN
  12. ↑ M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 277 „za zasługi na polu pracy naukowej”.
  13. ↑ M.P. z 1956 r. nr 23, poz. 288 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w pracy zawodowej w dziedzinie służby zdrowia”.
  14. ↑ M.P. z 1933 r. nr 255, poz. 273 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  15. ↑ M.P. z 1955 r. nr 99, poz. 1387 - Uchwała Rady Państwa z dnia 13 stycznia 1955 r. nr 0/114 - na wniosek Ministra Zdrowia.
  16. ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 254.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Adam_Ferdynand_Czyżewicz&oldid=73772822”