Adam Maciąg
pułkownik lekarz | |
Data i miejsce urodzenia |
25 listopada 1879 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1914–1934, 1939−1940 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska |
komendant szpitala |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Adam Andrzej Maciąg (ur. 25 listopada 1879 w Krakowie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – pułkownik lekarz Wojska Polskiego, doktor medycyny, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 25 listopada 1879 w Krakowie, w rodzinie Jakuba i Marianny z Karolusów[1][2]. W latach 1891–1898 uczył się c. k. Gimnazjum im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie i zdał maturę z odznaczeniem. W latach 1898–1904 studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego. 26 marca 1904 otrzymał dyplom lekarski. W latach 1905−1909 związał się z katedrą fizjologii i farmakologii UJ. W czasie I wojny światowej został wcielony do cesarskiej i królewskiej Armii. W charakterze lekarza oficera pełnił służbę w szpitalach w Krakowie, Tarnowie i Wadowicach.
14 kwietnia 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia kapitana lekarza[3]. Służył w Szpitalu Zapasowym Nr 8 w Krakowie. 24 czerwca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu podpułkownika, w Korpusie Lekarskim, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej[4].
W 1921 pełnił służbę w Szpitalu Okręgowym w Krakowie, a jego oddziałem macierzystym była wówczas Kompania Zapasowa Sanitarna Nr 6[5]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 69. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, w grupie lekarzy[6]. Następnie pełnił służbę w 5 Szpitalu Okręgowym w Krakowie, pozostając oficerem nadetatowym 5 Batalionu Sanitarnego[7][8]. Później kontynuował służbę 5 Szpitalu Okręgowym, pozostając w kadrze oficerów służby zdrowia[9][10]. Ostatnio pełnił służbę na stanowisku szefa oddziału wewnętrznego i kierownika naukowego 5 Szpitala Okręgowego. W międzyczasie, w 1927 wziął aktywny udział w organizacji IV Międzynarodowego Kongresu Medycyny i Farmacji, który odbył się w Polsce, a 1 stycznia 1928 został awansowany na pułkownika ze starszeństwem z 1 stycznia 1928 i 5. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, grupa lekarzy[11]. W czerwcu 1930 został przesunięty ze stanowiska starszego ordynatora na stanowisko komendanta szpitala[12], a 16 listopada 1931 na stanowisko kierownika oddziału wewnętrznego. Z dniem 30 czerwca 1934 został przeniesiony w stan spoczynku[13]. W tym samym roku podjął prywatną praktykę lekarską.
We wrześniu 1939 stawił się w 5 Szpitalu Okręgowym w Krakowie[2]. Po agresji ZSRR na Polskę w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej i przebywał w obozie w Starobielsku[2]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[2], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[14]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 2117[2].
W 1909 ożenił się z Małgorzatą z Ładów (1881–1969), artystką malarką, z którą miał syna Adama (1918–1940), studenta medycyny, ogniomistrza podchorążego rezerwy zmobilizowanego do 5 dywizjonu artylerii konnej, który wiosną 1940 został dokładnie tak jak jego ojciec zamordowany w Charkowie[1][2].
Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został awansowany pośmiertnie do stopnia generała brygady[15][16]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[17][18].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Złoty Krzyż Zasługi – 10 listopada 1928[19]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- awanse generalskie oficerów II Rzeczypospolitej Polskiej z 2007
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 11.
- ↑ a b c d e f Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 318.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 55 z 20 maja 1919, poz. 1715.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 26 z 14 lipca 1920, s. 578.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 459, 751.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 311.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1117, 1150, 1198.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1005, 1043, 1079.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 709, 725.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 321, 871.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 2 stycznia 1928, s. 2.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930, s. 222.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934, s. 146.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 2 [dostęp 2024-09-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2024-01-09].
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Adam Maciąg. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości, sygn. I.480.800 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-03].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Adam Maciąg – publikacje w bibliotece Polona
- Absolwenci Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Ludzie urodzeni w Krakowie
- Ludzie związani ze szkołą im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie – ofiary zbrodni katyńskiej – mianowani generałami Wojska Polskiego III Rzeczypospolitej
- Oficerowie 5 Batalionu Sanitarnego
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Charkowie
- Polacy – oficerowie armii austro-węgierskiej
- Polscy lekarze w kampanii wrześniowej
- Pułkownicy lekarze II Rzeczypospolitej
- Urodzeni w 1879
- Zmarli w 1940
- Pochowani na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu na Piatichatkach w Charkowie