Aleksander Gabszewicz

Aleksander Gabszewicz

Hrabia Oleś, Gabsio

9 zwycięstw
generał brygady pilot
Data i miejsce urodzenia	6 grudnia 1911 Szawle
Data i miejsce śmierci	10 października 1983 Hanley Swan Worcester
Przebieg służby
Siły zbrojne	Siły Powietrzne RP Armée de l'Air RAF
Jednostki	1 Pułk Lotniczy, 113 Eskadra Myśliwska, Dywizjony: 607 i 316
Stanowiska	dowódca: Dywizjonu 316, 131. Polskiego Skrzydła Myśliwskiego
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa, kampania wrześniowa, bitwa o Anglię
Odznaczenia

Aleksander Klemens Gabszewicz, ps. Hrabia Oleś, Gabsio (ur. 6 grudnia 1911 w Szawle na Żmudzi, zm. 10 października 1983 w Hanley Swan Worcester w Wielkiej Brytanii) – generał brygady pilot Wojska Polskiego, Pułkownik (ang. Group Captain) Królewskich Sił Powietrznych, as myśliwski Polskich Sił Powietrznych na Uchodźstwie.

Życiorys

W latach 1931–1934 był podchorążym Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej. Mianowany podporucznikiem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1934 i 61. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W latach 1934–1935 ukończył Centrum Wyszkolenia Pilotów, po czym służył w 1 Pułku Lotniczym w Warszawie. W 1937 ukończył kurs wyższego pilotażu w Grudziądzu. W okresie od 1937 do sierpnia 1939 pełnił obowiązki dowódcy 113 eskadry myśliwskiej. Mianowany porucznikiem ze starszeństwem z 19 marca 1938. Od sierpnia do 18 września 1939 był oficerem taktycznym IV/1 Dywizjonu Myśliwskiego. 1 września został zestrzelony w bitwie powietrznej na północy Warszawy, ranny, poparzony, ewakuowany do Rumunii.

Następnie przedostał się do Francji, gdzie do kwietnia 1940 pełnił służbę w eskadrze treningowej. W czerwcu 1940 wziął udział w walkach w składzie jednego z francuskich dywizjonów myśliwskich. W listopadzie 1940 służył w 607 Dywizjonie Myśliwskim RAF. W tym samym miesiącu został zastępcą dowódcy eskadry w 316 Dywizjonie Myśliwskim. W lutym 1941 został wyznaczony na stanowisko oficera łącznikowego. 1 września 1941 został kapitanem. Od 15 października 1941 do 4 czerwca 1942 dowodził 316 Dywizjonem Myśliwskim, a następnie był komendantem Szkoły Myśliwców w Szkocji. W styczniu 1943 został dowódcą 1 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego. 1 września 1942 został majorem. Od października 1943 do czerwca 1944 dowódca Sektora (dziewięć dywizjonów) Myśliwskiego. Podpułkownik z 1 września 1944. Od 12 lipca 1944 do 31 maja 1945 dowodził 131 Polskim Skrzydłem Myśliwskim.

Odbył 384 loty bojowe.

Po demobilizacji osiadł w Wielkiej Brytanii. Po demobilizacji działacz kombatancki – m.in. prezes Światowego Stowarzyszenia Lotników Polskich. 1 października 1966 Prezydent RP na Uchodźstwie August Zaleski mianował go pułkownikiem, a 1 stycznia 1974 – generałem brygady. Był jednym z siedmiu lotników polskich odznaczonych Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari. Zmarł na emigracji 10 października 1983.

Lista zwycięstw ppłk Aleksandra Gabszewicza

Został sklasyfikowany na 8. pozycji na "liście Bajana", miał 9 i 1/2 pewnych (8 indywidualnych i 3 zespołowe) i 1 i 1/3 prawdopodobnych zestrzeleń oraz 3 uszkodzone samoloty nieprzyjaciela.

Zestrzelenia pewne

• 01.09.1939 – 1/2 He-111 (wspólnie z kpr. Niewiarą ze 114 esk. myśl.)
• 01.06.1940 – He-111
• 01.04.1941 – 1/2 He-111 (wspólnie z ppor. B. Andersem z 316 dyw. myśl.)
• 24.07.1941 – 1/2 Bf-109 (wspólnie z kpt. J. Freyem)
• 24.07.1941 – Bf-109
• 10.04.1942 – Fw-190
• 25.04.1942 – Fw-190
• 27.04.1942 – Fw-190
• 04.04.1943 – Fw-190
• 04.07.1943 – Fw-190
• 06.07.1943 – Fw-190

Zestrzelenia prawdopodobne

• 05.05.1942 – Fw-190
• 06.05.1942 – 1/3 Fw-190 (wspólnie z ppor. J.Radomskim i por. W.Walendowskim)

uszkodzenia

• 24.07.1941 – Bf-109
• 27.03.1942 – Fw-190
• 19.08.1943 – Fw-190

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari (13 marca 1944)
• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (28 sierpnia 1942)
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Walecznych – czterokrotnie (?, ?, ?, 31 października 1947)
• francuski Croix de Guerre 1939-1945 (7 lipca 1943)
• brytyjski Distinguished Service Order – dwukrotnie (15 maja 1944)
• brytyjski Distinguished Flying Cross (20 sierpnia 1942)
• Order of Orange-Nassau (1947)

Bibliografia

• Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991
• H. P. Kosk Generalicja polska, t. 1, Oficyna Wydawnicza "Ajaks", Pruszków 1998
• zdjęcie z nadania brytyjskiego DSO. s. 1. [dostęp 2012-06-18]. (pol.).

Linki zewnętrzne

• biogramy pilotów - Aleksander Gabszewicz. s. 1. [dostęp 2012-06-18]. (pol.).
• NAC - Aleksander Gabszewicz. s. 1. [dostęp 2012-06-18]. (pol.).