Alfred Adler

Alfred Adler
Data i miejsce urodzenia	7 lutego 1870 Penzing
Data i miejsce śmierci	28 maja 1937 Aberdeen
Zawód, zajęcie	psychiatra, psycholog i pedagog, twórca psychologii indywidualnej

Alfred Adler (ur. 7 lutego 1870 w Penzing, zm. 28 maja 1937 w Aberdeen) – austriacki psychiatra, psycholog i pedagog, twórca psychologii indywidualnej.

Wychowywał się w Wiedniu. Ukończył w 1895 roku studia w Szkole Medycznej Uniwersytetu Wiedeńskiego, docent uniwersytetu w Wiedniu. W latach 1902–1911 był kolegą i współpracownikiem Zygmunta Freuda. W 1911 odrzucił jego koncepcję dominanty seksualnej i wystąpił z ruchu psychoanalitycznego, tworząc własną teorię osobowości. Podczas I wojny światowej Adler służył w armii austriackiej jako lekarz, a po jej zakończeniu kierował Kliniką Psychiatryczną w Wiedniu (1920–1925). Otworzył szereg poradni wychowawczo-klinicznych dla dzieci. W 1924 przeniósł się na stałe do USA i od 1929 był profesorem Uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku.

Według Adlera człowiek od wczesnych lat dzieciństwa przeżywa – z powodu swoich braków – poczucie małej wartości, które kompensuje dążeniem do przewagi i mocy nad innymi. Ta świadomość własnych braków oraz potrzeba kompensacji wpływa na kształtowanie się jeszcze w dzieciństwie indywidualnego planu życiowego, który wyznacza ideały i kierunki działania jednostki, jak również kształtuje osobowość tej jednostki. Zadaniem wychowania jest udzielenie jednostce pomocy w harmonizowaniu jej rozwoju: w przezwyciężaniu zarówno poczucia małej wartości, jak dążenia do przewagi nad innymi, co zresztą z trudem się udaje. Szczególnie wartościowym terenem kompensacji poczucia małej wartości może być działalność społeczna, w której jednostka ma szansę wykazać swoją wartość. Teoria dążenia do przewagi i mocy okazała się zbieżna z ogłoszoną wcześniej teorią kratyzmu Władysława Witwickiego.

Zmarł na atak serca 28 maja 1937.

Ważniejsze prace

• Praxis und Theorie der Individualpsychologie (1920)
• Studien uber die Minderwertigkeit von Organen (1920)
• Znajomość człowieka (1927)
• Die Technik der Indwidual-psychologie (1928)
• Psychologia indywidualna w wychowaniu (1929)
• Problems of Neurosis (1930)
• Homoseksualizm (1930)
• Sens życia (1933)

Bibliografia

• Wincenty Okoń: Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie "Żak", 2001, s. 13. ISBN 83-88149-41-5.