Aniela Krzywoń
szeregowa | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby | |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
|
Aniela Krzywoń (ur. 27 kwietnia 1925 w miejscowości Puźniki w powiecie buczackim w województwie tarnopolskim, zm. 12 października 1943 pod Lenino) – żołnierz ludowego Wojska Polskiego, pierwsza Polka, która otrzymała tytuł Bohatera Związku Radzieckiego.
Życiorys
Aniela Krzywoń pochodziła z rodziny o tradycjach patriotycznych, jej ojciec Tadeusz, walczył w Legionach, a także w kampanii wrześniowej. W 1940 rodzina Krzywoniów została deportowana w głąb ZSRR, do wsi Jakutino w rejonie Szytkina w obwodzie irkuckim. Później rodzinę przeniesiono do Kańska w Kraju Krasnojarskim, gdzie Aniela rozpoczęła pracę w zakładach mięsnych.
29 maja 1943 wstąpiła jako ochotnik do ludowego Wojska Polskiego, gdzie otrzymała przydział do 2 kompanii fizylierek, 1 Samodzielnego Batalionu Kobiecego. Podczas bitwy pod Lenino Anielę przydzielono do oddziału ochrony sztabu 1 Dywizji Piechoty, z zadaniem ochrony ciężarówki z dokumentami sztabowymi. Samochód trafiony niemiecką bombą lotniczą stanął w płomieniach. Aniela Krzywoń, nie zważając na płomienie oraz ostrzał wroga, uratowała z ciężarówki skrzynię z dokumentami i dwóch rannych, sama zaś zginęła w pożarze.
Za swój czyn została pośmiertnie odznaczona Orderem Virtuti Militari V klasy, tytułem Bohatera Związku Radzieckiego i Medalem Złotej Gwiazdy oraz Orderem Lenina. Pochowana na polskim cmentarzu wojskowym w Lenino.
Upamiętnienie
Jej imię noszą ulice w wielu miastach Polski, m.in. w: Bielsku-Białej, Krakowie, Łodzi, Nowej Dębie, Skierniewicach, Szczecinie, Warszawie, Zabrzu, Zielonej Górze oraz za granicą w Rosji w Kańsku na Syberii[1]. W okresie PRL jej imieniem nazwano wiele szkół (np. w Legnickim Polu, gdzie w okolicznej miejscowości Mikołajowice mieszka jej brat), drużyn harcerskich i gromad zuchowych.
5 stycznia 1985 roku, w syberyjskim mieście Kańsk, odsłonięto pomnik Anieli Krzywoń[2].
Bibliografia
- Jan Karaskiewicz, Edward Pawłowski, Fizylierka Aniela Krzywoń, Wydawnictwo MON, Warszawa 1988
- http://memorial.krsk.ru/Public/90/950401.htm Н.Чернюк. От землянки ссыльных к землянке фронтовой. Tekst z czasopisma Красноярский рабочий, Krasnojarsk, 01.04.1995
Linki zewnętrzne
- Bohaterowie Związku Radzieckiego
- Kobiety - żołnierze Wojska Polskiego
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (Polska Ludowa)
- Polacy odznaczeni Orderem Lenina
- Uczestnicy II wojny światowej
- Urodzeni w 1925
- Zmarli w 1943
- Polscy Bohaterowie Związku Radzieckiego
- Żołnierze ludowego Wojska Polskiego - uczestnicy walk na froncie wschodnim