Antoni Łukasiewicz (podpułkownik)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Antoni Łukasiewicz
Ilustracja
podpułkownik naukowo-oświatowy podpułkownik naukowo-oświatowy
Data i miejsce urodzenia

27 grudnia 1880
Niepołomice

Data i miejsce śmierci

1940
Kijów

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

Korpus Kadetów Nr 1

Stanowiska

wykładowca,
komendant korpusu kadetów

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych
Multimedia w Wikimedia Commons

Antoni Jan Aleksander Łukasiewicz (ur. 27 grudnia 1880 w Niepołomicach, zm. 1940 w Kijowie) – polski nauczyciel, podpułkownik naukowo-oświatowy Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Antoni Łukasiewicz (przed 1913)

Urodził się 27 grudnia 1880 w Niepołomicach jako syn Juliana[1][2][3]. W 1900 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum w Bochni[4][2]. Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim, najpierw od 1900 do 1902 na Wydziale Prawa, a potem od 1902 do 1905 na Wydziale Filozoficznym na kierunku o specjalności historii i geografii pod opieką naukową prof. Wincentego Zakrzewskiego i Wiktora Czermaka[2].

Podjął pracę nauczyciela 1 lutego 1906[1]. 25 maja 1906 w Krakowie zdał nauczycielski egzamin podstawowy w zakresie historii i geografii[2]. Od 26 maja 1906 pracował w C. K. Gimnazjum w Rzeszowie[2]. 23 lipca 1906 został mianowany zastępcą nauczyciela w C. K. Gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwowie[5]. Uczył tam historii i geografii oraz historii kraju rodzinnego, sprawował kuratorię nad czytelnią młodzieży[6]. 30 lipca 1907 został mianowany nauczycielem rzeczywistym w C. K. Gimnazjum w Stryju[7][8][1]. Uczył tam historii i geografii oraz historii kraju rodzinnego, był opiekunem kółka historyczno-naukowego i kółka fotograficznego, zawiadowcą gabinetu geograficznego, kuratorem czytelni młodzieży, kierownikiem zabaw i gier[9], w pierwszym polroczu roku szkolmnego 1908/1908 prowadził gimnazjalną kasę oszczędności[10]. 24 stycznia 1909 został mianowany nauczycielem w C. K. IV Gimnazjum we Lwowie[11][12][13]. Uczył tam historii i geografii oraz dziejów ojczystych, był zawiadowcą gabinetu geograficznego i kierował ćwiczeniami historycznymi, opiekunem kółka historycznego[14][15][16][17][18]. Od roku szkolnego 1911/1912 otrzymywał zmniejszenie godzin lekcyjnych i od 1912/1913 uczył tylko dziejów ojczystych jako przedmiotu nadobowiązkowego[19][20][18]. W szkole pracował do końca roku szkolnego 1913/1914 w randze c. k. profesora[21][13]. W trakcie pracy nauczycielskiej był sekretarzem (1906–1907), kustoszem (1909) i dyrektorem zarządu (od 1909) Polskiego Muzeum Szkolnego we Lwowie[22][23][24][25].

Po wybuchu I wojny światowej w 1914 z rezerwy uzupełniającej został powołany do służby w szeregach C. K. Armii w pierwszej mobilizacji (wraz z 13 innymi nauczycielami IV Gimnazjum)[26][13]. Odbył kampanię karpacką, uzyskał stopień podoficerski, około 1916 służył w sądzie polowym na obszarze okupowanym Królestwa Polskiego[27]. 30 września 1916 otrzymał VIII rangę w zawodzie począwszy od 1 października tego roku[28]. Po zwolnieniu ze służby wojskowej ponownie uczył historii i geografii w IV Gimnazjum od 16 grudnia 1917[29]. 21 lipca 1918 otrzymał zniżkę służbową dla pełnienia funkcji kustosza Polskiego Muzeum Szkolnego[30]. W IV Gimnazjum pracował do 14 grudnia 1918[31].

Potem, pozostając formalnie profesorem IV Państwowego Gimnazjum we Lwowie, służył w Wojsku Polskim, do którego został przyjęty po odzyskaniu przez Polskę niepodległości[32][13]. W stopniu kapitana przygotował raport pt. O ściągnięciu kadetów zbiegłych na Górny Śląsk z Korpusów Nr. 1 (Lwów) i Nr. 2 (Modlin); wcześniej został oddelegowany na Górny Śląsk przez Oddział III Sztabu Ministerstwa Spraw Wojskowych w celu „odszukania i odesłania” kadetów, którzy uciekli tam po wybuchu III powstania śląskiego w 1921[33]. Został awansowany na stopień podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów zawodowych administracji naukowo-oświatowych[34][35][36]. W latach 20. był przydzielony do kadry naukowej Korpusu Kadetów Nr 1 w garnizonie Lwów, wykładając tam historię i geografię[37][38][39][40][13][41]. W 1928 był zweryfikowany na liście starszeństwa w Korpusie Oficerów Administracji Dział Naukowo-Oświatowy z lokatą 1[42]. W 1929 był komendantem Korpusu Kadetów Nr 1[43][44]. Został przeniesiony w stan spoczynku z dniem 31 sierpnia 1929[45]. W 1934 był podpułkownikiem administracji przeniesionym w stan spoczynku i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lwów Miasto[46]. Ponadto był nauczycielem historii i geografii w szkołach średnich[47].

Grób symboliczny Antoniego Łukasiewicza na cmentarzu Bródnowskim

Po wybuchu II wojny światowej, kampanii wrześniowej 1939 i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez Sowietów. Na wiosnę 1940 został zamordowany przez NKWD. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 55/5-41 oznaczony numerem 1740; dosłownie określony jako Anatol Łukasiewicz)[48]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni. Jego grób symboliczny znajduje się na cmentarzu bródnowskim w Warszawie (kw. 12F-3-5).

Publikacja[edytuj | edytuj kod]

  • Stosunek Słowaczyzny do Polski (1907)[49]
  • Poszczególne przedmioty nauki gimnazyalnej w świetle nowych planów. 3. Historya i geografia (1911)[50]

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Henryk Kopia: Spis nauczycieli szkół średnich w Galicyi oraz polskiego gimnazyum w Cieszynie. Lwów: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, 1909, s. 70.
  2. ↑ a b c d e Alicja Puszka: Nauczyciele historii i geografii państwowych szkół średnich w Galicji w okresie autonomii (1868-1914). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1999, s. 311. ISBN 83-87703-59-1.
  3. ↑ Antoni Łukasiewicz. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2021-02-06].
  4. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Bochni za rok szkolny 1900. Kraków: 1900, s. 60, 61.
  5. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1907. Lwów: 1907, s. 59.
  6. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1907. Lwów: 1907, s. 56, 58, 88.
  7. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1908. Lwów: 1908, s. 26.
  8. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Stryju za rok szkolny 1908. Stryj: 1908, s. 27.
  9. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Stryju za rok szkolny 1908. Stryj: 1908, s. 24, 26, 51–52, 53, 54, 55.
  10. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Stryju za rok szkolny 1909. Stryj: 1909, s. 27, 28.
  11. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Stryju za rok szkolny 1909. Stryj: 1909, s. 6.
  12. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1909. Lwów: 1909, s. 51.
  13. ↑ a b c d e Władysław Kucharski: Przegląd historyczny 50-lecia Gimnazjum IV im. Jana Długosza we Lwowie. W: Księga pamiątkowa 50-lecia Gimnazjum im. Jana Długosza we Lwowie. Władysław Kucharski (red.). Lwów: 1928, s. 28, 65.
  14. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1910. Lwów: 1910, s. 70, 74, 94.
  15. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1911. Lwów: 1911, s. 44, 47, 70.
  16. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1912. Lwów: 1912, s. 77, 84, 115.
  17. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1913. Lwów: 1913, s. 23, 25, 49.
  18. ↑ a b Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1914. Lwów: 1914, s. 34, 36, 65.
  19. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1912. Lwów: 1912, s. 47.
  20. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1913. Lwów: 1913, s. 23, 25.
  21. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za lata szkolne 1914/15 i 1915/16. Lwów: 1916, s. 30.
  22. ↑ VI. Sprawozdanie Polskiego Muzeum Szkolnego za czas od 1 kwietnia 1908 do 31 marca 1909. Lwów: 1909, s. 4.
  23. ↑ XXIX. Sprawozdanie Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych we Lwowie za czas od 1 kwietnia 1912 do 31 marca 1913. 1913, s. 110.
  24. ↑ Polskie Muzeum Szkolne we Lwowie. „Nowości Illustrowane”. Nr 45, s. 3-4, 8 listopada 1913. 
  25. ↑ Alicja Puszka: Nauczyciele historii i geografii państwowych szkół średnich w Galicji w okresie autonomii (1868-1914). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1999, s. 236. ISBN 83-87703-59-1.
  26. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za lata szkolne 1914/15 i 1915/16. Lwów: 1916, s. 6.
  27. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za lata szkolne 1914/15 i 1915/16. Lwów: 1916, s. 10.
  28. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum IV. we Lwowie za rok szkolny 1916/17. Lwów: 1917, s. 26.
  29. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum IV. we Lwowie za rok szkolny 1917/18. Lwów: 1918, s. 3, 11.
  30. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi Gimnazyum IV. we Lwowie za rok szkolny 1918/19. Lwów: 1919, s. 7.
  31. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi Gimnazyum IV. we Lwowie za rok szkolny 1918/19. Lwów: 1919, s. 4.
  32. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Gimnazjum im. Jana Długosza we Lwowie za rok szkolny 1920/21. Lwów: 1921, s. 6.
  33. ↑ Archiwum Wojskowe ujawnia historię kadetów w III Powstaniu Śląskim. naukawpolsce.pap.pl, 29 kwietnia 2011. [dostęp 2014-12-08].
  34. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1411.
  35. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1278.
  36. ↑ Dziennik Personalny MSW Nr 4 z 1929 (3).
  37. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1508.
  38. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1371.
  39. ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 344.
  40. ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 340.
  41. ↑ Radosław Dimitrow: Jak Karol Chodkiewicz za Polskę zginął. nto.pl, 6 grudnia 2014. [dostęp 2014-12-08].
  42. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 821.
  43. ↑ P. Ppłk. Antoni Łukasiewicz, nowy Komendant K. K. Nr 1.. „Orlęta”. Nr 1, s. 3, maj 1929. Korpus Kadetów Nr 1. 
  44. ↑ Zenon Malik: Kadeci II Rzeczypospolitej. cracovia-leopolis.pl. [dostęp 2014-12-08].
  45. ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 4, s. 72, 14 lutego 1929. Ministerstwo Spraw Wojskowych. 
  46. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 387.
  47. ↑ Sprawozdanie za rok szkolny 1927/28. Lwów: Korpus Kadetów Nr 1, 1928, s. 4.
  48. ↑ Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 55. [dostęp 2015-06-17].
  49. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1907. Lwów: 1907, s. 1–53.
  50. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1911. Lwów: 1911, s. 18–23.
  51. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1411, 1508.
  52. ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 1018.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Antoni_Łukasiewicz_(podpułkownik)&oldid=67143069”