Antoni Szczerkowski

Antoni Szczerkowski

Data i miejsce urodzenia	16 maja 1881 Gorzew
Data i miejsce śmierci	18 października 1960 Pabianice
Przynależność polityczna	Polska Partia Socjalistyczna

Antoni Szczerkowski (ur. 16 maja 1881 we wsi Gorzew w gminie Górka Pabianicka, zm. 18 października 1960 w Pabianicach) – włókniarz, działacz związkowy i socjalistyczny okresu II RP, poseł na Sejm Ustawodawczy oraz I, II i III kadencji.

Życiorys

Pochodził z rodziny chłopskiej. Syn Mateusza i Katarzyny z Kałużków. Od piętnastego roku życia terminował u tkacza w Pabianicach. Wyzwolony na czeladnika, rozpoczął pracę jako tkacz w fabryce Burucha w Pabianicach i w Łodzi.

Od 1904 członek Narodowego Związku Robotniczego. Od 1905 członek PPS, a po rozłamie w 1906 w Polskiej Partii Socjalistycznej-Lewicy. Jeden z organizatorów Związku Zawodowego Robotników Przemysłu Włóknistego w Pabianicach. W 1912 aresztowany (łącznie sześciokrotnie).

Działał na rzecz pojednania PPS i PPS-Lewicy, co doprowadziło czerwcu 1918 do powstania grupy niepodległościowej PPS-Lewicy, wydającej „Informator opozycji robotniczej PPS-Lewicy”, a zakończyło się przystąpieniem większości członków łódzkiej i pabianickiej PPS-Lewicy do PPS w 1918. 11 listopada 1918 przemawiał do uczestników pochodu niepodległościowego przed zamkiem pabianickim.

W listopadzie 1919 współtwórca Związku Zawodowego Robotników i Robotnic Przemysłu Włóknistego w Polsce. Był też długoletnim przewodniczący oddziału pabianickiego tego Związku.

Od zjazdu 1937 r. jeden z trzech wiceprzewodniczących pepesowskiej centrali związkowej Komisji Centralnej Związków Zawodowych i członek rady generalnej Międzynarodówki Włókienniczej. Od 1926 przewodniczący Rady Miejskiej w Pabianicach.

Poseł na Sejm Ustawodawczy II RP oraz I, II i III kadencji. Członek Rady Naczelnej i Centralnego Komitetu Wykonawczego PPS. Przewodniczący Okręgowego Komitetu Robotniczego PPS Łódź-Podmiejska.

W 1939 uczestnik Organizacji Orła Białego w okręgu łódzkim.

Na początku listopada 1939 r. aresztowany z wieloma innymi pabianiczanami przez łódzkie gestapo w ramach akcji skierowanej przeciwko inteligencji Łodzi i okręgu łódzkiego (Intelligenzaktion Litzmannstadt. Przez doraźne miejsce odosobnienia w pabianickim kinie „Zachęta” trafił do obozu przejściowego w fabryce Michała Glazera na Radogoszczu w Łodzi. Zwolniony 29 stycznia 1940 roku.

Po opuszczeniu obozu zaangażował się w działalność konspiracyjną PPS – Wolność-Równość-Niepodległość. Od 1943 r. w Centralnym Kierownictwie Ruchu.

W 1945 zaangażował się wraz z Zygmuntem Żuławskim w tworzenie Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej. Następnie członek „lubelskiej” PPS, potem w PZPR. Działacz pabianickiego oddziału Związku Weteranów Walk Rewolucyjnych 1905–1918.

Bibliografia

• Sprawozdanie z 4-go Zjazdu Delegatów (I-go Ogólno-Krajowego) Zw. Zaw. Robotników i Robotnic Przem. Włóknistego w Polsce, odbytego w Łodzi, w dniach 23 i 24 listopada 1919. Oprac. A.S. [Antoni Szczerkowski]. Łódź-Pabianice 1920.
• Parlament Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1927. Pod redakcją Henryka Mościckiego i Włodzimierza Dzwonkowskiego, Warszawa 1928
• Witold Trzciński, Z minionych dni Polski Podziemnej (1905–1918), Warszawa 1937.
• Walter-Janke Zygmunt, W Armii Krajowej w Łodzi i na Śląsku. Łódź 1969, s. 40.
• Rapalski Stanisław, Byłem w piekle. Wspomnienia z Radogoszcza. Wyd. 3. Łódź 1969, ss. 139, 142, 166.
• My tu żyjemy jak w obozie warownym. Listy PPS-WRN Warszawa-Londyn 1940-1945, Londyn 1992.
• Polski Słownik Biograficzny, Warszawa-Kraków 2011, tom 47, strony 412-416.

Linki zewnętrzne

• Antoni Szczerkowski, Robotnicze kooperatywy i instytucje samopomocowe w Łodzi podczas I wojny światowej