Złotogłowowe
Bulbine frutescens | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Podrodzina |
złotogłowowe | ||
Nazwa systematyczna | |||
Asphodeloideae Burnett | |||
Synonimy | |||
|
Złotogłowowe, asfodelowe (Asphodeloideae Juss.) – podrodzina złotogłowowatych (Asphodelaceae) w systemie APG IV z 2016, w starszych systemach zwykle w randze rodziny roślin jednoliściennych. Należą tu przeważnie rośliny rozetowe o spichrzowych (gruboszowatych) liściach i mięsistych korzeniach lub kłączach. Cechą charakterystyczną jest występowanie antrachinonów gromadzących się w komórkach aloinowych wiązek naczyniowych liści oraz obecność mięsistych osnówek[3]. Należy tu 19 rodzajów z ok. 800–940 gatunkami. Występują w rejonie Morza Śródziemnego, w Afryce, Azji zachodniej i środkowej oraz w Australii[2].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Pozycja i podział rodziny według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)
Jedna z trzech podrodzin w obrębie rodziny złotogłowowatych (Asphodelaceae) w rzędzie szparagowców Asparagales w obrębie jednoliściennych. System APG IV zmienił w stosunku do systemu APG III (2009) nazwę rodziny z żółtakowatych (Xanthorrhoeaceae) na złotogłowowate (Asphodelaceae), bez zmian w klasyfikacji[2].
- Pozycja w systemie APG II (2003) i APW (2001...)
Złotogłowowate stanowiły wraz z rodziną Xanthorrhoeaceae grupę siostrzaną dla liliowcowatych Hemerocallidaceae w obrębie kladu (określanego rangą rzędu) szparagowców Asparagales. Rozdzielane były tradycyjnie na dwie podrodziny – Asphodelioideae i Aloideae (syn. aloesowate Aloaceae Batsch), przy czym pierwsza z nich okazała się mieć charakter parafiletyczny (dlatego nie wyróżnia się już współcześnie aloesowatych jako odrębnej rodziny). Badania molekularne wykazały, że dotychczas przyjmowany podział na rodzaje w obrębie podrodziny Alooideae miał charakter sztuczny – nie odzwierciedlał rzeczywistego powiązania filogenetycznego między tymi roślinami[4].
- Podział na rodzaje[5]
- Aloë L. – aloes
- Aloiampelos Klopper & Gideon F. Smith
- Aloidendron (A. Berger) Klopper & Gideon F. Smith
- Aristaloë Boatwright & Manning
- Astroloba Uitewaal
- Asphodeline Reichenbach – złotnica
- Asphodelus L. – złotogłów, asfodel, złotowłos
- Bulbine Wolf
- Bulbinella Kunth
- Chortolirion A. Berger
- Eremurus M. Bieberstein – pustynnik
- Gasteria Duval – gasteria
- Gonialoë (Baker) Boatwright & Manning
- Haworthia Duval – haworsja, haworcja
- Haworthiopsis G. D. Rowley
- Jodrellia Baijnath
- Kniphofia Moench – trytoma
- Kumara Medicus
- Lomatophyllum Willdenow
- Tulista Rafinesque
- Trachyandra Kunth
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b c Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-02-10] (ang.).
- ↑ Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza SA, 1998. ISBN 83-7079-778-4.
- ↑ Treutlein Jens, Smith Gideon F., Van Wyk Ben-Erik, Wink Michael: Phylogenetic relationships in asphodelaceae (subfamily Alooideae) inferred from chloroplast DNA sequences (rbcL, matK) and from genomic fingerprinting (ISSR). Taxon, 52, 2, 193-207, 2003. [dostęp 2009-06-10]. (ang.).
- ↑ List of Genera in ASPHODELACEAE-ASPHODELOIDEAE, [w:] Vascular plant families and genera, Kew Gardens & Missouri Botanical Garden [dostęp 2018-02-10] (ang.).