Błażej Nowosad
 Zdjęcie duchownego na grobie w Potoku Górnym | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Proboszcz w Potoku Górnym | |
| Okres sprawowania |
1936-1943 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Prezbiterat |
13 września 1925 |
Błażej Nowosad (ur. 3 lutego 1903 w Siemnicach, Wożuczyn, zm. 19 grudnia 1943 w Potoku Górnym) – Sługa Boży Kościoła katolickiego, polski duchowny katolicki, męczennik czasu II wojny światowej, zginął z rąk nacjonalistów ukraińskich i żandarmerii niemieckiej[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Ks. Nowosad przyszedł na świat w Siemnicach w rodzinie Karola i Franciszki Nowosad. Ukończył gimnazjum w Lublinie. Następnie wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w tym samym mieście. Święcenia kapłańskie przyjął 13 września 1925. Po święceniach pracował w Goraju i Górecku Kościelnym. Od 1929 zaczął pełnić obowiązki tymczasowego zarządcy parafii w Górecku, gdzie założył chór i orkiestrę parafialną, dla której z własnych dochodów zakupił instrumenty muzyczne. Był założycielem parafii w Aleksandrowie. W 1936 przyszły męczennik został skierowany do parafii w Potoku Górnym. Jako proboszcz przyczynił się do przechodzenia wielu okolicznych mieszkańców z Kościoła narodowego do Kościoła rzymskokatolickiego[2].
W czasie II wojny światowej ks. Nowosad ukrywał Polaków i Żydów, opiekował się rodakami z województwa poznańskiego. Był też kapelanem Armii Krajowej. Poszukiwały go zarówno okupacyjne władze niemieckie jak i nacjonaliści ukraińscy. Trafił nawet do więzienia za sprzeciwianie się polityce grabieży polegającej na zbieraniu kontyngentów zbożowych, prowadzonej przez hitlerowców[3].
Ukraińcy pod wodzą Włodzimierza Darmochwała pojmali ks. Nowosada na probostwie w Potoku Górnym, gdy odmawiał brewiarz. Kapłan był wcześniej ostrzegany przez miejscową ludność o zbliżającej się pacyfikacji. Banderowcy torturowali ks. Nowosada, a następnie zamordowali wraz z innymi 19 mieszkańcami wioski w parafialnym kościele 19 grudnia 1943. Kościół następnie został sprofanowany. Pogrzeb ks. Nowosada odbył się 21 lub 22 grudnia. Obrzędom przewodniczył proboszcz z Księżpola - ks. Antoni Anyszkiewicz[4]. Duchowny został pochowany na cmentarzu rzymskokatolickim w Potoku Górnym[5].
Trwa proces beatyfikacyjny kapłana[6]. Ks. Błażej Nowosad jest patronem Publicznego Gimnazjum w Szyszkowie[7] oraz Szkoły Podstawowej w Wożuczynie.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Maria Wawrzak: Modlitwa i pamięć za ofiarę życia. niedziela.pl. [dostęp 2009-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (20 maja 2009)].
- ↑ Wanda Muca: Sługa Boży Ks. Błażej Nowosad - kandydat na ołtarze. gorecko.pl. [dostęp 2009-04-23].
- ↑ Oddał życie za wiarę i bliźnich. roztocze.net. [dostęp 2009-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (1 marca 2009)].
- ↑ Ks. Błażej Nowosad. meczennicy.pelplin.pl. [dostęp 2009-04-23].
- ↑ D. Kawałko, Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994, s. 174.
- ↑ Sługa Boży ks. Błażej Nowosad (1903 – 1943). przyspieszenie.edukacyjne.fundacja.org.pl. [dostęp 2009-04-23].
- ↑ Paweł Grzegórzko: Ksiądz Błażej Nowosad partonem Gimnazjum w Szyszkowie. krz.pl. [dostęp 2009-04-23].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Polacy i obywatele polscy ofiary zbrodni nacjonalistów ukraińskich 1939–1947
- Polacy i obywatele polscy straceni przez Niemcy nazistowskie w Polsce 1939–1945
- Duchowni archidiecezji lubelskiej
- Słudzy Boży II procesu beatyfikacyjnego drugiej grupy polskich męczenników z okresu II wojny światowej
- Urodzeni w 1903
- Zmarli w 1943