Na mapach: 52°24′N 16°55′E/52,400000 16,916667
Województwo poznańskie (II Rzeczpospolita)
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
| |||||||||||
| 1919–1939 | |||||||||||
| |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Data powstania |
12 sierpnia 1919 | ||||||||||
| Siedziba wojewody i sejmiku | |||||||||||
| Wojewoda | |||||||||||
| Powierzchnia |
(1931) 26 564 km² | ||||||||||
| Populacja (1931) • liczba ludności |
| ||||||||||
| • gęstość |
79,3 os./km² | ||||||||||
| Tablice rejestracyjne |
PZ | ||||||||||
Adres Urzędu Wojewódzkiego: ul. Gołębia 1Poznań | |||||||||||
| Podział administracyjny | |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie II Rzeczypospolitej
| |||||||||||
Portal  Polska
| |||||||||||
Województwo poznańskie w szczegółowych danych statystycznych spisu powszechnego z 30 września 1921 i spisu powszechnego z 9 grudnia 1931
Polska, gęstość zaludnienia (1931)
Województwo poznańskie, województwo II Rzeczypospolitej istniejące w latach 1919–1939 ze stolicą w Poznaniu.
Główne miasta: Poznań, Bydgoszcz (do 1938), Kalisz (od 1938), Gniezno, Inowrocław, Jarocin, Krotoszyn, Leszno, Międzychód, Ostrów Wielkopolski, Rawicz.
Jedno z dwóch województw (obok województwa pomorskiego), w których istniał samorząd stopnia wojewódzkiego. Działał on na podstawie pozostawionych przepisów pruskich. Organami tego samorządu były: sejmik wojewódzki (Sejmik Krajowy Poznański), wydział wojewódzki oraz starosta krajowy.
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
Powierzchnia powiatów według stanu na 1939 r., w przypadku wcześniejszego zniesienia lub zmiany przynależności wojewódzkiej powiatu na ostatni rok istnienia w ramach danego województwa. Liczba ludności na podstawie spisu powszechnego z 1931 r., w przypadku powiatów zniesionych lub przeniesionych przed tą datą, dane ze spisu powszechnego z 1921 r.
| Powiat | Powierzchnia (km²) |
Liczba mieszkańców | Siedziba (liczba mieszkańców) |
|---|---|---|---|
| bydgoski (do 1938)[a] | 1334 | 58 100 | Bydgoszcz (117 528) |
| Bydgoszcz (do 1938)[a] | 75 | 117 528 | |
| chodzieski | 893 | 44 500 | Chodzież (7511) |
| czarnkowski | 919 | 43 300 | Czarnków (4737) |
| Gniezno (od 1925)[b] | 18 | 29 924 | Gniezno (29 924) |
| gnieźnieński[b][c] | 1126 | 57 300 | |
| gostyński | 701 | 55 900 | Gostyń (6815) |
| grodziski (do 1932)[d] | 430 | 35 672 | Grodzisk (5604) |
| Inowrocław (od 1925 do 1938)[b][a] | 37 | 30 862 | Inowrocław (30 862) |
| inowrocławski (do 1938)[b][a] | 1267 | 67 500 | |
| jarociński[e] | 1124 | 87 500 | Jarocin (8688) |
| kaliski (od 1938)[f] | 1478 | 196 700 | Kalisz (55 125) |
| kępiński[g] | 1179 | 86 800 | Kępno (7182) |
| kolski (od 1938)[f] | 1097 | 109 800 | Koło (13 771) |
| koniński (od 1938)[f] | 2152 | 188 000 | Konin (10 390) |
| kościański[h] | 1057 | 78 900 | Kościan (10 275) |
| koźmiński (do 1932)[i] | 453 | 34 496 | Koźmin (4999) |
| krotoszyński[i] | 915 | 75 500 | Krotoszyn (12 969) |
| leszczyński | 827 | 61 200 | Leszno (19 258) |
| międzychodzki | 755 | 31 000 | Międzychód (5126) |
| mogileński[j][a] | 1059 | 70 300 | Mogilno (5200) |
| nowotomyski[d] | 1276 | 87 300 | Nowy Tomyśl (2550) |
| obornicki | 966 | 50 400 | Oborniki (5244) |
| odolanowski (do 1932)[k] | 629 | 43 217 | Odolanów (2437) |
| ostrowski[k] | 1194 | 104 100 | Ostrów Wielkopolski (19 555) |
| ostrzeszowski (do 1932)[g] | 572 | 40 082 | Ostrzeszów (5413) |
| pleszewski (do 1932)[e] | 483 | 38 234 | Pleszew (7638) |
| Poznań[l] | 77 | 246 698 | Poznań (246 698) |
| poznański (od 1925)[m] | 1227 | 91 200 | |
| poznański wschodni (do 1924)[m] | 664 | 51 530 | Poznań (169 793) |
| poznański zachodni (do 1924)[m] | 638 | 45 337 | |
| rawicki | 523 | 49 900 | Rawicz (10 827) |
| strzelneński (lub strzeliński) (do 1932)[j] | 615 | 39 913 | Strzelno (4927) |
| szamotulski | 1076 | 67 700 | Szamotuły (8307) |
| szubiński (do 1938)[a] | 917 | 47 800 | Szubin (3271) |
| śmigielski (do 1932)[h] | 554 | 37 955 | Śmigiel (3754) |
| średzki | 800 | 49 900 | Środa (8087) |
| śremski | 921 | 57 300 | Śrem (7652) |
| turecki (od 1938)[f] | 1591 | 130 500 | Turek (9421) |
| wągrowiecki | 1037 | 54 300 | Wągrowiec (7555) |
| witkowski (do 1927)[c] | 588 | 30 248 | Witkowo (1605) |
| wolsztyński | 754 | 47 900 | Wolsztyn (4580) |
| wrzesiński[c] | 608 | 43 700 | Września (8148) |
| wyrzyski (do 1938)[a] | 1163 | 66 900 | Wyrzysk (1642) |
| żniński | 739 | 41 500 | Żnin (5090) |
Ludność[edytuj | edytuj kod]
Ludność województwa w 1921 roku wynosiła 1 967 865 osób[3].
Podział ludności ze względu na narodowość[3]:
Podział ludności ze względu na wyznanie[3]:
- rzymskokatolickie - 82,9%; 1 632 087
- ewangelickie - 16,3%; 321 564
- mojżeszowe - 0,5%; 10 397
Struktura demograficzna (1931)[2][edytuj | edytuj kod]
Liczba ludności (dane z 9 grudnia 1931):
| Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| osób | % | osób | % | osób | % | |
| Ogółem | 2 106 500 | 100 | 1 100 788 | 52,26 | 1 005 712 | 47,74 |
| Miasto | 838 405 | 39,80 | 442 735 | 21,02 | 395 670 | 18,78 |
| Wieś | 1 268 095 | 60,20 | 658 053 | 31,24 | 610 042 | 28,96 |
Wojewodowie poznańscy w II Rzeczypospolitej[edytuj | edytuj kod]
- Witold Celichowski 16 października 1919 – 2 stycznia 1923
- Adolf Rafał Bniński 10 stycznia 1923 – 9 maja 1928
- Piotr Dunin Borkowski 9 maja 1928 – 11 października 1929
- Roger Adam Raczyński 11 października 1929 – 31 lipca 1934
- Stanisław Kaucki 1 sierpnia 1934 – 15 stycznia 1935 (p.o.)
- Artur Maruszewski 16 stycznia 1935 – 23 czerwca 1935
- Mikołaj Kwaśniewski 26 czerwca 1935 – 13 września 1935
- Tadeusz Walicki 19 września 1935 – 29 października 1935 (p.o.)
- Artur Maruszewski 29 października 1935 – 19 maja 1939
- Ludwik Bociański od 19 maja 1939 do 12 września 1939
- Wicewojewodowie
- Zygmunt Gronziewicz (1929-)[4]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g 1 kwietnia 1938 roku z woj. poznańskiego wyłączono powiaty wyrzyski, szubiński, bydgoski i inowrocławski, powiaty miejskie Bydgoszcz i Inowrocław oraz części powiatu mogileńskiego (miasto Kruszwica i gminy Kruszwica i Chełmce, które przyłączono do powiatu inowrocławskiego – Dz.U. z 1938 r. nr 19, poz. 154) i włączono je do woj. pomorskiego (Dz.U. z 1937 r. nr 46, poz. 350).
- ↑ a b c d 1 lipca 1925 r. utworzono powiaty miejskie w Gnieźnie i Inowrocławiu (Dz.U. z 1925 r. nr 59, poz. 416, Dz.U. z 1925 r. nr 59, poz. 417).
- ↑ a b c 1 kwietnia 1927 r. zniesiono powiat witkowski, a jego terytorium włączono do powiatu gnieźnieńskiego i wrzesińskiego (Dz.U. z 1927 r. nr 17, poz. 130).
- ↑ a b 1 kwietnia 1932 r. zniesiono powiat grodziski, a jego terytorium włączono do powiatu nowotomyskiego (Dz.U. z 1932 r. nr 6, poz. 35).
- ↑ a b 1 kwietnia 1932 r. zniesiono powiat pleszewski, a jego terytorium włączono do powiatu jarocińskiego (Dz.U. z 1932 r. nr 6, poz. 35).
- ↑ a b c d 1 kwietnia 1938 roku do woj. poznańskiego przeniesiono powiaty kaliski, kolski, koniński i turecki z woj. łódzkiego (Dz.U. z 1937 r. nr 46, poz. 350).
- ↑ a b 1 kwietnia 1932 r. zniesiono powiat ostrzeszowski, a jego terytorium włączono do powiatu kępińskiego (Dz.U. z 1932 r. nr 6, poz. 35).
- ↑ a b 1 kwietnia 1932 r. zniesiono powiat śmigielski, a jego terytorium włączono do powiatu kościańskiego (Dz.U. z 1932 r. nr 6, poz. 35).
- ↑ a b 1 kwietnia 1932 r. zniesiono powiat koźmiński, a jego terytorium włączono do powiatu krotoszyńskiego (Dz.U. z 1932 r. nr 6, poz. 35).
- ↑ a b 1 kwietnia 1932 r. zniesiono powiat strzelneński, a jego terytorium włączono do powiatu mogileńskiego (Dz.U. z 1932 r. nr 6, poz. 35).
- ↑ a b 1 kwietnia 1932 r. zniesiono powiat odolanowski, a jego terytorium włączono do powiatu ostrowskiego (Dz.U. z 1932 r. nr 6, poz. 35).
- ↑ 29 stycznia 1925 r. zniesiono starostwo grodzkie w Poznaniu przekazując jego uprawnienia prezydentowi miasta (Dz.U. z 1925 r. nr 8, poz. 61).
- ↑ a b c 1 stycznia 1925 r. zniesiono powiaty poznański wschodni i poznański zachodni i utworzono z ich terytorium powiat poznański (Dz.U. z 1924 r. nr 117, poz. 1044).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Andrzej Gawryszewski: Ludność Polski w XX wieku. Warszawa: Polska Akademia Nauk – Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, 2005, s. 32, seria: Monografie. ISBN 83-87954-66-7. ISSN 1643-2312.
- ↑ a b Drugi Powszechny Spis Ludności z dn. 9.XII 1931 r. Mieszkania i gospodarstwa domowe. Ludność, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1938, s. 1.
- ↑ a b c Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej - Tom X - Województwo Poznańskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924
- ↑ Ruch służbowy. „Lwowski Dziennik Wojewódzki”. Nr 7, s. 92, 7 kwietnia 1929.
Województwo poznańskie (II Rzeczpospolita)
- miasto wojewódzkie – Poznań
| Powiaty miejskie |
|
|---|---|
| Powiaty ziemskie |
|
| Województwa |
|
|---|---|
| Okręgi adm. |
|
| Województwa proponowane |
- ↑ województwo autonomiczne