Bayezid

Bayezid
	أمير بايزيد
	książę (şehzade) osmański
Dynastia	Osmanowie
Data i miejsce urodzenia	1525 ; Stambuł
Data i miejsce śmierci	25 września 1561 ; Kazwin
Ojciec	Sulejman Wspaniały
Matka	Roksolana
Dzieci	Orhan,; Osman,; Abdullah,; Mahmud,; Mehmet/Murad,; Mihrumah,; Hatice,; Ayşe,; Hanzade

Bayezid, Bajazyd osm. لأمير بايزيد (ur. 1525 w Konstantynopolu, zm. 25 września 1561 w Kazwinie) – książę (şehzade) osmański, syn Sulejmana Wspaniałego i sułtanki Hürrem. Brat sułtana Selima. Był gubernatorem prowincji, kolejno: Anatolia, potem Rumelia, Kütahya, a następnie Amasyi.

Życiorys

Bayezid był synem sułtana Sulejmana Wspaniałego (1494–1566) i jego ulubionej nałożnicy, a potem żony, Roksolany (1505–1558).

Zasadą na dworze było, że książęta osmańscy wyznaczani byli do zarządzania jedną z prowincji w celu zdobycia doświadczenia w administracji. Bayezid został gubernatorem prowincji Anatolia. Jednak w 1553 roku, w czasie dwunastej wyprawy do Nachiczewanu, części obecnego Azerbejdżanu, powierzono mu, na czas nieobecności ojca, rządy w Edirne, będącym stolicą europejskiej części imperium osmańskiego – Rumelii. W czasie wyprawy wojennej starszy brat Bayezida, Mustafa, został stracony na rozkaz sułtana. Wieści o egzekucji spowodowały niepokoje we wszystkich częściach imperium, a oszust, twierdzący że on jest straconym Mustafą, wywołał w Rumelii bunt przeciwko Sulejmanowi. Mimo że bunt został stłumiony (przez wezyra Rüstem Paszę Opukovicia) Sulejman uważał, że jego syn Bayezid, reagował zbyt wolno^[1].

Bunt

Sulejman miał pięciu synów. Jego drugi syn Mehmed zmarł w 1543 roku. Po egzekucji następcy tronu Mustafy w 1553 roku i śmierci młodszego Cihangira, który był słabego zdrowia, zostało dwóch pretendentów do tronu: Selim, późniejszy Selim II, i Bayezid. Selim był gubernatorem Manisy, a Bayezid gubernatorem Kütahyi – obie te prowincje leżały w prawie jednakowej odległości od Stambułu.

Sulejman ukończył 60 lat i współzawodnictwo między braćmi było już widoczne. Sulejman skarcił synów i zdecydował, by przenieść ich do odleglejszych prowincji – Selimowi powierzono władzę w Konyi, a Bayezidowi w Amasyi. Selim od razu posłuchał rozkazu. Bayezid natomiast poczuł się upokorzony, jako że Amasya była prowincją jego straconego brata Mustafy. Rozgniewany Sulejman oskarżył go o bunt i wspomógł starszego syna Selima w walce z nieposłusznym Bayezidem. Selim wraz z Sokollu Mehmedem Paszą, późniejszym wielkim wezyrem, pokonał brata w bitwie pod Konyą 29 maja 1559 roku^[2].

Po buncie

Bayezid powrócił do Amasyi, a następnie z synami i niewielką armią uciekł do safawidzkiej Persji. Według dziennikarza i badacza Murata Bardakçıego Sokollu Mehmed Pasza wysłał za nim wojsko, ale zostało ono pobite przez siły Bayezida^[3]. Chociaż szach Tahmasp I początkowo przyjął Bayezida, później uwięził go na żądanie Sulejmana. Zarówno Sulejman, jak i Selim słali do Persji posłów, by przekonać szacha do stracenia uciekiniera. W końcu 25 września 1561 roku Bayezid wraz z czterema synami zostali straceni w Persji przez osmańskich katów^[4].

Rodzina

Miał liczne rodzeństwo: siostrę, sułtankę Mihrimah oraz braci Abdullaha, Mehmeda, Selima II i Cihangira, jak również braci przyrodnich, w tym księcia Mustafę.

Synowie

Orhan (ur. 1543 w Kütahyi, zm. 25.09.1561 w Kazwinie)
Osman (ur. 1545 w Kütahyi, zm. 25.09.1561 w Kazwinie)
Abdullah (ur. 1548 w Kütahyi, zm. 25.09.1561 w Kazwinie)
Mahmud (ur. 1552 w Kütahyi, zm. 25.09.1561 w Kazwinie)
Mehmet (ur. 1559 w Kütahyi, zm. 3.10.1561 w Bursie)

Córki

Mihrumah^[5] (ur. 1547 w Kütahyi, zm. 1594 w Stambule)
Hatice (urodziła się i zmarła w 1550 w Kütahyi)
Ayşe (ur. 1553 w Kütahyi, zm. 1572 w Tokacie)
Hanzade (ur. 1556 w Kütahyi – ?)

Kultura masowa

Bayezid jest ważną postacią w tureckim serialu telewizyjnym Wspaniałe stulecie. Jako że akcja dzieje się na przestrzeni wielu lat, zagrało go kilku aktorów w różnym wieku, m.in. Aras Bulut İynemli (w sezonie czwartym).

Przypisy

↑ Artykuł o synach Sulejmana (tur.).
↑ Prof.Dr.Yaşar Yücel-Prof.Dr.Ali Sevim: Türkiye Tarihi II, AKDTYK yayınları, İstanbul,1990 str. 299-300.
↑ Habertürk Artykuł w gazecie Murat bardakçı's (tur.).
↑ Joseph von Hammer:Osmanlı Tarihi Vol II (streszczenie: Abdülkadir Karahan), Milliyet yayınları, İstanbul. s. 36–37.
↑ Turkey4 [online], 2 maja 2006 [dostęp 2016-08-15] [zarchiwizowane z adresu 2006-05-02] .

Galeria

Ojciec Bayezida Sulejman Wspaniały
Matka Bayezida Roksolana
Siostra Bayezida Mihrimah
Brat Bayezida Selim II

[1] Artykuł o synach Sulejmana (tur.).

[2] Prof.Dr.Yaşar Yücel-Prof.Dr.Ali Sevim: Türkiye Tarihi II, AKDTYK yayınları, İstanbul,1990 str. 299-300.

[3] Habertürk Artykuł w gazecie Murat bardakçı's (tur.).

[4] Joseph von Hammer:Osmanlı Tarihi Vol II (streszczenie: Abdülkadir Karahan), Milliyet yayınları, İstanbul. s. 36–37.

[5] Turkey4 [online], 2 maja 2006 [dostęp 2016-08-15] [zarchiwizowane z adresu 2006-05-02] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]