Berlin (wschodni)

Berlin, stolica NRD Berlin, Hauptstadt der DDR
Berlin wschodni
Herb Flaga
Państwo	NRD
Powierzchnia	403 km²
Populacja (1989) • liczba ludności • gęstość	1 279 212 3 127,7 os./km²
Tablice rejestracyjne	I
Podział miasta	11 dystryktów
Plan Berlina
Położenie na mapie Niemieckiej Republiki Demokratycznej Berlin, stolica NRD
52°31′N 13°30′E
Portal Niemcy

Berlin, stolica NRD (niem. Berlin, Hauptstadt der DDR) – miejska jednostka administracyjna istniejąca w latach 1949–1990, pokrywająca się z sektorem radzieckim Berlina obejmująca centrum i wschodnie dzielnice miasta. Była stolicą Niemieckiej Republiki Demokratycznej.

Historia

Zimna wojna

6 września 1948 członkowie SED zajęli Ratusz Miejski, nie dopuszczając do zebrania się dotychczasowej Rady Miejskiej. Wtedy to większość radnych zadecydowała o przeniesieniu jej siedziby z sektora radzieckiego do amerykańskiego (ratusz w Schönebergu). 30 listopada 1948 zgromadzenie radnych pozostających w starej siedzibie, zdominowane przez członków SED, wybrało nowy zarząd miejski, na którego czele stanął Friedrich Ebert młodszy, który objął stanowisko nadburmistrza Berlina wschodniego.

5 grudnia 1948 władze radzieckie nie dopuściły do wyborów miejskich na terenie swojego sektora. Natomiast w tym samym czasie w sektorach zachodnich SPD odniosła zwycięstwo, a Ernst Reuter objął stanowisko nadburmistrza Berlina Zachodniego. Od tego czasu Berlin faktycznie został podzielony na dwa niezależne miasta.

Berlin wschodni był stolicą NRD od 7 października 1949 do 3 października 1990 roku. Od 13 sierpnia 1961 do 9 listopada 1989 wschodnia część miasta była oddzielona od zachodniej Murem Berlińskim.

3 października 1990 RFN, NRD oraz Berlin Zachodni zjednoczyły się. Od tego dnia Berlin jest jednolitym miastem.

Dziś

Od zjednoczenia rząd niemiecki wydał ogromne fundusze na scalenie dwóch części Berlina i dostosowanie infrastruktury we wschodniej części miasta do standardów ustanowionych w Berlinie Zachodnim.

Mimo to nadal istnieją wyraźne różnice między Berlinem wschodnim i jego zachodnią częścią (np. tzw. Ampelmännchen na sygnalizatorach ulicznych). Dawna wschodnia część miasta ma też wyraźnie inny aspekt architektoniczny, częściowo ze względu na charakterystyczny wielkomiejski styl, obecny w byłej NRD. Pozostawiono też niewielką liczbę nazw z czasów Niemiec Wschodnich upamiętniających bohaterów socjalistycznych, takich jak Karl-Marx-Allee, Rosa-Luxemburg-Platz, Karl-Liebknecht-Straße.

Władze

Nadburmistrzowie Berlina (wschodniego)

Nadburmistrzowie Berlina Wschodniego

Lp.	Nadburmistrz	Partia	Kadencja	Uwagi
1.	Friedrich Ebert jr.	SED	30 listopada 1948 – 5 lipca 1967
2.	Herbert Fechner	SED	5 lipca 1967 – 11 lutego 1974
3.	Erhard Krack	SED	11 lutego 1974 – 15 lutego 1990
4.	Ingrid Pankraz	SED	15 lutego 1990 – 23 lutego 1990	komisarz
5.	Christian Hartenhauer	SED	23 lutego 1990 – 30 maja 1990
6.	Tino Schwierzina	SPD	30 maja 1990 – 11 stycznia 1991
7.	Thomas Krüger	SPD	11 stycznia 1991 – 24 stycznia 1991	komisarz

I sekretarze SED okręgu Berlin

I sekretarze SED okręgu Berlin

Lp.	I sekretarz	Kadencja
1.	Hans Jendretzky	1948–1953
2.	Alfred Neumann	1953–1957
3.	Hans Kiefert	1957–1959
4.	Paul Verner	1959–1971
5.	Konrad Naumann	1971–1985
6.	Günter Schabowski	1985–1989
7.	Heinz Albrecht	1989

Geografia

Marx-Engels-Platz w Berlinie wschodnim. Po prawej Pałac Republiki, w tle wieża telewizyjna, 1988

Berlin wschodni, Friedrichstraße, 1990

Berlin wschodni, Defilada z okazji 25-lecia Muru Berlińskiego, 1986

Podział administracyjny

Berlin wschodni początkowo był podzielony na osiem okręgów administracyjnych. W latach 70. i 80. XX w., ze względu na nowe budownictwo, granice miasta zostały rozszerzone na wschód. W 1990, tj. do zjednoczenia RFN i NRD, Berlin Wschodni składał się z jedenastu okręgów administracyjnych zwanych Stadtbezirk (w odróżnieniu od okręgów administracyjnych Berlina Zachodniego zwanych Bezirk):

1. Friedrichshain
2. Hellersdorf (powstały w 1986 r., wydzielony z Marzahn)
3. Hohenschönhausen (powstały w 1985 r., wydzielony z Weißensee)
4. Köpenick
5. Lichtenberg
6. Marzahn (powstały w 1979 r., wydzielony z Lichtenberga)
7. Mitte
8. Pankow
9. Prenzlauer Berg
10. Treptow
11. Weißensee (rozbudowany w 1985 r. z części Pankow)

Demografia

Największa liczba mieszkańców zamieszkiwała Berlin wschodni w 1988, tj. ok. 1 280 000 os., natomiast najniższa była w 1961, tj. ok. 1 060 000 os. w okresie budowy Muru Berlińskiego.

Liczba mieszkańców Berlina Wschodniego

Data ludność 29 października 1946 1 174 582 31 sierpnia 1950 1 189 074 31 grudnia 1955 1 139 864 31 grudnia 1960 1 071 775 31 grudnia 1961 1 055 283 31 grudnia 1964 1 070 731

Data ludność 1 stycznia 1971 1 086 374 31 grudnia 1975 1 098 174 31 grudnia 1981 1 162 305 31 grudnia 1985 1 215 586 31 grudnia 1988 1 284 535 31 grudnia 1989 1 279 212

Zobacz też

• Czerwony Ratusz
• Blokada Berlina
• Granica wewnątrzniemiecka
• Grupa Wojsk Radzieckich w Niemczech
• Radziecka Administracja Wojskowa w Niemczech (1945-1949)
  • Niemiecka Komisja Gospodarcza (1947-1949)
• Radziecka Komisja Kontroli w Niemczech (1949-1953)
• Wysoki Komisarz ZSRR w Niemczech (1953-1955)
• Muzeum Niemiecko-Rosyjskie Berlin-Karlshorst
• Ambasada Rosji w Berlinie
• Berlin Zachodni (nazwa)

Linki zewnętrzne

• Ostberlin, East-Berlin
• Fotografie Berlina z lat 1949–1973
• Fotografie Berlina 1989–1999