Beta Delphini

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Beta Delphini
β Del
Ilustracja
Położenie w gwiazdozbiorze
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Delfin

Rektascensja

20h 37m 32,941s[1]

Deklinacja

+14° 35′ 42,32″[1]

Paralaksa (π)

0,03233 ± 0,00047″[1]

Odległość

100,8 ± 1,5 ly
30,92 ± 0,46[2] pc

Wielkość obserwowana

3,64m[2]

Rozmiar kątowy

0,0033″[1]

Ruch własny (RA)

118,09 ± 0,47 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

−48,06 ± 0,43 mas/rok[1]

Prędkość radialna

−22,7 ± 0,9 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

podolbrzym

Typ widmowy

F5 IV[1]

Metaliczność [Fe/H]

−0,01[2]

Wielkość absolutna

1,19m[2]

Jasność

A: 18 LS
B: 8 L☉[3]

Prędkość obrotu

40 km/s[3]

Temperatura

6500 K[3]

Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół

Centrum Galaktyki

Półoś wielka

6503[2] pc

Mimośród

0,1444[2]

Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 6 Delphini
2MASS: J20373291+1435421
Bonner Durchmusterung: BD+14°4369
Boss General Catalogue: GC 28709
Katalog Henry’ego Drapera: HD 196524
Katalog Hipparcosa: HIP 101769
Katalog jasnych gwiazd: HR 7882
SAO Star Catalog: SAO 106316
Rotanev; CCDM J20375+1436A/B, WDS J20375+1436

Beta Delphini (β Del, Rotanev) – najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Delfina. Jest ona odległa od Słońca o około 97 lat świetlnych.

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Nazwa Rotanev pojawiła się w katalogu Obserwatorium w Palermo z 1814 roku. Jej pochodzenie odkryto dopiero po latach – powstała w wyniku żartu astronoma włoskiego Niccolò Cacciatore, który nazwał tę gwiazdę łacińską wersją swego nazwiska rodowego, czytaną wspak (Venator)[4][3][5]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 roku formalnie zatwierdziła użycie tej nazwy dla określenia głównego składnika systemu[6].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Rotanev to gwiazda spektroskopowo podwójna, której składniki to dwa podolbrzymy, podobne gwiazdy typu widmowego F5[3]. Są oddalone średnio o 0,65″, co w przestrzeni odpowiada średniej odległości ok. 13 au. Ze względu na mimośród orbit, zbliżają się na odległość 8 au i oddalają do 18 au. Okrążają wspólny środek masy w okresie 26,7 roku, najbardziej oddalone były w 2002 roku[3].

Oba składniki mają temperaturę ok. 6500 K, ale różnią się jasnością; Beta Delphini A jest 18 razy jaśniejszy od Słońca, podczas gdy składnik B ma jasność 8 razy większą od Słońca. Mają one masy nieco mniejsze niż 2 masy Słońca (jaśniejsza gwiazda jest nieznacznie masywniejsza). Oba składniki opuściły ciąg główny i przeistaczają się w olbrzymy, a zakończą życie jako para białych karłów[3].

Rotanev ma także optyczne towarzyszki, w pobliżu na niebie widoczne są jeszcze trzy inne gwiazdy, oznaczone jako składniki C, D i E[7]. Mają one znacznie mniejszą paralaksę, co oznacza że są dużo bardziej oddalone od Słońca i nie są związane grawitacyjnie z układem Beta Delphini AB[1][8][9][10].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h i Beta Delphini w bazie SIMBAD (ang.)
  2. ↑ a b c d e f Anderson E., Francis C.: HIP 101769. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2019-01-03]. (ang.).
  3. ↑ a b c d e f g Jim Kaler: Rotanev (Beta Delphini). [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2015-03-24].
  4. ↑ Delphinus, the Dolphin. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 201. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
  5. ↑ John Scalzi: The Rough Guide to the Universe. 2003, s. 284. ISBN 1-85828-939-4.
  6. ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2018-08-10. [dostęp 2019-01-03].
  7. ↑ Mason et al.: WDS J20375+1436AB. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
  8. ↑ bet Del C w bazie SIMBAD (ang.)
  9. ↑ UCAC3 210-293491 w bazie SIMBAD (ang.)
  10. ↑ GSC 01100-00703 w bazie SIMBAD (ang.)

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Beta_Delphini&oldid=71869343”