Białebłoto-Kobyla
52°42′21″N 21°36′23″E/52,705833 21,606389| wieś | |
 Chata białokurpiowska w Białymbłocie-Kobylej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2019) |
410[2] |
| Strefa numeracyjna |
29 |
| Kod pocztowy |
07-210[3] |
| Tablice rejestracyjne |
WWY |
| SIMC |
0506461[4] |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu wyszkowskiego  | |
Położenie na mapie gminy Brańszczyk  | |
| 52°42′21″N 21°36′23″E/52,705833 21,606389[1]
| |
Białebłoto-Kobyla – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie wyszkowskim, w gminie Brańszczyk[4][5]. Leży na terenie Puszczy Białej.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Nazwa wsi oznacza białe bagno[6] i wywodzi się od kwitnącej na bagnach wełnianki[7].
W XVIII wieku na zaproszenie biskupów płockich, którzy chcieli zagospodarować wyludnione dobra i zniszczone wsie w swoich dobrach w Puszczy Białej, przybyli tu osadnicy (Kurpie) z Puszczy Zielonej. Wieś zasadzono Kurpiami w 1747. Zamieszkali na majdanie, gdzie kiedyś popioły palono, w miejscu istniejącej już wcześniej, a zniszczonej w czasie wojny północnej potażarni. W lustracji dóbr biskupich w 1773 zanotowano, że w Białymbłocie istniały 24 siedliska (domy) zasadzone Kurpiami[8].
W XIX wieku ze wsi Białebłoto wyodrębniły się części, które dały początek osobnym wsiom: Białebłoto-Stara Wieś, Białebłoto-Kobyla, Białebłoto-Kurza i Nowa Wieś[9]. W 1827 wieś Białebłoto liczyła 57 domostw, zamieszkiwało ją 379 osób[10]. Około 1880 we wsi Białe błota istniało 66 domów[11].
W okresie międzywojennym wieś Białe Błota (jeszcze bez podziału na części) leżała w województwie białostockim, w powiecie ostrowskim, w gminie Brańszczyk. Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś zamieszkiwało 907 osób, 887 było wyznania rzymskokatolickiego, a 20 mojżeszowego. Wszyscy zadeklarowali polską narodowość. Było tu 147 budynków mieszkalnych[12]. Miejscowość podlegała pod sąd grodzki w Ostrowi Mazowieckiej i okręgowy w Łomży, najbliższy urząd pocztowy mieścił się w Brańszczyku[13]. W 1929 we wsi był jeden kowal i dwóch murarzy[14].
W wyniku agresji III Rzeszy na Polskę we wrześniu 1939 wieś znalazła się pod okupacją niemiecką i do wyzwolenia weszła w skład dystryktu warszawskiego Generalnego Gubernatorstwa[15].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Białebłoto-Kobyla. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego. Około 1987 we wsi mieszkało 418 osób[9].
W latach 1992–1994 zbudowano we wsi murowany kościół – filię parafii rzymskokatolickiej w Porębie. W 2005 przy świątyni erygowano parafię pw. Najświętszej Maryi Panny Wspomożycielki Wiernych[16].
Na dzień 31 grudnia 2013 roku sołectwo liczyło 403 mieszkańców zameldowanych na pobyt stały[17], a 31 grudnia 2019 roku – 410 mieszkańców[2].
We wsi znajduje się zespół zabytkowych drewnianych budynków kurpiowskich[9][18][7]. Od 1984 przy kole gospodyń wiejskich działał zespół „Kobylanki” kultywujący tradycje Kurpiów Białych[18][19]. Istnieje mogiła 18 ofiar zamordowanych przez okupanta niemieckiego w grudniu 1943[9][7].
-
Obora -
Dekoracja snycerska obory -
Dekoracja snycerska chaty
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 4657
- ↑ a b Strona gminy, stan ludności na dzień 31.12.2019. [dostęp 2020-04-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-07)].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 24 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Henryk Samsonowicz, Z badań nad nazwami miejscowymi na pograniczu Puszczy Białej, „Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego”, 24, 2010, s. 13.
- ↑ a b c Przemysław Pilich, Nad Liwcem i w Puszczy Białej, Krajowa Agencja Wydawnicza, 1976, s. 18 (pol.).
- ↑ Maria Żywirska, Puszcza Biała. Jej dzieje i kultura, Warszawa 1973, s. 48, 50–51 (pol.).
- ↑ a b c d Mieczysław Bartniczak, Ostrów Mazowiecka i okolice. Panorama historyczno-krajobrazowa, Warszawa 1987, s. 145–146.
- ↑ Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z wyrażeniem ich położenia i ludności alfabetycznie ułożona w Biórze Kommissyi Rządowey Spraw Wewnętrznych i Policy, t. 1: A–L, Warszawa 1827, s. 18 [dostęp 2022-07-27].
- ↑ Białe błota, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 1, dir.icm.edu.pl, Warszawa 1880, s. 184 [dostęp 2024-08-16].
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, t. 5: województwo białostockie, 1924, s. 59.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 88.
- ↑ The 1929 Polish Business Directory Project [online], data.jewishgen.org [dostęp 2017-04-01].
- ↑ Karte: Distrikt Warschau 1. 1. 1944 - Kreisgliederung [online], www.territorial.de [dostęp 2020-05-31].
- ↑ Diecezja Łomżyńska, Białebłoto-Kobyla - Parafia pw. NMP Wspomożycielki Wiernych [online].
- ↑ Wykaz ilościowy mieszkańców gm. Brańszczyk na 31.12.2013. UG Brańszczyk. [dostęp 2014-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 lipca 2014)].
- ↑ a b Maria Barbasiewicz, Powiat wyszkowski: przewodnik subiektywny, Tradycja Mazowsza, Warszawa: Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki, 2005, s. 46, ISBN 978-83-921182-6-8 [dostęp 2023-09-28].
- ↑ Wincenty Szydlik, Jerzy Puścian, Puszcza Biała. Strony rodzinne, Wyszków 2002, s. 179.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Białe błota (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 184.
- Płyta Od Białegobłota, wydawnictwo In Crudo (Remigiusz Mazur-Hanaj), 2023
