Biały Ług (torfowisko)
Torfowisko „Biały Ług” na zachód od Góraszki. | |
torfowisko wysokie | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Położenie | |
Powierzchnia |
30 ha[1] |
Obszary chronione | |
Położenie na mapie Warszawy | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |
52°11′06,990″N 21°15′38,632″E/52,185275 21,260731 |
Biały Ług – torfowisko wysokie[2][3][4][5] na zachód od Góraszki[5] w województwie mazowieckim. Południowa jego część położona jest w Aleksandrowie w warszawskiej dzielnicy Wawer[1], pozostała w gminie Wiązowna[a].
Położenie, powierzchnia[edytuj | edytuj kod]
Biały Ług położony jest na zachód od Góraszki[5] w województwie mazowieckim. Południowa, niższa część torfowiska znajduje się między ulicami Wiązowską i Podkowy w Aleksandrowie w warszawskiej dzielnicy Wawer[1], pozostała część w gminie Wiązowna[a].
Biały Ług zlokalizowany jest w bezodpływowym obniżeniu terenu pomiędzy wydmami. Przez większą część roku poziom wody utrzymuje się tutaj powyżej gruntu[4][2][5][3].
Powierzchnia Białego Ługu wynosi 30 ha[1].
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
- Zobacz też:
Ług jest prasłowiańskim słowem oznaczającym bagno, mokradło[4][5] [3]. Słownik gwar polskich Aleksandra Karłowicza podaje, że ług to smuga w polu, bagnista łąka wśród lasów, łąka[7]. Często jako synonim tego terminu podawane jest wyraz łęg[8].
Z kolei nazwa koloru związana jest z białymi barwami bagien – kory brzóz, łanów owocujących wełnianek, spowijających je częstych mgieł, bielejącej wody[4][5][3].
Nazwa „Biały Ług” stosowana jest również w odniesieniu do:
- pobliskiego stawu w Aleksandrowie (52°11′00,708″N 21°14′57,509″E/52,183530 21,249308)[9][10].
- projektowanego od lat rezerwatu przyrody „Biały Ług” mającego objąć m.in. opisywane tutaj torfowisko oraz wymieniony wyżej staw[11][12][13][b].
- terenu, na którym rozważa się utworzenie tego rezerwatu[11].
Przyroda[edytuj | edytuj kod]
Biały Ług jest torfowiskiem wysokim[2][3][4][5]. Występują na nim brzezina bagienna, mszar torfowcowy, turzycowiska, szuwar trzcinowy i pałkowy, zarośla wierzbowe[1].
Liczne są tutaj wełnianki, bagno zwyczajne[8].
Ochrona przyrody[edytuj | edytuj kod]
Biały Ług położony jest na obszarze Mazowieckiego Parku Krajobrazowego[12][14][15].
Od lat planuje się utworzenie rezerwatu[11] torfowiskowego częściowego[12] „Biały Ług”, w granicach którego miałoby znaleźć się m.in. opisywane torfowisko[13][b].
Eksploatacja[edytuj | edytuj kod]
Na torfowisku wydobywany był torf[4][2][5]. Pozostałością jest niewielki zbiornik wodny[5].
Rekreacja[edytuj | edytuj kod]
Biały Ług mijają:
- szlak pieszy „Warszawska Obwodnica Turystyczna”, czerwony (MZ-5070c[16]), 189,6 km, PKP Modlin - PKS Zaborów[16][17][14][c]
- szlak rowerowy MTB, czarny , trudny, 27 km, od Międzylesia do Aleksandrowa i z powrotem[18].
- szlak pieszy „Na przedpolach stolicy”, niebieski (MZ-5079n[19]), 28,5 km, PKS Okuniew - PKP Radość[19][20][14][c].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Przemysław Stolarz: Ptaki torfowisk Warszawy. W: Fauna miast Europy Środkowej 21. wieku. P. Indykiewicz, T. Barczak (red.). Bydgoszcz: LOGO, 2004, s. 457-462.
- ↑ a b c d Mariusz Wiktor Sienkiewicz, Elżbieta Harańczuk: Strategia rozwoju gminy Wiązowna na lata 2014-2021. Wiązowna: Fundacja Centrum Rozwoju Lokalnego – Urząd Gminy Wiązowna, 2013. [dostęp 2016-10-04].
- ↑ a b c d e Joanna Filimonow: Czerwonym szlakiem na Biały Ług. Wiazowna.info.pl, 15 września 2016. [dostęp 2016-10-01].
- ↑ a b c d e f Jacek Kałuszko, Paweł Ajdacki: Otwock i okolice: przewodnik. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2006. ISBN 83-89188-49-X.
- ↑ a b c d e f g h i Szlaki turystyczne Mazowsza. Uroczysko Biały Ług.. Zespół Centralnego Ośrodka Turystyki Górskiej PTTK w Krakowie. [dostęp 2016-10-01].
- ↑ "Południowa Obwodnica Warszawy wraz z budową Trasy NS" Orientacja POW (wrzesień 2010) - skala 1: 10 000. Zamawiający: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Oddział w Warszawie. Jednostka projektowa: ARCADIS Sp. z o. o. Opracowanie: Aktualizacja raportu oddziaływania na środowisko. Ze strony: Stowarzyszenie Integracji Stołecznej Komunikacji (SISKOM) http://siskom.waw.pl/s2.htm SISKOM "Południowa Obwodnica Warszawy wraz z budową Trasy NS"
- ↑ Jan Karłowicz: Słownik gwar polskich. T. trzeci, L do O. Kraków: Akademia Umiejętności, 1903, s. 81. [dostęp 2016-10-04].
- ↑ a b Ług. W: Antoni Krasnowolski, Władysław Niedźwiedzki: M. Arcta Słownik Staropolski. Warszawa: M. Arcta, ok. 1920.
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 201662
- ↑ Geoportal, raster. [dostęp 2016-10-01].
- ↑ a b c Jolanta Pawlak (red.), Małgorzata Teisseyre- Sierpińska (red.): Opracowanie ekofizjograficzne do studium uwarunkowania i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy. Warszawa: Urząd Miasta Stołecznego Warszawy, Biuro Naczelnego Architekta Miasta, Miejska Pracowania Planowania Przestrzennego i Strategii Rozwoju, 2006. [dostęp 2016-09-21].
- ↑ a b c ROZPORZĄDZENIE Nr 13 WOJEWODY MAZOWIECKIEGO z dnia 16 kwietnia 2004 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony Mazowieckiego Parku Krajobrazowego im. Czesława Łaszka na okres 20 lat: Załącznik Nr 1 do ROZPORZĄDZENIA Nr 13 WOJEWODY MAZOWIECKIEGO z dnia 16 kwietnia 2004r.
- ↑ a b c GDDKiA ODDZIAŁ WARSZAWA. Południowa Obwodnica Warszawy od węzła "Puławska" do węzła "Lubelska". Oddziaływanie na środowisko. Prezentacja. 2006 r. (m.in. przebieg granic projektowanego rezerwatu przyrody „Biały Ług”)
- ↑ a b c d Powiat Otwocki; Mazowiecki Park Krajobrazowy; Mapa turystyczno-krajoznawcza; skala 1 : 50 000. Wyd. I. Kraków: Compass, 2015. ISBN 978-83-7605-512-1.
- ↑ Geoserwis GDOŚ. [dostęp 2016-09-21].
- ↑ a b 1. Warszawska Obwodnica Turystyczna.. PTTK Otwock. [dostęp 2016-10-01].
- ↑ Szlaki turystyczne Mazowsza. Warszawska Obwodnica Turystyczna Zalesie Górne PKP - Rembertów PKP.. Zespół Centralnego Ośrodka Turystyki Górskiej PTTK w Krakowie. [dostęp 2016-10-01].
- ↑ Otwarcie szlaku rowerowego MTB. Urząd m.st. Warszawy Dzielnica Wawer, 2013-04-30. [dostęp 2016-09-08]. Opis, mapa
- ↑ a b 5. Na przedpolach stolicy. PTTK Otwock. [dostęp 2016-10-01].
- ↑ Szlaki turystyczne Mazowsza. Okuniew PKS - Radość PKP.. Zespół Centralnego Ośrodka Turystyki Górskiej PTTK w Krakowie. [dostęp 2016-10-01].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Czerwonym szlakiem na Biały Ług. wiazowna.info.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-23)].
- Szlaki turystyczne Mazowsza. Uroczysko Biały Ług