Bolesław Kurek
| |
 starszy żołnierz
| |
| Data i miejsce urodzenia |
4 września 1893 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
5 lipca 1916 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1916 |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Bolesław Kurek (ur. 4 września 1893 w Krzyżanowicach, zm. 5 lipca 1916 pod Kościuchnówką) – starszy żołnierz Legionów Polskich, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 4 września 1893 w Krzyżanowicach, w ówczesnym powiecie iłżeckim guberni radomskiej, w rodzinie Jana i Anny z Konofalskich[1][2]. Początkowo uczęszczał do gimnazjum rządowego, a od 1906 do nowo otwartego męskiego gimnazjum filologicznego Waleriana Kuropatwińskiego w Częstochowie (od 1908 było to gimnazjum Gustawa Kośmińskiego)[3]. W latach szkolnych należał do organizacji niepodległościowych[4].
14 października 1914 jako uczeń VIII klasy wstąpił do Legionów Polskich[5]. Początkowo służył w 1 pułku piechoty, a następnie walczył w szeregach 1. kompanii 5 pułku piechoty[6]. Poległ 5 lipca 1916 w bitwie pod Kostiuchnówka[6][7], w czasie ataku na Polską Górę jego ciało zostało rozkawałkowane przez eksplodujący granat[8]. Ten sam pocisk artyleryjski „na kawałki poszarpał” szeregowców Jana Klimowskiego i Stefana Pasierbowicza oraz dwóch żołnierzy z oddziału karabinów maszynowych[9]. Szczątki Bolesława Kurka nie zostały złożone do grobu[3]. Był kawalerem, dzieci nie miał[5]. W swoich wspomnieniach Roman Starzyński napisał o Bolesławie Kurku: „powszechnie lubiany obywatel-szafa, co wszystko miał zawsze w plecaku”[10].
1 września 1921 major Władysław Wąsik we wniosku na odznaczenie Orderem Virtuti Militari napisał: „w ataku na m. Kamienna st[arszy]. żołn[ierz]. Kurek był pierwszym, który wpadł do miasteczka. Dostrzeżony, wpadł do jakiejś chałupy i zamknął się tam. Mimo iż drzwi i okna wywalone zostały, bronił się długo, głównie na białą broń. Rannego uratowała go kompania własna”[11][a].
Imiona i nazwiska Bolesława Kurka i Stefana Pasierbowicza zostały wyryte na kamieniu pamiątkowym „Częstochowa Synom Swoim”, posadowionym na ławie fundamentowej, na terenie Cmentarza Kule w Częstochowie.
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 6523 – pośmiertnie 17 maja 1922[13][14][15][16]
- Krzyż Niepodległości – pośmiertnie 13 kwietnia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[17][18][19]
- Odznaka „Za wierną służbę” nr 1911[20]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Władysław Wąsik nie podał daty tego zdarzenia. 29 października 1914 obok Kamiennej przechodził 1 pułk Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego, cofając się spod Dęblina na Krzywopłoty[12].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ Żołnierze Niepodległości ↓, tu podano panieńskie nazwisko matki „Kowalska” oraz wskazano alternatywne miejsca urodzenia: Krzyżanowice Dolne, Krzyżanowice Średnie lub Kurowice (Kozienice).
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 4.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 3, 4.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ a b VII Lista strat 1916 ↓, s. 12.
- ↑ Bąbiński 1929 ↓, s. 73.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2, 4, Jan Kurek (ojciec) podał datę datę 16 lipca 1916.
- ↑ Starzyński 1937 ↓, s. 249–250.
- ↑ Starzyński 1937 ↓, s. 249.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 5–6.
- ↑ Encyklopedia Wojskowa 1937 ↓, s. 496.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 6 stycznia 1923, s. 20.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-04-03]..
- ↑ Bąbiński 1929 ↓, s. 81.
- ↑ Polak (red.) 1993 ↓, s. 110.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 87, poz. 137.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-04-03]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-04-03]..
- ↑ Kolekcja ↓, s. 3.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kurek Bolesław. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.37-2847 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-04-03].
- VII Lista strat Legionów Polskich. Piotrków: Centralny Urząd Ewidencyjny Legionów Polskich przy Departamencie Wojskowym NKN, 1916-10-01.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Encyklopedia Wojskowa. Otton Laskowski (red.). T. VII: Przemysł wojenny – Rada Narodowa. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Oświatowy, 1937.
- Kazimierz Bąbiński: Zarys historji wojennej 5-go pułku piechoty Legionów. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.
- Roman Starzyński: Cztery lata wojny w służbie Komendanta : Przeżycia wojenne 1914–1918. Warszawa: Instytut Józefa Piłsudskiego, 1937.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Żołnierze Niepodległości : Kurek Bolesław. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2023-04-04].
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Odznaką „Za wierną służbę”
- Uczestnicy bitwy pod Kostiuchnówką 1916
- Urodzeni w 1893
- Zmarli w 1916
- Żołnierze 5 Pułku Piechoty Legionów Polskich (1914–1917)
- Żołnierze Legionów Polskich polegli w I wojnie światowej