Charles Münch
Data i miejsce urodzenia |
26 września 1891 |
---|---|
Pochodzenie | |
Data i miejsce śmierci |
6 listopada 1968 |
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód | |
Odznaczenia | |
, |
Charles Münch, także Charles Munch (ur. 26 września 1891 w Strasburgu, zm. 6 listopada 1968 w Richmond, Wirginia) – francuski dyrygent i skrzypek pochodzenia niemieckiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się jako syn alzackiego organisty i dyrygenta chóru Ernsta Müncha. Mężem starszej siostry Charles'a Müncha – Emmy był Paul Schweitzer, którego starszym bratem był Albert Schweitzer, autor fundamentalnej monografii Jan Sebastian Bach z 1908[1].
Studiował grę na skrzypcach w Konserwatorium w Strasburgu i w Paryżu u Luciena Capeta.
Na początku I wojny światowej został wcielony do armii niemieckiej w stopniu sierżanta artylerii. Doznał zatrucia gazem bojowym pod Péronne i był ranny w bitwie pod Verdun. Po wojnie wrócił do Alzacji i otrzymał obywatelstwo francuskie.
Po studiach w Berlinie u Carla Flescha rozpoczął karierę skrzypka solisty. Został profesorem Konserwatorium w Strasburgu (1919), potem w Konserwatorium w Lipsku. Od roku 1923 był koncertmistrzem orkiestry Gewandhaus.
Jako dyrygent zadebiutował w listopadzie 1932 w Paryżu.
Małżeństwo (1933) z wnuczką założyciela koncernu Nestlé zapewniło mu sfinansowanie dalszej kariery. W latach 1933–1940 doskonalił sztukę dyrygentury u Alfreda Szendreia w Paryżu. W latach 1935–1938 był dyrygentem założonej przez Alfreda Cortot orkiestry paryskiego Towarzystwa Filharmonicznego. W 1938 został dyrektorem Towarzystwa Koncertowego Konserwatorium Paryskiego. Zachował to stanowisko podczas niemieckiej okupacji Francji. Nie był jednak kolaborantem i wspierał francuski Ruch Oporu, za co został odznaczony Legią Honorową V klasy (1945). W 1952 został Komandorem tego orderu.
W grudniu 1946 po raz pierwszy dyrygował Boston Symphony Orchestra, a w 1949 został dyrektorem muzycznym tego zespołu. W 1952 odbył pierwsze tournée po Europie, 1956 drugie tournée po Europie i Związku Radzieckim. W 1962 zrezygnował z kierowania orkiestrą, przekazał kierownictwo Erichowi Leinsdorfowi a sam występował już tylko jako dyrygent gościnny. W 1967 uczestniczył w tworzeniu Orchestre de Paris.
Münch zapisał się w historii muzyki jako propagator nowej muzyki francuskiej, dyrygował prawykonaniami dzieł Alberta Roussela, Dariusa Milhaud i Artura Honeggera.
Pozostawił tom wspomnień autobiograficznych Je suis chef d’orchestre (1954).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ D. Kern Holoman , Charles Munch, Nowy Jork: Oxford University Press, 2012, s. 160, ISBN 978-0199772704 (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- G. Honegger, Un chef d’orchestre dans le siècle, Paris l987.
- Ph. Olivier, Ch. Munch. Une biographie par le disque, Paris 1987.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- ISNI: 000000011051648X
- VIAF: 32184142
- LCCN: n81120380
- GND: 119063808
- NDL: 00515161
- BnF: 138977980
- SUDOC: 02892729X
- NLA: 35222795
- NKC: jn19990005894
- BNE: XX856441
- NTA: 072292741
- BIBSYS: 1012165
- CiNii: DA08731917
- Open Library: OL137926A
- PLWABN: 9810635803805606
- NUKAT: n2006002420
- J9U: 987007271013305171
- LNB: 000253639
- NSK: 000660700
- CONOR: 14675555
- KRNLK: KAC201618311
- RISM: people/118114