Ciecierzyca pospolita

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Ciecierzyca pospolita
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena eukarionty
Królestwo rośliny
Podkrólestwo rośliny zielone
Nadgromada rośliny telomowe
Gromada rośliny naczyniowe
Podgromada rośliny nasienne
Nadklasa okrytonasienne
Klasa Magnoliopsida
Nadrząd różopodobne
Rząd bobowce
Rodzina bobowate
Podrodzina bobowate właściwe
Rodzaj ciecierzyca
Gatunek ciecierzyca pospolita
Nazwa systematyczna
Cicer arietinum L.
Sp. pl. 2:738. 1753
Zasięg występowania
Mapa zasięgu
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Ciecierzyca pospolita (Cicer arietinum L.) – gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny bobowatych. Pochodzi z zachodniej Azji. Nie rośnie dziko, jest wyłącznie rośliną uprawną[3]. Nazywana często cieciorką.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Roślina jednoroczna o wysokości do 50 (100) cm. Łodyga sztywna, kanciasta[4].
Liście
Nieparzysto-pierzaste, składające się z odwrotnie jajowatych 11-15 listków o piłkowanych brzegach[4].
Kwiaty
Wyrastają pojedynczo w kątach liści. Są fioletowe, purpurowe lub białe, mają 1 słupek i 10 zrośniętych pręcików. Żagielek ciemniejszy[4].
Owoc
Zwisający strąk zawierający dość duże, gruszkowatego kształtu nasiona o barwie białożółtawej, czerwonawej lub brunatnej[4].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

  • Roślina uprawna, uprawiana od bardzo dawna. Jej nasiona znaleziono w wykopaliskach datowanych na 9200 lat p.n.e., wiadomo też, że była jednym z podstawowych pokarmów w jadłospisie starożytnych Greków i Rzymian[5]. Nasiona wyglądem i smakiem przypominają groch i są używane do spożycia podobnie jak on[4]. Roślina bardzo popularna w kuchni krajów basenu Morza Śródziemnego. Roztarte i wymieszane z oliwą nasiona tworzą pastę używaną do smarowania chleba[5]. Znana jest także jako groch włoski lub (nieściśle) cieciorka. Wyrabia się z nich także specjalną mąkę.
  • Nasiona i słoma są używane również jako pasza dla zwierząt[4].

Obecność w kulturze[edytuj | edytuj kod]

Większość badaczy roślin biblijnych uważa, że do tego gatunku odnosi się cytat z Księgi Izajasza (30,24): „Woły i osły obrabiające rolę żreć będą paszę dobrze przyprawioną, która została przewiana opałką i siedlaczką”. Wzbogacona ciecierzycą pasza była w biblijnym sensie oznaką dobrobytu, który zapowiadał Żydom prorok Izajasz. Ciecierzyca nie została tu wymieniona z nazwy, ale użyte w tym cytacie hebrajskie słowo oznacza paszę z dodatkiem ciecierzycy, a zwyczaj jej dodawania do paszy jest stosowany na Bliskim Wschodzie do dzisiaj[5].

  • Pokrój

  • Liść i owoce

  • Strąki z nasionami

  • Nasiona

  • Nasiona ciecierzycy – odmiana bengalska (po lewej) i europejska (po prawej)

  • Suchy pęd z owocami i nasionami

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).
  3. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-12].
  4. ↑ a b c d e f Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
  5. ↑ a b c Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ciecierzyca_pospolita&oldid=65947730”