Cykl Piłata

Cykl Piłata – określenie grupy wczesnochrześcijańskich pism, zaliczonych do apokryfów, w których centralną rolę odgrywa Poncjusz Piłat. Utwory z cyklu Piłata informowały o losach osób związanych z męką Jezusa.

Ogólna charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Główne wątki dla apokryfów cyklu Piłata to: raport Piłata (zawierający m.in. opis cudów, śmierci i zmartwychwstania Jezusa), zemsta Boga nad sprawcami śmierci Jezusa i Jana Chrzciciela, uzdrowienie Tyberiusza i Tytusa dzięki veraikonowi, dzieje dobrego łotra i niewielkie zainteresowanie Judaszem. Utwory te przybierają formę dokumentów, wspomnień, listów i opowiadań. Zwykle powstały w języku greckim lub łacińskim, jednakże w niektórych apokryfach występuje informacja o rzekomym przekładzie z języka oryginalnego, jakim miał być hebrajski^[1].

Najistotniejszą postacią cyklu Piłata jest Poncjusz Piłat, przedstawiony dwojako: bądź to pozytywnie (stał się chrześcijaninem, zginął śmiercią męczeńską), bądź negatywnie (otrzymał słuszną karę za niesprawiedliwy wyrok). Nikodem jest ukazany jako ukryty uczeń Jezusa, podobnie Gamaliel. Józef z Arymatei miał z kolei zostać uwięziony i cudownie uwolniony. Rozszerzono historię dobrego i złego łotra oraz Longinusa (także nazywanego Petroniuszem). Weronika miała otrzymać od Jezusa jego wizerunek, co ewoluowało w średniowieczu w opowieść o otarciu twarzy Jezusowi i znalazło odbicie w szóstej stacji drogi krzyżowej. Cesarze: Tyberiusz i Tytus zostali pokazani jako nawróceni w wyniku cudownych uzdrowień^[2].

Apokryfy cyklu Piłata[edytuj | edytuj kod]

Ewangelia Nikodema
Wyroki na Jezusa
korespondencja Piłata (Raport Piłata, Wydanie Piłata, List Tyberiusza do Piłata, List Piłata do Tyberiusza, korespondencja Piłata i Heroda)
Zemsta Zbawiciela
Męczeństwo Piłata
Uzdrowienie Tyberiusza
Opowiadanie Józefa z Arymatei
List Lentulusa
apokryfy syryjskie (List Jakuba do Kwadratusa, Świadectwa Ursyniusza)^[3]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ MarekM. Starowieyski MarekM., Cykl Piłata – wstęp, [w:] MarekM. Starowieyski (red.), Apokryfy Nowego Testamentu, wyd. 3, t. 1, Kraków: Wydawnictwo WAM, 2022, s. 625, ISBN 978-83-277-1820-4 .
↑ MarekM. Starowieyski MarekM., Cykl Piłata – wstęp, [w:] MarekM. Starowieyski (red.), Apokryfy Nowego Testamentu, wyd. 3, t. 1, Kraków: Wydawnictwo WAM, 2022, s. 626–631, ISBN 978-83-277-1820-4 .
↑ MarekM. Starowieyski MarekM., Cykl Piłata – wstęp, [w:] MarekM. Starowieyski (red.), Apokryfy Nowego Testamentu, wyd. 3, t. 1, Kraków: Wydawnictwo WAM, 2022, s. 624–625, ISBN 978-83-277-1820-4 .

[1] MarekM. Starowieyski MarekM., Cykl Piłata – wstęp, [w:] MarekM. Starowieyski (red.), Apokryfy Nowego Testamentu, wyd. 3, t. 1, Kraków: Wydawnictwo WAM, 2022, s. 625, ISBN 978-83-277-1820-4 .

[2] MarekM. Starowieyski MarekM., Cykl Piłata – wstęp, [w:] MarekM. Starowieyski (red.), Apokryfy Nowego Testamentu, wyd. 3, t. 1, Kraków: Wydawnictwo WAM, 2022, s. 626–631, ISBN 978-83-277-1820-4 .

[3] MarekM. Starowieyski MarekM., Cykl Piłata – wstęp, [w:] MarekM. Starowieyski (red.), Apokryfy Nowego Testamentu, wyd. 3, t. 1, Kraków: Wydawnictwo WAM, 2022, s. 624–625, ISBN 978-83-277-1820-4 .

[1]

[2]

[3]