Czermno (województwo lubelskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje) o 21:03, 16 sty 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Czermno
{{{rodzaj miejscowości}}}
{{{alt zdjęcia}}}
Symboliczna mogiła Antoniego Rychela
Państwo lubelskie
Powiat

tomaszowski

Gmina

Tyszowce

Liczba ludności (1999)

369[1]

Strefa numeracyjna

(+48) 84

Tablice rejestracyjne

LTM

SIMC

0903363

Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}

Czermnowieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Tyszowce, nad rzeką Huczwą.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Historia

Grodzisko w Czermnie utożsamiane z grodem Czerwień

Czermno było niegdyś jednym z największych grodów wczesnośredniowiecznych w Polsce wschodniej. W V-VI wieku w tych stronach powstały początki państwowości tworzonej przez Bużan.

 Osobny artykuł: Grody Czerwieńskie.

Hipotezę o tożsamości Czermna z dawnym Czerwieniem jako pierwszy wysunął Michał Baliński, autor Starożytnej Polski[2].

Od początku XIX w. utożsamiane jest często z Czerwieniem[3], stolicą Grodów Czerwieńskich, leżących na pograniczu polsko-ruskim. Wzmiankowany po raz pierwszy w 981 r., gdy książę ruski Włodzimierz odebrał go Lachom. W XI wieku po kilku nieudanych próbach jego ponownego przyłączenia do Polski, swą władzę nad nim ugruntowała Ruś, następnie w XI-XIII w. wchodził w skład księstwa włodzimiersko-halickiego. W 1157 roku załoga grodu raniła oblegającego go księcia Wołodymira. Gród został zniszczony na skutek najazdu mongolskiego w 1240 roku. Ostateczny upadek na przełomie XIII-XIV wieku.

Lokalizację historycznego Czerwienia na terenie obecnej wsi Czermno potwierdziły prowadzone m.in. w 1952, 1976-79 i 1997 roku badania archeologiczne. Na obszarze o powierzchni ok. 100 ha odkryto m.in.: grodzisko, umocnione podgrodzie, osady otwarte oraz 3 cmentarzyska. Osadnictwo obejmowało oba brzegi Huczwy, komunikację pomiędzy którymi umożliwiał drewniany most.

Najnowsze badania specjalistów z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie odsłoniły drewniane pomosty, fosy i rowy tworzące zwarty, zaplanowany system, przystań dla łodzi i ślady zabudowy mieszkalnej[4]. Badania dowiodły ponadto, iż wieś przetrwała najazd tatarski 1240 r. Przebadane grodzisko można porównać do tak znacznych ośrodków wczesnośredniowiecznych jak Poznań czy Gniezno.

W roku 2015 w okolicy grodu odnaleziono zestaw rzadkich srebrnych przedmiotów z X wieku[5], charakteryzujących się wysoką jakością wykonania. Obecnie trwa klasyfikacja oraz interpretacja znaleziska.

Toponimia

Wszystkie Czermna, oraz m.in. Czermin (dawniej Czermien), Czermna, Czermnica itd. pochodzą od psł. *čr̥´mьnъ, *čr̥´mьna, *čr̥´mьno (u Rosponda *čьrmьnъ) – czerwony, od *čьrmъ (czerwiec polski), nazwy owada dostarczającego barwnika czerwieni[6][7], stąd polskie dialektalne czermny[8]=czerwony, czy czeskie čermný=červený=czerwony[9].

Zobacz też

Czermno, Czermno-Kolonia

Przypisy

  1. Główny Urząd Statystyczny, Portret miejscowości statystycznych w gminie Tyszowce (powiat tomaszowski, województwo lubelskie) w 2010 r.
  2. Czermno (3), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 811.
  3. Informacje potwierdzające związek z Czerwieniem, GW Lublin, Marcin Bielesz, 02-11-2010.
  4. Grodzisko z lotu ptaka, Krzysztof Kowalski, rzeczpospolita.pl, 10-05-2011.
  5. Średniowieczne srebra w rękach archeologów. Biżuteria należała do „księżniczki”?, „Onet”, Onet Wiadomości [dostęp 2016-01-21] (pol.).
  6. Kazimierz Rymut (red.), Nazwy miejscowe Polski. Historia. Pochodzenie. Zmiany. Tom II: C-D, Kraków 1997, s. 213.
  7. Stanisław Rospond, Słownik etymologiczny miast i gmin PRL, Wrocław 1984, s. 63.
  8. Magdalena Madeja, Etymologia ludowa oraz naukowa nazw miejscowych i terenowych gminy Skrzyszów w powiecie tarnowskim (praca magisterska: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie), Tarnów 2011, s. 72.
  9. List of Proto-Slavic adjectives: Colours (tł. Lista prasłowiańskich przymiotników: kolory) (ang.).

Linki zewnętrzne