Czesława Marchewka
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
wycinankarka, hafciarka, tkaczka, artystka ludowa |
| Narodowość |
polska |
| Odznaczenia | |
 
| |
Czesława Marchewka (ur. 1944 w Tatarach) – kurpiowska tkaczka, hafciarka, wycinankarka, twórczyni ludowa z Puszczy Zielonej[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Przyszła na świat w rodzinie Konopków w Tatarach, w której kultywowano tradycje ludowe. Robienia wycinanek nauczyła się od matki Bronisławy, babci i innych członkiń rodziny. Skończyła Technikum Ekonomiczne w Ostrołęce. Od 1960 pracowała w Spółdzielni Rękodzieła Ludowego i Artystycznego „Kurpianka” w Kadzidle[2], gdzie haftowała i tkała[1]. Była członkinią zespołu „Kurpianka” z Kadzidła[2]. Z zespołem występowała w kraju i za granicą[1]. Była jedną z najlepszych tancerek zespołu[2].
Wykonuje wycinanki – tradycyjne zielonokurpiowskie „gwiazdy” i „leluje”, a poza tym palmy wielkanocne, bukiety z bibuły, kurpiowskie „kierce” z grochu, ptaszki[1], ozdoby choinkowe[3], haftowane serwety[4]. Uczestniczyła w kiermaszach i imprezach folklorystycznych w kraju i za granicą[2], jak również od 1967 w konkursach sztuki ludowej (np. w Ostrołęce w 1967 i 1972, w Płocku w 1970, w Myszyńcu w 1993 i 1994, w Węgorzewie w 1999. Była nagradzana: w Łysych (w 1976 i 1977 za palmy wielkanocne, w 1980 otrzymała wyróżnienia za bukiety i kierce), w Sierpcu (w 1996 nagroda w konkursie „Boże Narodzenie – Tradycja i Współczesność”), w Ostrołęce (1998 – nagroda za kierce). Brała udział w warsztatach organizowanych przez Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce dla dzieci i młodzieży[1]. Jest członkinią komisji konkursowych w konkursach twórczości ludowej na Kurpiach Zielonych[5].
Jej prace artystki można znaleźć w kolekcjach etnograficznych Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce, Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie, Muzeum Północno-Mazowieckim w Łomży, Muzeum Mazowieckim w Płocku i Muzeum Etnograficznym im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu[1], jak również w Galerii Wycinanki w muzeum w Regionalnym Centrum Kultury Kurpiowskiej w Myszyńcu[6]. Zaprezentowano tam również prace innych twórczyń zrzeszonych, podobnie jak Marchewka, w Stowarzyszeniu Twórców Ludowych[1]: Czesławy Kaczyńskiej, Genowefy Staśkiewicz, Haliny Pajki, Stanisława Ropiaka i Wiesławy Bogdańskiej[6].
W 2000 dostała Nagrodę im. Oskara Kolberga[1]. Została wyróżniona Medalem Pamiątkowym Pro Masovia, nagrodą wójta gminy Kadzidło, nagroda z okazji 60-lecia Cepelii[4], a w 1999 za całokształt pracy twórczej Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”[1][3]. W 2015 otrzymała doroczną Nagrodę Starosty Ostrołęckiego[7], a w 2016 Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[8]. W 2021 została doceniona nagrodą „Gwiozda Łowicko” w kategorii twórczość ludowa[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i Barbara Zagórna-Tężycka, Czesława Marchewka – laureat Nagrody Kolberga 2000 [online], www.nagrodakolberg.pl [dostęp 2022-03-08].
- ↑ a b c d Bernard Kielak, Powiat ostrołęcki. Przewodnik subiektywny, Warszawa: Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki, 2008, ISBN 978-83-60623-29-9, OCLC 297863867 [dostęp 2022-03-08].
- ↑ a b Czesława Marchewka | Mazowiecki Szlak Tradycji [online], www.mazowieckiszlaktradycji.com [dostęp 2022-03-08].
- ↑ a b Katalog twórców i artystów: Czesława Marchewka [online], kurpiowskipark.home.pl [dostęp 2022-03-08].
- ↑ Konkurs plastyczny "Wycinanka kurpiowska" [online], powiatostrolecki.pl [dostęp 2022-03-08] (pol.).
- ↑ a b Myszyniec: Galeria Wycinanki Kurpiowskiej już otwarta! [online], kurierostrolecki.pl [dostęp 2022-03-08] (pol.).
- ↑ Nagrody Starosty Ostrołęckiego [online], powiatostrolecki.pl [dostęp 2022-03-08] (pol.).
- ↑ MKiDN - Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis [online] [dostęp 2022-03-08] (pol.).
- ↑ CZESŁAWA MARCHEWKA WŚRÓD LAUREATÓW NAGRODY „GWIOZDA ŁOWICKO” [online], 8 marca 2022.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Film o twórczości wycinankarskiej Czesławy Marchewki przygotowany przez Związek Kurpiów, 2020