Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu
|
||
 Park Etnograficzny - chata bogatego chłopa |
||
| Państwo |  Polska |
|
| Miejscowość | Toruń | |
| Adres | Wały Generała Władysława Sikorskiego 19 87-100 Toruń |
|
| Data założenia | 1 stycznia 1959 | |
| Dyrektor | dr Hubert Czachowski | |
|
Położenie na mapie Torunia
 Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej
|
||
|
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej
|
||
|
Położenie na mapie Polski
Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej
|
||
 53°00′52,55″N 18°36′15,69″E/53,014597 18,604358 |
||
| Strona internetowa | ||
Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu – muzeum etnograficzne w Toruniu, wojewódzka instytucja kultury, założone w 1959 jako Muzeum Etnograficzne w Toruniu, od 1999 nosi imię Marii Znamierowskiej-Prüfferowej, wpisane do Państwowego Rejestru Muzeów (nr 82) w 2005; dokumentuje historię kultury ludowej na Kujawach, Pałukach, Kaszubach i ziemi chełmińskiej.
Spis treści
Opis muzeum[edytuj | edytuj kod]
Siedzibą muzeum, od jego powstania, jest dawny Arsenał artyleryjski z 1824 r. (jeden z elementów twierdzy toruńskiej). W chwili obecnej mieści się tam wystawa stała „Tajemnice codzienności. Kultura ludowa i jej pogranicza od Kujaw do Bałtyku (1850-1950)”, którą udostępniono dla zwiedzających na początku 2010 r. Prezentuje ona życie codzienne mieszkańców kilku regionów etnograficznych m. in.: Kujaw, Pałuk, Kaszub, ziemi chełmińskiej. Jest to jedna z najnowocześniejszych ekspozycji w polskim muzealnictwie etnograficznym. Na wystawie poza obiektami zabytkowymi znajdują się różnorodne urządzenia multimedialne prezentujące archiwalne filmy, dźwięki i prezentacje[1]. W Arsenale organizowane są również ekspozycje czasowe.
W 2012 kolekcja muzeum liczy ponad 60 tys. obiektów z całej Polski. Muzeum gromadzi zbiory i materiały dokumentacyjne z zakresu etnografii i etnologii oraz dziedzin pokrewnych, dotyczące:
- kultur tradycyjnych i ludowych polskich regionów etnograficznych,
- kultur mniejszości etnicznych i religijnych współegzystujących z kulturą polską w historycznych i obecnych granicach kraju,
- kultur polskich mniejszości za granicą,
- kultur popularnych i typu ludowego w Polsce.
Muzeum Etnograficzne w Toruniu, jest organizatorem nie tylko wystaw, ale także wydarzeń propagujących szeroko rozumianą kulturę ludową oraz etnologię/antropologię kulturową.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Muzeum rozpoczęło działalność 1 stycznia 1959. Wykształciło się z Działu Etnografii ówczesnego Muzeum Miejskiego (dziś Muzeum Okręgowe w Toruniu), który istniał od 1946.
Twórczynią muzeum i jego wieloletnim dyrektorem była profesor UMK Maria Znamierowska-Prüfferowa[2]. W ciągu 50 lat istnienia w muzeum pracowało wiele wybitnych osobowości polskiej etnologii: Roderyk Lange, Jan Rompski, Kalina Skłodowska-Antonowicz, Aleksander Błachowski, Jan Święch, Marian Pieciukiewicz.
30 kwietnia 2004 w Muzeum wybuchł pożar. Spłonęły trzy dwustuletnie drewniane chaty kryte strzechą [3].
Zbiory[edytuj | edytuj kod]
Kolekcje obejmują wszystkie dziedziny życia i pogrupowane są w następujące działy: Gospodarki Podstawowej i Rzemiosł, Architektury i Parków Etnograficznych, Rybołówstwa i Zajęć Wodnych, Historii i Socjologii Wsi, Sztuki i Estetyki Ludowej, Folkloru. Dział Rybołówstwa i Zajęć Wodnych jest wydzielony ze względu na historię Muzeum, gdyż kolekcję tę osobiście tworzyła prof. Maria Znamierowska-Prüfferowa (oczywiście później rozwijaną przez jej następców)[4].
W Muzeum przechowywane są stele z cmentarza mennonickiego w Sosnówce[5].
Działalność wydawnicza[edytuj | edytuj kod]
Muzeum prowadzi także działalność wydawniczą. Poza wydawnictwami towarzyszącymi wystawom, publikuje teksty naukowe prezentujące wyniki badań nad kulturą typu ludowego i współczesnymi problemami kulturowymi. Od 2008 r. wydaje serię Etnografia ocalona, w której przywołuje zapomnianych badaczy, którzy tworzyli historię polskiej etnografii i etnologii. Pierwszą książką z tej serii jest Rybołówstwo Borowiaków Tucholskich, autorstwa Władysława Jagiełły, etnologa z Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, napisana w 1939.
Parki Etnograficzne[edytuj | edytuj kod]
Przy muzeum znajduje jest Park Etnograficzny (skansen) o pow. 1,7 ha, prezentujący budownictwo wiejskie z: Kujaw, ziemi chełmińskiej, ziemi dobrzyńskiej, Borów Tucholskich, Kociewia, Kaszub. Zlokalizowane w nim obiekty to: chałupy, młyn wodny, wiatrak, budynki gospodarcze, mała architektura, a także lapidarium. Toruński skansen to jedyna tego typu ekspozycja w ścisłym centrum miasta.
Muzeum posiada oddział - Zagrodę Rybacko-Rolniczą w Kaszczorku (obecnie dzielnica Torunia), o powierzchni 8 ha, gdzie znajdują się drewniana chata i stodoła, kamienna obora oraz obiekty rybackie - wiata rybacka, szopa na sprzęt rybacki i budy – sezonowe mieszkania rybaków. Ekspozycję uzupełnia sprzęt pływający: tratwy flisacze, barki koszarki oraz prom.
W planach jest powstanie kolejnego oddziału – Olęderskiego Parku Etnograficznego w Wielkiej Nieszawce, który ma prezentować kulturę Olędrów i mennonitów zamieszkujących Dolinę Dolnej Wisły.
Współpraca[edytuj | edytuj kod]
Muzeum współpracuje na stałe z kilkoma organizacjami pozarządowymi: Towarzystwem Przyjaciół Muzeum Etnograficznego w Toruniu, Polskim Towarzystwem Ludoznawczym, Fundacją Emic, Polską Akcją Humanitarną.
Ważniejsze wydarzenia odbywające się w Muzeum[edytuj | edytuj kod]
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Tajemnice codzienności, /red./ H. Czachowski, H. M. Łopatyńska, Muzeum Etnograficzne w Toruniu, Toruń 2010
- ↑ Ewa Arszyńska, Hanna Muzalewska, Maria Znamierowska-Prüfferowa, [w:] Etnografowie i ludoznawcy polscy. Sylwetki, szkice biograficzne, Tom I, red. E. Fryś-Pietraszkowa, A. Kowalska-Lewicka, A. Spiss, Kraków 2002
- ↑ Pożar w Muzeum Etnograficznym w Toruniu - RMF24.pl, www.rmf24.pl [dostęp 2017-11-25].
- ↑ A. Trapszyc, Badania nad rybołówstwem i zajęciami wodnymi w Muzeum Etnograficznym Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie i Muzeum Etnograficznym w Toruniu, [w:] Przeszłość etnologii Polskiej w jej teraźniejszości, red. Z. Jasiewicz, T. Karwicka, Poznań 2001.
- ↑ Cmentarz mennonicki w Sosnówce (pol.). grudziadz.naszemiasto.pl. [dostęp 2015-02-15].
|
||||||||||
