Dobrków
49°59′01″N 21°20′15″E/49,983611 21,337500| wieś | |
.jpg) Kościół pw. Narodzenia NMP | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
598[2] |
| Strefa numeracyjna |
14 |
| Kod pocztowy |
39-220[3] |
| Tablice rejestracyjne |
RDE |
| SIMC |
0825752[4] |
Położenie na mapie gminy Pilzno  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu dębickiego  | |
| 49°59′01″N 21°20′15″E/49,983611 21,337500[1]
| |
Dobrków – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie dębickim, w gminie Pilzno[4][5].
Wieś leży na wschodnim brzegu Wisłoki, na stokach wzgórz otaczających jej dolinę, na południe od drogi krajowej nr 94, przy lokalnej drodze prowadzącej do Jaworza Górnego i Dolnego.
Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny należącej do dekanatu Pilzno w diecezji tarnowskiej.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0825769 | Dołek | część wsi |
| 0825775 | Dół | część wsi |
| 0825781 | Góra | część wsi |
| 0825798 | Zwierzyniec | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Dobrków został założony w XIII wieku. W XIV wieku należał do posiadłości rodu Toporczyków, którego dwaj przedstawiciele, Borysław i Andrzej, uposażyli w 1358 roku miejscowy kościół i powstałą przy nim parafię, erygowaną w tym samym roku przez biskupa krakowskiego Jana Bodzantę[7].
Kolejni właściciele Dobrkowa, Koniecpolscy herbu Pobóg, związani z braćmi polskimi, wybudowali na miejscu pierwszego kościoła murowany, renesansowy zbór. Po śmierci Mikołaja Koniecpolskiego w 1587 roku jego żona Katarzyna z Czyżowskich i synowie, którzy przeszli na katolicyzm, przekształcili budynek zboru w kościół parafialny.
W 1824 w Dobrkowie urodził się Bronisław Trzaskowski[8].
Podczas rzezi galicyjskiej w 1846 roku chłopi zamordowali w Dobrkowie siedem osób, między innymi właścicielkę nieistniejącego już obecnie dworu, Pelagię Morską, dzierżawcę Przecławia Józefa Bobrownickiego, wikariusza Franciszka Goleckiego i gospodynię miejscowego proboszcza Sawicką[9], a także dwu ekonomów.
20 sierpnia 1944 Gestapo i Wehrmacht spacyfikowały wieś. W czasie akcji zamordowano 3 osoby, kilkanaście wywieziono do obozów koncentracyjnych. Reszta mieszkańców została wysiedlona, a wieś zrównana z ziemią[10].
W 1960 roku zabudowania wsi ucierpiały na skutek wiatru i gwałtownej burzy[7].
Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny[edytuj | edytuj kod]
Kościół parafialny Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Dobrkowie to zabytkowa murowano-drewniana świątynia, powstała z dobudowania w XVII wieku do dawnego zboru ariańskiego drewnianej nawy i wieży. Całość, znajdująca się na wzniesieniu w północno-wschodniej części miejscowości, otoczona jest starodrzewem lipowym i wraz z przykościelnym cmentarzem została 27 listopada 1979 roku wpisana do rejestru zabytków pod numerem A-196[11].
Obok kościoła znajduje się drewniany, obecnie niezamieszkany budynek dawnej plebanii z 1880 roku, zbudowany na planie prostokąta na wcześniejszym murowanym podpiwniczeniu, z przeszkloną werandą o trójkątnym szczycie.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 24707
- ↑ Raport o stanie gminy za rok 2022. s. 11
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 227 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ KSNG: Wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części. opublikowany [w:] Dz.U. z 2013 r. poz. 200 ze zmianami w Dz.U. z 2015 r. poz. 1636. [dostęp 2018-01-06]. (pol.).
- ↑ a b Parafia rzymskokatolicka w Dobrkowie [dostęp 7 maja 2010]
- ↑ Franciszek Habura: Bronisław Trzaskowski – jego żywot i dzieła. Karta z historyi szkół w Galicyi. Lwów: Muzeum, Lwów, s. 2.
- ↑ Hanna Lawera, Artur Bata, Pilzno. Gmina i okolice, str. 15, 48
- ↑ Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 428
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2010-05-07].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Hanna Lawera, Artur Bata, Pilzno. Gmina i okolice, Krosno 1997, ISBN 83-87282-28-6
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Dobrków, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 70.
- Dobrków, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 417.
- Siedziba gminy: Pilzno
| Miasto | |
|---|---|
| Części miasta |
|
| Wsie | |
| Części wsi |
|
