Dowództwo Obrony Przeciwlotniczej Ministerstwa Spraw Wojskowych
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1937 |
| Rozformowanie |
1939 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
gen. bryg. dr Józef Zając |
| Ostatni |
płk dypl. art. Włodzimierz Ludwig |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Podległość | |
Dowództwo Obrony Przeciwlotniczej Ministerstwa Spraw Wojskowych – organ pracy dowódcy obrony przeciwlotniczej[1].
Historia dowództwa[edytuj | edytuj kod]
Minister spraw wojskowych rozkazem Dep. Dow. Og. 7146/Org. Tj. ustanowił z dniem 15 stycznia 1937 na szczeblu Ministerstwa Spraw Wojskowych Dowódcę Obrony Przeciwlotniczej[1]. Dowódca obrony przeciwlotniczej był organem pracy ministra spraw wojskowych, któremu podlegał bezpośrednio w sprawach obrony przeciwlotniczej i przeciwgazowej w wojsku i marynarce wojennej[1]. Organem pracy dowódcy obrony przeciwlotniczej było Dowództwo Obrony Przeciwlotniczej[1].
Jednocześnie minister spraw wojskowych zlikwidował Wydział OPL w Departamencie Dowodzenia Ogólnego[1].
Na podstawie rozkazu Departamentu Dowodzenia Ogólnego L. 10868/Org. tjn. z 2 września 1939 dotychczasowe Dowództwo OPL MSWojsk. zostało przekształcone w Dowództwo Obrony Przeciwlotniczej Kraju[2]. Zgodnie z etatem w skład dowództwa wchodziły następujące komórki organizacyjne:
- Sztab,
- Służba Dozorowania,
- Wydział Broni,
- Wydział Balonowy,
- Wydział Terenowy z Referatem Przeciwpożarowym,
- Wydział Chemiczny,
- Samodzielny Referat Budżetowy,
- Kancelaria[a].
Obsada personalna[edytuj | edytuj kod]
- dowódca OPL MSWojsk. i jednocześnie Inspektor Obrony Powietrznej Państwa – gen. bryg. dr Józef Zając
- zastępca dowódcy OPL – płk dypl. art. Włodzimierz Ludwig
- szef Wydziału Ogólno-Organizacyjnego – mjr dypl. art. Józef Konrad Gorski
- kier. referatu organizacyjnego – kpt art. Aleksander Marian Maniszewski
- kier. referatu ogólnego – mjr art. Walenty Miller
- szef Wydziału Przeciwgazowego – ppłk dypl. uzbr. Walery Jasiński
- kier. referatu obrony pgaz. – kpt. uzbr. Zdzisław Marynowski
- kier. referatu – mjr uzbr. Leonard Matuszewski
- szef Wydziału Dozorowania – ppłk łączn. Aleksander Stanisław Kornel Stebelski
- kier. referatu organizacyjnego – kpt. łącz. Napoleon Szpak
- kier. referatu materiałowego – kpt. łącz. inż. Kazimierz Lubiński
- szef Wydziału Broni – mjr art. Kazimierz Tadeusz Mroziński
- kier. referatu – mjr sap. Edward Fryzendorf
- kier. referatu – kpt. art. Grzegorz Wojtowicz
- szef Wydziału Obrony Biernej – mjr piech. Michał Saturnin Brzozowski
- kier. referatu organizacyjnego – rtm. Zygmunt Podmagórski
- kier. referatu przeciwpożarowego – kpt. piech. Edmund Strużanowski
- Obsada personalna Dowództwa OPL Kraju we wrześniu 1939[2]
- dowódca OPL kraju – płk dypl. art. Włodzimierz Ludwig
- zastępca dowódcy OPL kraju – płk art. Rudolf Underka
- oficer do zleceń – ppłk dypl. piech. Włodzimierz Scholze-Srokowski
- szef sztabu – mjr art. Kazimierz Henryk Angerman
- I oficer sztabu – mjr dypl. art. Józef Konrad Gorski †1940 Charków
- II oficer sztabu – mjr dypl. art. Stanisław Dziewiszek
- szef Wydziału Broni Przeciwlotniczej – mjr art. Kazimierz Tadeusz Mroziński
- kierownik Referatu Organizacyjnego – kpt. art. Aleksander Marian Maniszewski
- kierownik Referatu Materiałów Artyleryjskich – kpt. art. Tadeusz Dunicz
- kierownik Referatu Reflektorów Przeciwlotnicznych i Technicznego – mjr sap. Edward Fryzendorf
- kierownik Referatu Personalnego – kpt. art. Grzegorz Wojtowicz
- szef Wydziału Broni Chemicznej – ppłk dypl. uzbr. Walery Jasiński
- kierownik Referatu Obrony Przeciwgazowej – kpt. uzbr. Zdzisław Marynowski
- szef Wydziału Dozorowania – kpt. łącz. Napoleon Szpak †1940 Charków[5]
- kierownik Referatu Organizacyjnego – kpt. łącz. Włodzimierz Florian Rychlicki †1940 Charków[6]
- kierownik Referatu Materiałowego – kpt. łącz. inż. Kazimierz Lubiński
- szef Wydziału OPL Biernej – mjr piech. Michał Saturnin Brzozowski
- kierownik Referatu Organizacyjnego – rtm. Zygmunt Podmagórski †1940 Katyń[7]
- kierownik Referatu Maskowania – kpt. mar. Włodzimierz Ziemomysł Dołęga-Otocki
- kierownik Referatu Statystycznego – kpt. mar. inż. st. sp. Bolesław Gajewski
- szef Wydziału Balonowego – ppłk obs. Jan Wolszleger
- kierownik Referatu Organizacyjnego – kpt. obs. Antoni Stencel
- kierownik Referatu Materiałowego – kpt. pil. Władysław Pionko
- kierownik Głównej Składnicy Meldunkowej Kraju – kpt. łącz. Stanisław Władysław Żmitrowicz
- referent – por. rez. Kazimierz Bienert
- kierownik Referatu Przeciwpożarowego – kpt. piech. Edmund Strużanowski
- komendant Kwatery Głównej – mjr uzbr. Leonard Matuszewski
- kierownik Referatu Pieniężnego – kpt. uzbr. Jerzy Romuald Wyrzykowski
- kierownik kancelarii – urzędnik cywilny Szella
- mjr art. Stefan Sztukowski (od 15 IX 1939[8])
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Przedstawiona poniżej obsada personalna dowództwa, pochodząca ze sprawozdania płk. Ludwiga, zawiera inne nazwy komórek organizacyjnych i ich usytuowanie[2].
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Dodatek Tajny Nr 1 do Dziennika Rozkazów z 26 stycznia 1937.
- ↑ a b c Lipiński i Moszumański 2004 ↓, s. 178.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 436.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 538.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 462.
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 601.
- ↑ Wcześniej referent OPL Dowództwa Lotnictwa i OPL Armii „Kraków”.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Убиты в Катыни. Книга Памяти польских военнопленных - узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Лариса Еремина (red.). Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
- Mieczysław Lipiński, Zbigniew Moszumański. Polska artyleria przeciwlotnicza w wojnie obronnej 1939 r. Sprawozdanie dowódcy Obrony Przeciwlotniczej Kraju, płk dypl. Włodzimierza Juliusza Ludwiga z działalności w czasie wojny. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 4 (204), 2004. Warszawa: Wojskowe Biuro Badań Historycznych. ISSN 1640-6281.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.