Dzień Świętego Szczepana
Dzień Świętego Szczepana – święto obchodzone na pamiątkę świętego Szczepana (pierwszego chrześcijańskiego męczennika) 26 grudnia w Kościele rzymskokatolickim i 27 grudnia w Kościołach wschodnich. Kościół prawosławny obchodzi Dzień Świętego Szczepana 27 grudnia według kalendarza juliańskiego, tzn. obecnie 9 stycznia według kalendarza gregoriańskiego. W wierze chrześcijańskiej dzień Świętego Szczepana przypada na drugi dzień świąt Bożego Narodzenia[1][2].
Jest to oficjalne święto państwowe w Alzacji i Mozeli (Francja), Austrii, Balearach, Bośni i Hercegowinie, Katalonii, Chorwacji, Czechach, Danii, Estonii, Finlandii, Niemczech, Irlandii, we Włoszech, Luksemburgu, Macedonii Północnej, Czarnogórze, Norwegii, Filipinach, w Polsce, Rumunii, Serbii, Słowacji, Słowenii, Szwecji, Ukrainie i Szwajcarii. Dzień ten jest także dniem wolnym od pracy w Australii, Kanadzie i Wielkiej Brytanii, gdzie zamiast dnia Świętego Szczepana obchodzi się Boxing Day.
Irlandia
[edytuj | edytuj kod]_in_Dingle,_Co_Kerry.jpg)
W Irlandii jest to jedno z dziewięciu oficjalnych świąt[3].
W języku irlandzkim nazywa się Lá Fhéile Stiofáin lub Lá an Dreoilín - Wren Day. W tym kontekście słowo "wren" jest często wymawiane jako "ran"[4]. Nazwa ta wiąże się z wieloma legendami, pochodzącymi nawet z mitologii irlandzkiej, łączącymi epizody z życia Jezusa i strzyżyka. W tym dniu ludzie zakładają stare ubrania, słomiane kapelusze i wędrują od drzwi do drzwi wraz ze sztucznymi strzyżykami (pierwotnie były one zabijane), śpiewają kolędy i tańczą. Obecnie tradycja ta jest zdecydowanie mniej popularna niż kilka pokoleń temu[5]. Irlandzcy kolędnicy zwani są "wrenboys". W hrabstwach Galway i Kerry obchodzony jest także Mummer's Festival. Mumming to także tradycja obchodzona w hrabstwie Fermanagh w irlandzkiej prowincji Ulster. Dzień Świętego Szczepana to dzień, w którym rodziny nawzajem się odwiedzają oraz chodzą do teatru na pantomimę[6].
W przeważającej części prowincji Ulster dzień ten zazwyczaj nazywany jest Boxing Day, zwłaszcza w Irlandii Północnej i hrabstwie Donegal (głównie East Donegal i Inishowen).
Walia
[edytuj | edytuj kod]Dzień Świętego Szczepana w Walii znany jest jako Gŵyl San Steffan, obchodzony co roku 26 grudnia. Jeden ze zwyczajów walijskich, przerwany w XIX wieku, polegał na upuszczaniu krwi bydłu i biciu gałęziami ostrokrzewu śpiochów i służących. Ceremonia podobno miała przynieść szczęście[7].
Katalonia
[edytuj | edytuj kod]Dzień Świętego Szczepana (Sant Esteve) obchodzony 26 grudnia jest tradycyjnym katalońskim świętem. Jest obchodzony zaraz po świętach Bożego Narodzenia, uświęcony świąteczną ucztą, na którą składa się cannelloni. Jest on najczęściej nadziewany indykiem lub mięsem z zupy escudelli.
Austria, Czechy, Niemcy i Polska
[edytuj | edytuj kod]Stephanitag jest dniem wolnym od pracy głównie w katolickiej Austrii. W Archidiecezji Wiedeńskiej święto Świętego Szczepana obchodzone jest w niedzielę podczas Oktawy Narodzenia Pańskiego. Na terenach Bawarii do dziś zachowane są liczne starożytne zwyczaje, takie jak uroczyste przejażdżki konne, błogosławieństwo koni lub tzw. rytuał picia, świętowany głównie przez młodych mężczyzn tuż po obrzędach kościelnych.
Drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia (z niemieckiego Zweiter Weihnachtsfeiertag, z czeskiego druhý svátek vánoční) obchodzony 26 grudnia jest świętem państwowym w Polsce, Niemczech i Czechach.
Serbia
[edytuj | edytuj kod]Święty Szczepan jest patronem Serbii. Dzień Świętego Szczepana przypada na 9 stycznia, ponieważ Serbski Kościół Prawosławny przestrzega kalendarza juliańskiego. Średniowieczni władcy Serbii na koronacjach przybierali imię Stefan (Stephen). Ten dzień nie jest świętem państwowym w Serbii.
Republika Serbska
[edytuj | edytuj kod]Święty Szczepan (Stefan) jest także patronem Republiki Serbskiej, jednej z dwóch części składowych Bośni i Hercegowiny. Dzień Świętego Szczepana jest obchodzony 9 stycznia jako Dzień Republiki Serbskiej. W głównej mierze jest to dzień upamiętniający wydarzenia z 1992 roku, a nie święto religijne.
Finlandia
[edytuj | edytuj kod]Najbardziej znaną tradycją związaną z tym dniem są organizowane kuligi. W przeciwieństwie do Bożego Narodzenia (i Wigilii), które były obchodzone w sposób podniosły i spokojny, drugi dzień świętowano radośnie.
Kolejną tradycją były parady. W niektórych rejonach, ich celem było przetestowanie przyszłego małżonka. W dzień św. Szczepana odbywało się też wiele wesel. Na obecne tradycje składają się tańce z okazji dnia św. Szczepana, które odbywają się w restauracjach i w salach tanecznych.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jadwiga Lopez, Christmas in Scandinavia, World Book Encyclopedia, 1 stycznia 1977, ISBN 978-0-7166-2003-7.
- ↑ William D. Crump, The Christmas Encyclopedia, wyd. 3, McFarland, 15 września 2001, ISBN 978-0-7864-6827-0.
- ↑ Public holidays in Ireland, www.citizensinformation.ie, 16 kwietnia 2008 [dostęp 2017-12-26] [zarchiwizowane z adresu 2009-01-22].
- ↑ Christmas and New Year in Ireland Long Ago [online].
- ↑ Christmas in Ireland: The Wren Boys [online] [zarchiwizowane z adresu 2013-04-03].
- ↑ Saint Stephen's Day in Ireland, TimeAndDate.com.
- ↑ Welsh Customs and Traditions. britannia.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-10)]., Brittania.com