Elektrownia Wodna we Włocławku

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Szoltys-bot (dyskusja | edycje) o 10:25, 12 mar 2020. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Elektrownia Wodna we Włocławku
Ilustracja
Elektrownia po stronie zachodniej
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Właściciel

Energa Wytwarzanie SA

Liczba bloków energetycznych

6 hydrozespołów

Moce
Łączna moc:
- elektryczna brutto

160,2 MW

Roczna prod. elektr.

0,739 TWh

Kluczowe daty
Rozpoczęcie budowy

1962

Włączenie do sieci

1970

Położenie na mapie Włocławka
Mapa konturowa Włocławka, po prawej znajduje się punkt z opisem „Elektrownia Wodna we Włocławku”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Elektrownia Wodna we Włocławku”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Elektrownia Wodna we Włocławku”
Ziemia52°39′23″N 19°08′02″E/52,656389 19,133889
Strona internetowa

Elektrownia Wodna we Włocławku – największa elektrownia przepływowa w Polsce[1]. W wyniku wybudowania elektrowni powstało na Wiśle zaporowe Jezioro Włocławskie. Początkowo miała być elementem kaskady dolnej Wisły, ale pozostałych zapór nigdy nie wybudowano.

Historia

Stopień wodny budowano w latach 1962–1970[2]. Z początku włocławską elektrownią zarządzał Zespół Elektrowni Wodnych Okręgu Północnego w Straszynie. W 1973 r. utworzono Rejon Elektrowni Wodnych Włocławek. W 1976 r. REWW rozwiązano, przekazując użytkowanie bezpośrednio Zakładowi Energetycznemu Toruń. 1 marca 1998 r. utworzono przedsiębiorstwo Elektrownia Wodna we Włocławku sp. z o.o.[3], formalnie istniało do 12 marca 2013 r.[4] Po latach licznych przekształceń spółek grupy Energa firmą odpowiedzialną za włocławską elektrownię jest obecnie Energa Wytwarzanie SA[5][1].

Dane techniczne

  • Rzeka: Wisła
  • Lokalizacja: 674,850 km
  • Rok budowy: 1970
  • Rzędna piętrzenia: 57,30 m n.p.m.
  • Spad znamionowy: 8,80 m
  • Liczba hydrozespołów: 6
  • Typ turbiny: turbina Kaplana
  • Moc instalowana: 160,2 MW
  • Przełyk instalowany: 2190 m³/sek
  • Średnia produkcja: 739 GWh/a

Problemy techniczne

Po wybudowaniu stopnia wodnego i całej elektrowni w 1970 roku działanie zapory zaplanowano na 10–15 lat. W tym czasie w dolnym biegu Wisły miały powstać kolejne zapory (elektrownie wodne). Z powodu problemów gospodarczych zabrakło pieniędzy na wybudowanie pozostałych elektrowni i tama, mimo pogarszającego się stanu technicznego, stoi samotnie do dziś.

Problemem zapory zainteresowano się dopiero na początku lat 90. Wtedy wydano pierwsze raporty, które mówiły o tym że konstrukcja może się przechylić, wywołując poważną katastrofę. Żeby zapobiec zawaleniu się tamy zaplanowano wybudowanie elektrowni wodnej w Nieszawie, która odciążyłaby przestarzałą konstrukcję[6]. W 2012 r. wycofano się z propozycji tej lokalizacji, ostatecznie postanowiono, że dodatkowa zapora (elektrownia) zostanie wybudowana w Siarzewie, na 708. kilometrze Wisły[7].

W 2015 roku, po 3 latach prac, kosztem ponad 115 milionów złotych, ukończono przebudowę i remont włocławskiej zapory. Nie rozwiązało to jednak problemu erozji koryta rzeki w dalszym biegu Wisły[8][9] – nie rozpoczęto jeszcze budowy dodatkowego stopnia w Siarzewie, obecnie przyjmuje się, że prace mogą tam ruszyć w 2020 r., o ile wcześniej uda się uzyskać wszystkie niezbędne decyzje administracyjne[10] (nie wszyscy naukowcy popierają projekt budowy nowego stopnia)[11][12][13].

 Zobacz też: Stopień wodny Siarzewo.

Wpływ budowy elektrowni na środowisko naturalne

Zbiornik zbudowano na terenie dawnego naturalnego systemu rzecznego, który nadal spotkać można na Wiśle między Wyszogrodem a Płockiem. Zalanie tego fragmentu rzeki spowodowało utratę wielu cennych siedlisk roślin i zwierząt, zamieszkujących ten typ środowiska.

Jednym z wielu skutków budowy było też niemal całkowite uniemożliwienie wędrówki rybom anadromicznym w górę dorzecza Wisły. Wybudowanie przepławki przy zaporze z wielu względów nie zapobiegło temu zjawisku[potrzebny przypis]. Przy okazji ostatniej przebudowy zapory przebudowano także przepławkę dla ryb. Według osoby odpowiedzialnej za jej funkcjonowanie działa ona znacznie lepiej niż stara konstrukcja, a komputerowy system skanuje, monituruje i rejestruje wszystkie przepływające ryby, zbierając dane na temat ich ilości oraz gatunku[14]. Oprócz negatywnych skutków wybudowania elektrowni, należy odnotować również pozytywne zmiany środowiskowe, dotyczące terenów otaczających zaporę. Spiętrzenie wody polepszyło zaopatrzenie w wodę obszarów charakteryzujących się niską ilością opadów atmosferycznych. Powszechnie przyjmuje się, że energia pochodzącą z zapory jest czysta w sensie braku emisji gazów trujących bądź cieplarnianych[potrzebny przypis].

Zdaniem części działaczy walczących o ochronę środowiska (m.in. Adama Wajraka[15]) nie jest jednak ekologiczna. Niektórzy podnoszą również, że także pod względem emisji gazów cieplarnianych istnienie elektrowni wodnej we Włocławku wywiera istotny wpływ na środowisko, gdyż ze względu na znaczną ilość materii organicznej w zbiorniku, dziennie emituje on ok. 400 mg/m² metanu[16].

Zapora – widok ogólny
Zapora – widok ogólny

Przebudowa przepławki

W 1970 roku, rok po zakończeniu budowy zapory uruchomiono przepławkę dla ryb o przepływie 0,935 m³/s składającą się z 33 komór[17]. Na podstawie badań w latach 1971–1974 stwierdzono, że ryby mogą pokonać stopień, ale liczba troci korzystających z przepławki jest nieproporcjonalnie mała w stosunku do wielkości stada. Warunki funkcjonowania przepławki z czasem pogarszały się. W ciągu pierwszych dwóch lat od jej uruchomienia erozja wgłębna koryta spowodowała obniżenie się dna o 2,5 m. Sytuację poprawić miał kamienny próg, który został wybudowany na wejściu do przepławki mający zahamować erozję. Na podstawie badań przeprowadzonych w latach 1998–2004 okazało się jednak, że rozwiązanie to pogorszyło lokalizację wejścia do przepławki. Wskutek tego tylko 3,5% ryb wchodzących do przepławki potrafiło przepłynąć ją całą.

W 2014 roku przebudowano przepławkę i jak wskazują raporty RZGW migracja troci i certy poprawiła się[18]. Nowa przepławka składa z 60 komór, przepływie 0,59 m³/s i spadzie między komorami równym 0,22 m (dla porównania, spad w starej przepławce wynosił 0,4 m).

Monitoring ryb

Do monitoringu migracji ryb zainstalowano urządzenia monitorujące. Jednym z nich jest licznik ryb Riverwatcher zainstalowany w 49 komorze, zbudowany z dwóch płyty ustawionych równolegle do siebie. Emitują one bądź odbierają wiązki światła podczerwonego. Ryba przepływająca między płytami przecina wiązki światła. Stąd znany jest jej kształt. Licznik wyposażony jest również w kamerę. Drugie urządzenie monitorujące stanowi pułapka do ryb zainstalowana w komorze 60. Przepławka dodatkowo wyposażona jest w rurociąg wabiący ryby do pułapki. Przepławka dla zagwarantowania poprawnych warunków migracji powinna być eksploatowana zgodnie „Instrukcją eksploatacji przepławki dla ryb na Stopniu Wodnym we Włocławku”.

Do prawidłowego działania przepławki niezbędna jest:

  • stała weryfikacja poziomu wody we wodowskazach;
  • kontrola punktów wlotów wody do przepławki;
  • kontrola wlotu wody do rurociągu wabiącego;
  • kontrola elementów konstrukcyjnych wewnątrz przepławki.

Przypisy

  1. ↑ a b Energa Wytwarzanie SA: Działalność firmy. strona internetowa firmy Energa Wytwarzanie SA. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-13)]. (pol.).
  2. ↑ Energa Wytwarzanie SA: Elektrownia Włocławek. strona internetowa firmy Energa Wytwarzanie SA. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-13)]. (pol.).
  3. ↑ Energa Wytwarzanie SA: Zarządzanie obiektami. strona internetowa firmy Energa Wytwarzanie SA. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-13)]. (pol.).
  4. ↑ Wpis w KRS, dotyczący spółki.
  5. ↑ Energa Wytwarzanie SA: Historia. strona internetowa firmy Energa Wytwarzanie SA. s. 1–3. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-13)]. (pol.).
  6. ↑ Krzysztof Kowalski, Przegrodzona Wisła próbuje odzyskać swobodę, „Rzeczpospolita”, nr 121 z 26 V 2010 r., s. A16-A17.
  7. ↑ tc: Jest lokalizacja nowej tamy na Wiśle. portal Gazeta.pl, 2012-06-04. [dostęp 2012-11-22].
  8. ↑ kg: Włocławek: koniec remontu zapory na Wiśle. portal Onet.pl, 2015-10-20. [dostęp 2016-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-26)]. (pol.).
  9. ↑ Marek Ledwosiński: Po 3 latach zakończył się remont tamy na Wiśle we Włocławku. strona Radia PiK, 2015-10-01. [dostęp 2016-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-26)]. (pol.).
  10. ↑ Maciej Wilkowski: Porozumienie ws. budowy stopnia wodnego Siarzewo podpisane. strona Radia PiK, 2017-12-01. [dostęp 2017-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-05)]. (pol.).
  11. ↑ Aleksandra Szyłło. Tama w Nieszawie to wyrok śmierci dla Wisły. „Gazeta Wyborcza”, 2012-12-20. Warszawa: Agora SA. [dostęp 2018-03-13]. (pol.). 
  12. ↑ Robert Jurszo: Nowa tama na Wiśle zagraża nawet Bałtykowi. Szyszko już zadecydował o budowie, choć nie ma zgody RDOŚ. portal OKO.press, 2017-12-08. [dostęp 2018-03-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-06)]. (pol.).
  13. ↑ Tomasz Ciechoński. Ekolog: Budujmy tory, a nie tamę. „Gazeta Wyborcza (Toruń)”. Nr 174 (8781), s. 2, 2016-07-27. Grzegorz Giedrys (redaktor prowadzący). Warszawa / Toruń: Agora SA. ISSN 0860-908X. (pol.). 
  14. ↑ Materiał CW 24tv Justyny Iwanickiej i Krystiana Kocanowskiego Tak funkcjonuje monitoring ryb na włocławskiej tamie w serwisie YouTube
  15. ↑ Adam Wajrak, Cały naród buduje dla Energi, [w:] „Gazeta Wyborcza”, nr 298 z 21 grudnia 2012 r., s. 32.
  16. ↑ Adriana Trojanowska, Marta Kurasiewicz, Łukasz Pleśniak, Mariusz Orion Jędrysek. Emission of methane from sediments of selected Polish dam reservoirs. „Teka Komisji Ochrony i Kształtowania Środowiska Przyrodniczego – OL PAN”. 6, s. 368–373, 2009. (ang.). 
  17. ↑ Piotr Dębkowski. Migracja ryb przepławką na stopniu wodnym we Włocławku w 2015 roku.. „Komunikaty rybackie”. Nr 4(153)/2016, s. 1-7, 04.2016. Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie. ISSN 1230-641X. 
  18. ↑ Tomasz Pokropski, Monitoring migracji ryb przez przepławkę na stopniu wodnym we Włocławku w 2016 roku. [online], 10 stycznia 2017 [zarchiwizowane z adresu 2018-01-28].

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Elektrownia_Wodna_we_Włocławku&oldid=59044303”