Przejdź do zawartości

Emil Kumor

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje) o 09:23, 16 sie 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Emil Kumor
„Krzyś”
podpułkownik podpułkownik
Data i miejsce urodzenia

14 stycznia 1899
Schodnica

Data śmierci

28 grudnia 1957

Przebieg służby
Lata służby

1916-1946

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Ludowe Wojsko Polskie

Jednostki

Dowództwo Okręgu Korpusu Nr VIII
Komenda Główna Armii Krajowej
62 Pułk Piechoty

Stanowiska

oficer ordynansowy
kierownik Wydziału Legalizacji
dowódca pułku

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa
kampania wrześniowa
powstanie warszawskie

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Krzyż Walecznych (od 1941, dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Krzyż Partyzancki Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej

Emil Kumor ps. „Krzyś” (ur. 14 stycznia 1899 w Schodnicy[1], zm. 28 grudnia 1957[2]) – podpułkownik Wojska Polskiego, żołnierz kampanii wrześniowej i powstania warszawskiego, oficer Dowództwa Głównego SZP oraz Komendy Głównej ZWZ i AK, inicjator i organizator akcji „Góral”[3] podczas której przejęto niemiecki transport pieniędzy o wartości 105 mln złotych.

Życiorys[4]

W 1916 roku wstępuje jako ochotnik do 2 pułku piechoty Legionów Polskich, gdzie awansuje do stopnia podporucznika.

W czerwcu 1921 roku pełnił służbę w Dowództwie 3 Dywizji Piechoty Legionów, a jego oddziałem macierzystym był 9 pułk piechoty Legionów[5]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 1918. lokatą w korpusie oficerów piechoty[6]. W latach 1922–1929 był dowódcą kompanii w 9 pułku piechoty Legionów w Zamościu, a następnie w 40 pułku piechoty we Lwowie[7]. 2 grudnia 1930 roku został mianowany kapitanem ze starszeństwem z 1 stycznia 1931 roku i 40. lokatą w korpusie oficerów piechoty[8]. Przez 5 lat pełni funkcję adiutanta Korpusu Kadetów Nr 1 we Lwowie[9]; z kolei – do chwili wybuchu wojny – był oficerem ordynansowym generała brygady Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza, dowódcy Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie, a od 1938 roku dowódcy Okręgu Korpusu Nr VIII w Toruniu.

W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku wziął udział w bitwie nad Bzurą, a następnie wraz z gen. Tokarzewskim i grupą kilkunastu oficerów przedostał się do oblężonej Warszawy.

Należał do ścisłego sztabu gen. Tokarzewskiego i brał czynny udział w formowaniu pierwszej na terenie kraju organizacji podziemnej – Służby Zwycięstwu Polski. Później, z chwilą utworzenia Związku Walki Zbrojnej, a następnie Armii Krajowej, pełnił odpowiedzialne funkcje w Oddziale I, a następnie w Oddziale VII Sztabu Komendy Głównej Armii Krajowej. W tym okresie swej działalności położył duże zasługi kierując Wydziałem Legalizacji oraz organizując na terenie Warszawy sieć skrytek i lokali konspiracyjnych. Urządził, między innymi, lokal dla gen. Stefana Roweckiego – „Grota” – dowódcy Armii Krajowej. W 1942 roku został mianowany majorem. W tym samym roku inicjuje, a rok później organizuje słynną akcje „Góral”, której przygotowaniem kierował bezpośrednio gen. „Grot” i w której oddziały Armii Krajowej zdobyły na ulicy Senatorskiej 105 milionów złotych, transportowanych przez Niemców z Banku Emisyjnego.

W czasie powstania warszawskiego (1 sierpnia – 3 października 1944) pełnił funkcję inspektora odcinka bojowego w Śródmieściu. Zorganizował w tym czasie powstańczą wytwórnię granatów, oraz przyczynił się do wykrycia i zabezpieczenia w magazynach Haberbuscha wielkich zapasów zboża, wykorzystanych później do wyżywienia walczącej Warszawy.

Po upadku powstania trafił do niewoli niemieckiej i został umieszczony w Oflagu II C Woldenberg. Po uwolnieniu jeńców polskich przez wojska radzieckie w styczniu 1945 roku powrócił do kraju u zgłosił się do szeregów Wojska Polskiego. Początkowo pełnił funkcję zastępcy dowódcy 41 pułku piechoty w Goleniowie, później był dowódcą 62 pułku piechoty stacjonującego w Skierniewicach, a następnie w Ełku, gdzie brał czynny udział w pracach przy odbudowie zniszczonych terenów, zyskując uznanie miejscowego społeczeństwa.

W 1946 roku, z powodu złego stanu zdrowia, przeszedł na własną prośbę w stan spoczynku. W 1949 roku został z przyczyn politycznych aresztowany i osadzony w więzieniu, skąd po umorzeniu toczącego się w tym czasie śledztwa został zwolniony w 1953 roku. Od tego czasu, w chwilach wolnych od pracy zarobkowej, poświęcał się pracy publicystycznej, zamieszczając w czasopismach szereg artykułów na temat działalności polskiego ruchu oporu w okresie okupacji. 28 grudnia 1957 roku umiera nagle na serce.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Emil Kumor: Wycinek z historii jednego życia, str. 7
  2. ↑ Emil Kumor: Wycinek z historii jednego życia, str. 9
  3. ↑ Emil Kumor: Wycinek z historii jednego życia, str. 10
  4. ↑ Emil Kumor: Wycinek z historii jednego życia, str. 7-9
  5. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 48, 724.
  6. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 104.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 56, 233.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 3 grudnia 1930 roku, s. 332.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 808.
  10. ↑ M.P. z 2016 r. poz. 864.
  11. ↑ M.P. z 1931 r. nr 218, poz. 296.
  12. ↑ a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 74.

Bibliografia

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Emil_Kumor&oldid=54250256”