Ewaryst Estkowski
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
15 sierpnia 1856 |
| Zawód, zajęcie |
pedagog, działacz oświatowy |
Ewaryst Estkowski (ur. 26 października 1820 w Drzązgowie koło Kostrzyna, zm. 15 sierpnia 1856 w Soden, Niemcy[1]) – pedagog, działacz oświatowy.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był synem właścicieli gospodarstwa rolnego. Ukończył Seminarium Nauczycielskie w Poznaniu, po czym w latach 1839–1842 podjął pracę nauczyciela w Wojciechowie k. Jarocina[2]. Stąd karnie przeniesiono go do Mikstatu. W 1844 przeniósł się do Poznania, gdzie początkowo pracował jako prywatny nauczyciel. Brał udział w wydarzeniach Wiosny Ludów w 1848, został współzałożycielem oraz członkiem komitetu redakcyjnego Towarzystwa Pedagogicznego Polskiego[3]. Był także członkiem Towarzystwa Literacko-Słowiańskiego[4]. Redagował i wydawał pisma pedagogiczne, m.in. „Elementarzyk”, „Szkoła Polska”, „Szkółka dla dzieci”, „Szkółka dla młodzieży”.
W 1853 udał się w podróż do Niemiec i Francji, gdzie poznał Teofila Lenartowicza, Joachima Lelewela, Adama Mickiewicza i wielu innych. W 1854 przeniósł się z Poznania do Ostrowa, gdzie pracował jako nauczyciel języka polskiego w szkole prywatnej. W 1855 w celach zdrowotnych wyjechał do Ischl, a rok później do Soden, gdzie 15 sierpnia zmarł i został pochowany[5].
Szczególną uwagę poświęcał nauczaniu elementarnemu, poruszał zagadnienia kształcenia nauczycieli, szkół niedzielnych, szkół realnych, a także oświaty pozaszkolnej. Nauczanie elementarne miało uszlachetniać uczucia, kształcić władze umysłowe, przyswajać uczniowi początki najważniejszych wiadomości.
Był żonaty z Antoniną z Fenrychów, z którą miał dwóch synów: Stefana i Witolda[6].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
Imię Ewarysta Estkowskiego noszą:
- Społeczna Szkoła Podstawowa nr 1 STO im. Ewarysta Estkowskiego w Łodzi[7].
- Szkoła Podstawowa nr 6 w Bydgoszczy oddana do użytku 16 stycznia 1933, – szkoła już nie istnieje, a jej gmach stanowi kompleks UKW w Bydgoszczy[8].
- Szkoły podstawowe w Kostrzynie[9] (wybudowana w 1962), Wojciechowie[10] i w Mikstacie (woj. wielkopolskie) oraz Szkoła Podstawowa z Oddziałami gimnazjalnymi w Pakości[11] (wcześniej gimnazjum w Pakości[12]).
- Imię Ewarysta Estkowskiego noszą ulice w Gorzowie Wielkopolskim, Jarocinie, Kostrzynie Wielkopolskim, Kępnie, Lesznie, Ostrowie Wielkopolskim, Poznaniu, Środzie Wielkopolskiej, Tychach i w Paderborn w Niemchech[13].
- Jego imię nosiła również zlikwidowana w 2011 Szkoła Podstawowa w Kopytowie[14] (pow. bialski, woj. lubelskie).
- W Drzązgowie przed budynkiem szkolnym postawiono mu pomnik.
- Szkoła Podstawowa nr 2 nosiła nazwę Ewarysta Estkowskiego w Ostrowie Wielkopolskim, przekształcona na gimnazjum nr 1. Po wygaszaniu gimnazjum wróciła do starej nazwy[15]
- Szkoła Podstawowa im. Ewarysta Estkowskiego w Wojciechowie
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Waldemar Osterloff: Ewaryst Estkowski (1820–1856). Łódź: L. Fiszer, 1921, s. 47–48.
- ↑ Waldemar Osterloff: Ewaryst Estkowski (1820–1856). Łódź: L. Fiszer, 1921, s. 11.
- ↑ Waldemar Osterloff: Ewaryst Estkowski (1820–1856). Łódź: L. Fiszer, 1921, s. 18–22.
- ↑ Encyklopedia Wrocławia. Jan Harasimowicz (red.). Wyd. III. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, s. 914.
- ↑ Waldemar Osterloff: Ewaryst Estkowski (1820–1856). Łódź: L. Fiszer, 1921, s. 47–48, 88.
- ↑ Stanisława Kamińska, Zasłużone Wielkopolanki: Antonina z Fenrychów Estkowska przełożona wyższej szkoły żeńskiej w Poznaniu (1825–1913), „Kurier Poznański”, 25 (215), 1930, s. 14 [dostęp 2023-05-05].
- ↑ Społeczna Szkoła Podstawowa nr 1 STO im. Ewarysta Estkowskiego w Łodzi. oficjalna strona.
- ↑ UKW: Remont budynku przy ul. Poniatowskiego. 2015-01-16. [dostęp 2017-07-12].
- ↑ Urząd Miejski w Kostrzynie.
- ↑ WOJCIECHOWO. [dostęp 2015-07-15].
- ↑ Szkoła Podstawowa im. Ewarysta Estkowskiego w Pakości z oddziałami gimnazjalnymi. [online], gimnazjumpak.edupage.org [dostęp 2017-11-24] (pol.).
- ↑ Strona internetowa Gimnazjum im. E. Estkowskiego w Pakości.
- ↑ Meine Stadt, Estkowskistr., Paderborn.
- ↑ Kuratorium Oświaty w Lublinie / Wykaz szkół podstawowych w województwie lubelskim.
- ↑ Szkoła Podstawowa nr 2 im. Ewarysta Estkowskiego / Gimnazjum nr 1 im. Polskich Noblistów – Aktualności 2017/2018 [online], gim1osw.pl [dostęp 2017-07-31].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Witold Jakóbczyk, Przetrwać nad Wartą 1815–1914, Dzieje narodu i państwa polskiego, t. III-55, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1989.
- Waldemar Osterloff: Ewaryst Estkowski (1820–1856). Łódź: L. Fiszer, 1921.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Tygodnik Ilustrowany 1860 nr 52 (22 września 1860), s. 481–483, Ewaryst Estkowski
- Ewaryst Estkowski – dzieła w bibliotece Polona