Fallugia paradoxa

*Fallugia paradoxa*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	różowce
Rodzina	różowate
Rodzaj	falugia
Gatunek	Fallugia paradoxa
	Nazwa systematyczna
	Fallugia paradoxa (D. Don) Endl. ex Torr.; W. H. Emory, Not. milit. reconn. 139. 1848
	Multimedia w Wikimedia Commons

Fallugia paradoxa – gatunek z monotypowego rodzaju roślin falugia^[4] Fallugia Endl., 1840 z rodziny różowatych^[5]. Występuje w południowo-zachodniej części Stanów Zjednoczonych (Oklahoma, Kolorado, Nowy Meksyk, Teksas, Arizona, Kalifornia, Nevada, Utah) oraz w północnym Meksyku^[3]. Roślina uprawiana jest jako ozdobna. Potencjalnie z nasion można pozyskiwać oleje^[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Krzew osiągający do 20, rzadziej 35 cm wysokości, z licznymi łodygami rozpościerającymi się i podnoszącymi, z krótkopędami i długopędami. Młode gałązki owłosione, białawe, także z włoskami gwiazdkowatymi koloru białego do rdzawego. Starsze pędy brązowe, z czasem łuszczące się papierzasto^[5].
Liście: Pojedyncze, 1–2-krotnie pierzasto klapowane, osiągające do 3 cm długości. Blaszka liściowa skórzasta, podwinięta na brzegach. Odcinki liścia jajowate do równowąskich^[5].
Kwiaty: Skupione w 1–7-kwiatowe baldachogroniaste kwiatostany na końcach długopędów. Kwiaty z kieliszkiem na szypułkach (5 listków całobrzegich lub trójdzielnych). Hypancjum szeroko lejkowate, owłosione. Okwiat pięciokrotny o średnicy do 3,5–4 cm; działki kielicha trwałe, szerokojajowate; płatki korony białe do lekko różowych. Pręciki liczne, zwykle w liczbie ponad 50, krótsze od płatków. Zalążnia tworzona jest przez liczne owocolistki z trwałymi szyjkami słupków^[5].
Owoce: Liczne, ścieśnione niełupki osadzone w trwałym hypancjum z trwałymi, nitkowatymi i znacznie wydłużającymi się szyjkami słupka^[5].

Kwiat
Owoce
Pędy z liśćmi

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Jeden z rodzajów plemienia Colurieae, do którego należy kuklik Geum i Sieversia z podrodziny Rosoideae w obrębie różowatych (Rosaceae). Rodzina ta z kolei jest kladem bazalnym w obrębie rzędu różowców (Rosales)^[2]^[7]^[3]. Bliskie pokrewieństwo z kuklikiem wykazały badania molekularne. Wcześniej na podstawie kryteriów morfologicznych łączono ten gatunek i rodzaj raczej z podrodziną Dryadoideae (tj. z dębikiem Dryas i wrzęślą Purshia)^[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-12-12] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Taxon: Fallugia paradoxa (D. Don) Endl. ex Torr.. [w:] USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System [on-line]. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). [dostęp 2018-12-12].
↑ Jerzy Hrynkiewicz-Sudnik, Bolesław Sękowski, Mieczysław Wilczkiewicz: Rozmnażanie drzew i krzewów liściastych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 331. ISBN 83-01-13434-8.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f James Henrickson, Bruce D. Parfitt: Fallugia Endlicher. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-12-12].
↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 359, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ D.D. Potter D.D. i inni, Phylogeny and classification of Rosaceae, „Plant Systematics and Evolution”, 266, 2007, s. 5–43, DOI: 10.1007/s00606-007-0539-9 .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-12-12] (ang.).

[grin-3] Taxon: Fallugia paradoxa (D. Don) Endl. ex Torr.. [w:] USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System [on-line]. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). [dostęp 2018-12-12].

[hrynkiewicz-4] Jerzy Hrynkiewicz-Sudnik, Bolesław Sękowski, Mieczysław Wilczkiewicz: Rozmnażanie drzew i krzewów liściastych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 331. ISBN 83-01-13434-8.

[america-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f James Henrickson, Bruce D. Parfitt: Fallugia Endlicher. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-12-12].

[mabb-6] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 359, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[7] D.D. Potter D.D. i inni, Phylogeny and classification of Rosaceae, „Plant Systematics and Evolution”, 266, 2007, s. 5–43, DOI: 10.1007/s00606-007-0539-9 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]