Farma krokodyli

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Farma krokodyli różańcowych w Australii
Farma krokodyli w Kambodży
Samutprakarn Crocodile Farm and Zoo w Tajlandii

Farma krokodyli, farma aligatorów – placówka zajmująca się rozmnażaniem i hodowlą krokodyli w celu pozyskania z nich mięsa, skóry bądź innych dóbr. Hoduje się wiele gatunków krokodylowatych oraz aligatorowatych. W samej Luizjanie przemysł farm aligatorów wart jest między 60 a 70 milionów dolarów[1].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Choć nigdy ich w rzeczywistości nie udomowiono, krokodyle rozmnażano na farmach przynajmniej od początku XX wieku. Większość wczesnych biznesów, jak St. Augustine Alligator Farm Zoological Park, założony w 1893, było farmami tylko z nazwy: zwierzęta służyły za atrakcję turystyczną[2]. Dopiero w latach 60. rozpoczęły się działania komercyjne obejmujące podkradanie jaj z natury lub rozmnażanie aligatorów na miejscu[3].

Aligator amerykański został objęty ochroną prawną w 1967, jeszcze przed ogłoszonym w 1973 Endangered Species Act. Farmy stały się najzdatniejszą opcją uzyskania wyrobów ze skór[3].

Farmy krokodyli rozrosły się w związku z popytem na skóry[4], kosztujące kilkaset dolarów za egzemplarz. Ale mięso krokodyli, długi czas część kuchni południa USA (zwłaszcza kuchni cajun)[5] oraz pewnych kuchni azjatyckich i afrykańskich, zaczęło być sprzedawane i wysyłane na rynki niezaznajomione przedtem z krokodylim mięsem. Kuchnia chińska, bazując na chińskiej medycynie tradycyjnej, traktuje mięso jako leczące przeziębienie i chroniące przez nowotworem, jednak nie ma na to żadnych dowodów naukowych[6].

Efekty[edytuj | edytuj kod]

Popularny a mylny pogląd zakłada, że krokodyle stanowią łatwe źródło dochodu i nie jest trudno trzymać je w niewoli. Jednak nieliczne takie biznesy odnoszą w rozwijającym się świecie sukces. By zrównoważyć koszty i zapewnić sobie trwałe źródło dochodu, ośrodki chowu krokodyli zajmują się też turystyką, w ten sposób farmy mogą wspomagać gatunek żyjący na wolności i zapewniać ludziom pracę[7].

Farmy mają minimalne szkodliwe skutki dla środowiska[8], odgrywają zaś przynajmniej dwie pozytywne role w ochronie aligatorowatych. Ponieważ przemysł dóbr luksusowych zyskuje wiarygodne źródło towaru, kłusownictwo ulega redukcji. Młode krokodyle mogą być też wypuszczane na wolność, by wspierać dzikie populacje.

Zwierzęta inne niż krokodyle mogą zyskiwać w podobny sposób przez wprowadzanie zrównoważonych i etycznych farm[9].

Metody[edytuj | edytuj kod]

Rancza, odłów z dziczy oraz rozród w niewoli są trzema drogami pozyskiwania krokodyli wymienianymi przez Convention on International Trade in Endangered Species (CITES) i Crocodile Specialist Group (CSG)[10]. Aligatorowate mogą rosnąć w niewoli na farmach bądź ranczach. Farmy rozmnażają aligatorowate, podczas gdy rancza inkubują jaja i hodują pisklęta jaj złożonych na wolności. Farmy również pozyskują jaja z dziczy, ale także rozmnażają dorosłe osobniki, by pozyskać z nich własne jaja, czego rancza nie czynią[11][12]. Obydwa rodzaje działalności zazwyczaj zwracają pewien odsetek młodych naturze, w wielkości zapewniającej duży odsetek przeżywalności, co zwiększa ogólną przeżywalność aligatorowatych, gdyż na wolności przeżywa mała część młodych, którym udało się wylęgnąć z jaj[13].

Krokodyle hodować można na liczne sposoby, co zależy od zamierzonych celów. Duże obszary jezior czy mokradeł można odseparować dla trzymania wielu osobników lub też można stworzyć mniejszy obszar dla kilku osobników. Z powodu wielkości i długości życia tych zwierząt dorosłe osobniki wymagają znacznej ilości miejsca[7]. Turyści mogą przynieść dodatkowy dochód placówkom trzymającym krokodyle, jednak trzeba zapewnić bezpieczeństwo zwierzętom i turystom, utrzymać estetykę środowiska[14]. To często zależy od zagród, które można łatwo czyścić bez szkody dla zwierząt[7].

Krokodyle można hodować w niewoli w cyklu otwartym lub zamkniętym. Cykl otwarty obejmuje programy uwzględniające kondycję populacji żyjącej na wolności, którą uzupełnia chów w niewoli[7][15][16]. Cykl zamknięty wiąże się głównie z hodowlą. Dorosłe samice trzymane są w niewoli, zbiera się ich jaja, inkubuje w sztucznych warunkach, wylęga się młode, po czym rosną one, aż osiągną odpowiednią wielkość[16]. Nie ma z tego żadnych korzyści dla ochrony zwierząt, a często nie przynosi to także zysków z uwagi na wysoki koszt rozpoczęcia i utrzymania przedsięwzięcia, często przekraczające zyski z produktów. Koszt związany z cyklem otwartym jest porównywalny, jednak wpływa pozytywnie na kondycję gatunku i to stanowi główny cel, nie zysk ekonomiczny. Rozród w niewoli i rancza przyczyniają się do ochrony populacji żyjących dziko i w istotny sposób przyczyniają się do sukcesu rozrodczego krokodyli[7][14].

Problemy[edytuj | edytuj kod]

Dobro zwierząt[edytuj | edytuj kod]

Z kwestią dobra zwierząt wiąże się takie grożące krokodylom choroby, jak wywołana przez Caiman poxvirus, adenowirusowe zapalenie wątroby, mykoplazmoza czy chlamydioza. Krokodyle podlegają też stresowi, przetrzymywane na ograniczonych przestrzeniach takich jak farmy, co przyczynia się do wybuchu chorób. Większość krokodyli utrzymuje temperaturę ciała pomiędzy 28 a 33 °C. Na farmach temperatura ciała osiągać może 36 °C, co wpływa na układ immunologiczny tych zwierząt, zwiększając ryzyko choroby. Problem stwarza także czystość wody w zamkniętych zbiornikach[17].

Szkodniki[edytuj | edytuj kod]

Wiele farm aligatorów w USA podlega działalności szkodników, dzikich świń[18].

Choroby[edytuj | edytuj kod]

Pomiędzy 2001 i 2003 wirus Zachodniego Nilu (WNV) zainfekował i doprowadził do śmierci aligatory amerykańskie w stanach Georgia, Floryda, Luizjana i Idaho, przyczyniając się przez to do strat ekonomicznych[19]. Chorobę przenoszą komary[20]. WNV znaleziono w Meksyku na farmie krokodyli w Ciudad del Carmen[21].

Skóra krokodyli, zwłaszcza pokrywająca spodnią stronę ciała, posiada wartość komercyjną, wobec czego choroby dotyczące skóry wymagają skrupulatnego i skutecznego leczenia[22].

Choroby krokodyli różnią się w zależności od gatunki. Na pewnych farmach częsta jest salmonelloza, nabywana wraz z zainfestowanym pożywieniem, może ona rozprzestrzeniać się dzięki zaniedbaniom higienicznym. Chlamydie (zwłaszcza Chlamydophila psittaci) mogą przetrwać całe lata, jeśli się ich nie leczy, na przykład tetracykliną. Krokodyle mogą też nabyć prątki z zainfestowanego mięsa[23]

Choroby nękające krokodyle obejmują infekcję wywoływaną przez Parapoxvirus, zwaną po angielsku crocodile pox, dotykającą osobników po wylęgnięciu się i młodocianych. Brązowy osad pojawia się wokół oczu, w jamie ustnej, na ogonie. Caiman pox w podobny sposób powoduje zmiany barwy białej, dotykające również okolic oczu, jamy ustnej i ogona. Adenowirusowe zapalenie wątroby wywołuje zapalenie stanów oraz płuc do wieku trzech lat. Zainfekowane zwierzęta mają opuchnięte szczękę i żuchwę, nie mogą nimi poruszać. Chlamydioza występuje w dwóch formach, dotyka młodych w pierwszym roku życia. Pierwsza powoduje ostre zapalenie wątroby, zazwyczaj prowadzące do śmierci. Inne powodują obustronne zapalenie spojówek, zazwyczaj powodujące slepotę[24].

Ucieczki[edytuj | edytuj kod]

Odnotowano ucieczki krokodyli z farm podczas powodzi. W 2013 około 15000 osobników wydostało się do rzeki Limpopo podczas powodzi w okolicy Rakwena Crocodile Farm[25].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Adam Krause: Inside the Dangerous (and Lucrative) Business of Alligator Farming. [w:] Inc. (magazine) [on-line]. Mansueto Ventures. [dostęp 2014-08-28].
  2. ↑ Crocodiles and Alligator Farms. [w:] Americana-alligator.com [on-line].
  3. ↑ a b Cynthia Medley: One Way to Halt Poaching-Gator Farming. [w:] The New York Times [on-line]. 1970-01-18. [dostęp 2009-02-08].
  4. ↑ Rick Lyman: Anahuac Journal; Alligator Farmer Feeds Demand for All the Parts. [w:] The New York Times [on-line]. 1998-11-30.
  5. ↑ Frances Frank Marcus: Louisiana Alligator, From Pies to Picante. [w:] The New York Times [on-line]. 1993-04-04.
  6. ↑ Chang, L. T. & Olson, R. Gilded Age, Gilded Cage. National Geographic Magazine, Maj 2008
  7. ↑ a b c d e Matthew Brien, Michael Cherkiss, Mark Parry, Frank Mazzotti: Housing Crocodilians in Captivity: Considerations for Central America and Caribbean. University of Florida. [dostęp 2015-04-01].
  8. ↑ Lane, Thomas J. & Ruppert, Kathleen C.: Alternative Opportunities for Small Farms: Alligator Production Review. Institute of Food and Agricultural Sciences, 1987. [dostęp 2013-10-23].
  9. ↑ Brendan Moyle. Conservation that’s more than skin-deep: alligator farming. „Biodiversity and Conservation.”. 22 (8), s. 1663–1677, 2013. [dostęp 2013-10-25]. 
  10. ↑ CITES: Control of operations that breed Appendix-I animal species for commercial purposes. [dostęp 2015-04-20].
  11. ↑ Jerry Heykoop, Darren Frechette. Gatornomics: Profitable and sustainable use of alligators in the southeastern United States. „Marine Resource Economics”. 16 (2), s. 127–142, 2001. 
  12. ↑ D.K. Blake, J.P. Loveridge. The role of commercial crocodile farming in crocodile conservation. „Biological Conservation”. 8 (4), s. 261–272, 1975. 
  13. ↑ Ruth Elsey, Larry McNease, Ted Joanen. Louisiana's alligator ranching programme: a review and analysis of releases of captive-raised juveniles. „Crocodilian Biology and Evolution”, s. 426–441, 2001. 
  14. ↑ a b W.E. Magnusson. Economics, developing countries, and the captive propagation of crocodilians. „Wildlife Sociological Bulletin”. 12, s. 194–197, 1984. 
  15. ↑ J.H. Cox, M.M. Rahman. An assessment of crocodile resource potential in Bangladesh. „Proceedings of the 12th Working Meeting of the Crocodile Specialist Group”. 1 (IUCN – The World Conservation Union Gland, Switzerland), 1994. 
  16. ↑ a b John Thorbjarnarson: Crocodiles: An action plan for their conservation. Gland, Switzerland: UUCN, 1992.
  17. ↑ Dzoma, B. M., Sejoe, S., Segwagwe, B. V., E. June 2008. Commercial crocodile farming in Botswana. „Tropical Animal Health and Production”. 40 (5), s. 377–381. Springer Science & Business Media. [dostęp 2013-10-22]. 
  18. ↑ Elsey, Ruth M., Mouton, Edward C. Jr, Kinler, Noel.. Effects of Feral Swine (Sus scrofa) on Alligator (Alligator mississippiensis) Nests in Louisiana. „Southeastern Naturalist”, s. 205–218, 2012. Eagle Hill Institute. [dostęp 2013-10-21]. 
  19. ↑ Miller et al. 2003, Jacobson et al. 2005, Nevarez et al. 2005
  20. ↑ Unlu, Isik, Kramer, Wayne L., Roy, Alma F., Foil, Lane D.. Detection of West Nile Virus RNA in Mosquitoes and Identification of Mosquito Blood Meals Collected at Alligator Farms in Louisiana. „Journal of Medical Entomology,”. 47 (4), s. 625–633, 2010. Entomological Society of America. 
  21. ↑ Farfan, Jose A. et al. Antibodies to West Nile Virus in Asymptomatic Mammals, Birds, and Reptiles in the Yucatan Peninsula of Mexico. „American Journal of Tropical Medicine and Hygiene”. 74 (5), s. 908–914, 2006. American Society of Tropical Medicine and Hygiene. 
  22. ↑ Dzoma, B. M., Sejoe, S., Segwagwe, B. V., E.. Commercial crocodile farming in Botswana. „Tropical Animal Health and Production”. 40 (5), s. 377–381, 2008. Springer Science & Business Media. 
  23. ↑ Huchzermeyer, F.W.. Public health risks of ostrich and crocodile meat. „Rev. sci. tech. Off. int. Epiz.”. 16 (2), s. 599–604, 1997. Onderstepoort Veterinary Institute. 
  24. ↑ Huchzermeyer, F.W.. Diseases of farmed crocodiles and ostriches. „Rev. sci. tech. Off. int. Epiz.”. 21 (2), s. 265–276, 2002. Onderstepoort Veterinary Institute. 
  25. ↑ South Africa police join hunt for 10,000 escaped crocodiles. Reuters, 25 stycznia 2013. [dostęp 2015-10-09].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Farma_krokodyli&oldid=66900579”