Foryska
50°18′13″N 18°54′31″E/50,303611 18,908611 Staw w 2018 roku | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowości nadbrzeżne | |
Położenie na mapie Świętochłowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
| 50°18′13″N 18°54′31″E/50,303611 18,908611
| |
Foryska[1] (Staw Foryśka) – niewielki staw położony przy Osiedlu Piaśniki II w Świętochłowicach, województwo śląskie na terenie użytku ekologicznego Staw Foryśka. Jest jednym z cenniejszych pod względem przyrodniczym obiektów na terenie miasta. W samym akwenie i w jego bezpośrednim otoczeniu żyje stosunkowo dużo gatunków zwierząt rzadkich w skali regionu i podlegających w Polsce ochronie prawnej.
Flora[edytuj | edytuj kod]
Linię brzegową porasta roślinność wynurzona tworząc miejscami dość szerokie pasma szuwarów[2], w których dominuje głównie pałka (Typha). Miejscami brzegi stawu porastają wierzby (Salix), bez czarny (Sambucus nigra) i inne w większości nasadzane drzewa i krzewy oraz gęste zarośla rdestowca (Reynoutria). Ta ostatnia roślina jest obcym i niezwykle ekspansywnym elementem, wypierając w wielu miejscach gatunki rodzime. Dookoła stawu występuje głównie obszar łąkowy[2], część zajmuje hałda, a na niej topolowy zagajnik[2].
Fauna[edytuj | edytuj kod]
Ptaki[edytuj | edytuj kod]
Niewątpliwie przyrodniczą atrakcją na tym terenie jest gniazdowanie w nadbrzeżnych zaroślach remiza (Remiz pendulinus). W szuwarach otaczających zbiornik wodny licznie gniazdują łyski (Fulica atra) oraz kokoszki wodne (Gallinula chloropus). Na stawie występują również kaczki krzyżówki (Anas platyrhynchos), najpospolitszy w Polsce gatunek kaczek. Część ptaków zakłada (lub usiłuje zakładać) tu gniazda, część zalatuje nad zbiornik jedynie czasowo. Na tafli wodnej można łatwo zaobserwować charakterystyczne sylwetki perkoza dwuczubego (Podiceps cristatus) oraz jaskółki oknówki (Riparia riparia) i rybitwy czarne (Chlidonias niger). W zaroślach nadwodnych zakładają swe gniazda drobne ptaki śpiewające jak np. łozówki (Acrocephalus palustris), potrzosy (Emberiza schoeniclus) oraz cierniówki (Sylvia communis). Wszystkie wymienione powyżej gatunki ptaków objęte są w Polsce ochroną prawną.
Płazy[edytuj | edytuj kod]
Wzdłuż brzegu akwenu i w szuwarach występują żaby z grupy zielonych, należące prawdopodobnie do gatunku żaba jeziorkowa (Rana lessonae). W pobliżu zbiornika występują też nielicznie inne gatunki płazów, które odbywają w nim gody. Spotkać tu można traszkę zwyczajną (Triturus vulgaris) oraz ropuchę szarą (Bufo bufo) czy żabę trawną (Rana temporaria).
Ryby[edytuj | edytuj kod]
W samym zbiorniku, żyje kilka gatunków ryb i akwen ten jest wykorzystywany przez wędkarzy. Spotykamy tu wzdręgi (Scardinius erythrophthalmus), karasie srebrzyste (Carassius gibelio), karasie pospolite (Carassius carassius), słonecznice (Leucaspius delineatus), a także karpie[3] (Cyprinus carpio), wprowadzone tu celowo przez wędkarzy.
Owady[edytuj | edytuj kod]
W wodzie rozwijają się również bezkręgowce stanowiące ważne ogniwo w sieci pokarmowej. Z owadów spotykane są tu larwy ochotek (Chironomidae) i innych muchówek, jak również larwy ważek (Odonata) oraz chrząszczy wodnych. Na tafli wody można obserwować nartnikowate (Gerridae), reprezentujące rząd pluskwiaków różnoskrzydłych (Heteroptera).
Ochrona[edytuj | edytuj kod]
Uchwałą Rady Miejskiej w Świętochłowicach nr VIII/76/2003 z 20 sierpnia 2003 roku (Dz. Urz. Woj. Śl. z 10.10.2003 r. Nr 92, poz. 2447) utworzono użytek ekologiczny Staw Foryśka o powierzchni 5,7 ha, obejmujący ochroną tenże akwen[4] i przylegający teren[5]. Ustawiono tablice dydaktyczne, które prezentują wybraną florę i faunę tego miejsca[2]. Stawem zajmuje się lokalne koło wędkarskie[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 79, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ a b c d e Krzysztof M. Rostański. Użytki ekologiczne jako miejsca fascynacji przyrodniczych. „Przegląd Komunalny”, s. 80, 2008.
- ↑ Olga Krzyżyk: Zmiana granic użytku ekologicznego Foryśka. To możliwe?. [w:] naszemiasto.pl Świętochłowice [on-line]. Polska Press, 2018-04-12. [dostęp 2018-06-13].
- ↑ Rejestr Użytków Ekologicznych w województwie śląskim. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach.
- ↑ Wykaz użytków ekologicznych w województwie śląskim. Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska. [dostęp 2018-06-13].