Fosforek glinu

Fosforek glinu
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	fosforek glinu(III)
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	AlP
Masa molowa	57,96 g/mol
Wygląd	ciemnoszare lub ciemnożółte kryształy o zapachu czosnku
	Identyfikacja
Numer CAS	20859-73-8
PubChem	30332
Właściwości
	Gęstość
	2,40 g/cm³; ciało stałe
	Rozpuszczalność w wodzie
	reaguje z wodą
Temperatura topnienia	2550 °C
Niebezpieczeństwa
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanego źródła
Zwroty H	H260, H300, H311, H400, EUH029, EUH032
Zwroty P	brak wiarygodnych danych
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	4 4 2 W
Numer RTECS	BD1400000
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Fosforek glinu, AlP – nieorganiczny związek chemiczny glinu i fosforu. Stosowany jest jako insektycyd i rodentycyd^[4], posiada właściwości półprzewodnikowe^[5].

Reaguje z wodą oraz z kwasami z wydzieleniem fosforowodoru^[6]:

AlP + 3H
2O → Al(OH)
3 + PH
3

AlP + 3H+
→ Al3+
+ PH
3

Wydzielanie się silnie trującego fosforowodoru jest przyczyną wielu zatruć o wysokiej śmiertelności (rzędu 60–80%). Ma to miejsce zwłaszcza w krajach rozwijających się, w których powszechne jest stosowanie fosforku glinu jako pestycydu. Duża część tych zatruć ma podłoże samobójcze^[7].

Tzw. „tabletki ryżowe” zawierające fosforek glinu dostępne w Iranie

Przypisy

↑ ^a ^b Aluminium phosphide, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank [online], Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 5560 [dostęp 2024-09-02] (niem. • ang.).
↑ ^a ^b ^c CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, s. 4-45, ISBN 978-1-4987-5429-3 (ang.).
↑ Aluminum phosphide, [w:] CAMEO Chemicals [online], National Oceanic and Atmospheric Administration [dostęp 2024-09-02] (ang.).
↑ Dyrektywa Komisji 2009/95/WE z dnia 31 lipca 2009 r. zmieniająca dyrektywę 98/8/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w celu włączenia fosforku glinu uwalniającego fosfinę jako substancji czynnej do załącznika I do tej dyrektywy, „Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej”, Dz. Urz. UE L 201 z 01.08.2009, CELEX: 32009L0095 .
↑ D.E.C.D.E.C. Corbridge D.E.C.D.E.C., Phosphorus. An Outline of its Chemistry, Biochemistry, and Technology, wyd. 5, Amsterdam: Elsevier, 1995, ISBN 0-444-89307-5 .
↑ A.F.A.F. Holleman A.F.A.F., E.E. Wiberg E.E., Inorganic Chemistry, San Diego: Academic Press, 2001, ISBN 0-12-352651-5 .
↑ FarkhondeF. Jamshidi FarkhondeF., AhmadA. Ghorbani AhmadA., SinaS. Darvishi SinaS., HannanehH. Davoodzadeh HannanehH., Badanie profilu laboratoryjnego u pacjentów po zatruciu fosforkiem glinu w południowo-zachodnim Iranie w latach 2010–2015, „Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii”, 66 (3), 2016, s. 149–157, DOI: 10.5114/amsik.2016.66399 (ang. • pol.).

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[GESTIS-1] Aluminium phosphide, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank [online], Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 5560 [dostęp 2024-09-02] (niem. • ang.).

[CRC-2] CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, s. 4-45, ISBN 978-1-4987-5429-3 (ang.).

[3] Aluminum phosphide, [w:] CAMEO Chemicals [online], National Oceanic and Atmospheric Administration [dostęp 2024-09-02] (ang.).

[4] Dyrektywa Komisji 2009/95/WE z dnia 31 lipca 2009 r. zmieniająca dyrektywę 98/8/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w celu włączenia fosforku glinu uwalniającego fosfinę jako substancji czynnej do załącznika I do tej dyrektywy, „Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej”, Dz. Urz. UE L 201 z 01.08.2009, CELEX: 32009L0095 .

[5] D.E.C.D.E.C. Corbridge D.E.C.D.E.C., Phosphorus. An Outline of its Chemistry, Biochemistry, and Technology, wyd. 5, Amsterdam: Elsevier, 1995, ISBN 0-444-89307-5 .

[6] A.F.A.F. Holleman A.F.A.F., E.E. Wiberg E.E., Inorganic Chemistry, San Diego: Academic Press, 2001, ISBN 0-12-352651-5 .

[7] FarkhondeF. Jamshidi FarkhondeF., AhmadA. Ghorbani AhmadA., SinaS. Darvishi SinaS., HannanehH. Davoodzadeh HannanehH., Badanie profilu laboratoryjnego u pacjentów po zatruciu fosforkiem glinu w południowo-zachodnim Iranie w latach 2010–2015, „Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii”, 66 (3), 2016, s. 149–157, DOI: 10.5114/amsik.2016.66399 (ang. • pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]