Francesco Melzi

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Francesco Melzi
Ilustracja
Mężczyzny z papugą, domniemany autoportret
Data i miejsce urodzenia

1492 lub 1493
Mediolan

Data śmierci

1568

Multimedia w Wikimedia Commons
Flora

Francesco Melzi (właśc. Giovanni Francesco Melzi) (ur. 1492 lub 1493[1] w Mediolanie, zm. 1568[potrzebny przypis]) – włoski artysta renesansowy, syn Girolama Melziego, uczeń Leonarda da Vinci.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Odebrał dobre wykształcenie i wychowanie[2]. Był synem dowódcy milicji mediolańskiej[3]. Siedzibą Melzich była największa willa w Vaprio d’Appa[4]. Mógł był uczniem Bramantina[1].

Latem 1507 r. w Mediolanie poznał Leonarda da Vinci[2][3]. Za zgodą ojca Leonardo adoptował Melziego[4]. Po adoptowaniu chłopca Leonardo utrzymywał kontakt z rodziną Melzich[5].

Francesco Melzi pracował jako asystent i skryba Leonarda. Odpowiadał m.in. za porządkowanie notatek i korespondencję. U boku Leonarda uczył się malarstwa i rysunku. Jego najsłynniejszym dziełem jest portret Leonarda z profilu[a][5]. Ponadto stworzył liczne kopie jego obrazów (m.in. zaginioną Ledę z łabędziem)[7]. Dzięki jego pracy ocalało do czasów współczesnych wiele rękopisów Leonarda[2].

Na dworze u króla Francji Franciszka I za swoją pracę otrzymywał od 400 talarów miesięcznie[8]. Leonardo nazywał go zdrobniale Cecho i Cechino (zdrobnienia od Francesco)[9].

Odkąd wstąpił do pracowni Leonarda stał się jego nieodłącznym towarzyszem. W 1513 r. wyjechał z nim do Rzymu, a następnie do Francji[9]. Giorgio Vasari podaje, że Melzi był wielce kochanym przez Leonarda. Nie jest jednak potwierdzone, czy Leonardo i Francesco utrzymywali relację o charakterze romantycznym bądź seksualnym[5]. Zdaniem historyka sztuki Charlesa Nicholla Vasari w drugiej edycji Żywotów z 1568 r. dwuznacznie zasugerował, że Leonardo i Francesco byli w związku homoseksualnym[1]. Melzi był tym, który powiadomił rodzinę Leonarda o jego śmierci w liście z 1 czerwca 1519. Melzi w swoich notatkach określał go też, jako drugiego ojca[potrzebny przypis]. Po śmierci Leonarda stał się jego spadkobiercą. Jako spuściznę po nim otrzymał jego pisma, rysunki i obrazy oraz trochę pieniędzy[10][11].

Po śmierci Leonarda Melzi poślubił szlachciankę Angiolę Landriani, z którą spłodził ośmioro dzieci[1][12]. Później sam stał się nauczycielem. Jego uczniem był m.in. Girolamo Figin[potrzebny przypis].

Portret Leonarda da Vinci, narysowany prawdopodobnie przez Melziego

Najprawdopodobniej obraz Młodzieniec z papugą (znany również jako Portret młodzieńca z papugą) z lat 50. XVI wieku stanowi autoportret Melziego[13].

W 1566 roku miał okazję poznać Giorgio Vasariego, autora Żywota najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów[1][5].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Jego pierwszy datowany rysunek pochodzi z 1510 r. Kopiował liczne notatki, rysunki i inne prace mistrza, dzięki czemu mamy więcej informacji o zaginionych efektach pracy Leonarda[potrzebny przypis]. Francescowi przypisuje się także wykonanie portretu z profilu przedstawiającego Leonarda[14]. Przypuszcza się także, iż w czasie pobytu w Clos Luce z umierającym da Vincim sporządził rysunek Zamek w Amboise. Dziełem uznawanym z całą pewnością za stworzone przez Melziego jest obraz Flora, pochodzący z 1520 r[potrzebny przypis]. Prawdopodobnie namalował również portret Attusa, skarbnika króla Francji Franciszka I[15].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Niekiedy podaje się Melziego za domniemanego autora rysunku[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e Nicholl 2006 ↓, s. 429.
  2. ↑ a b c Nicholl 2006 ↓, s. 428.
  3. ↑ a b Isaacson 2019 ↓, s. 543.
  4. ↑ a b Isaacson 2019 ↓, s. 544.
  5. ↑ a b c d Isaacson 2019 ↓, s. 545.
  6. ↑ Bastek 2019 ↓, s. 19.
  7. ↑ Isaacson 2019 ↓, s. 465, 545.
  8. ↑ Vallentin 1951 ↓, s. 615.
  9. ↑ a b Nicholl 2006 ↓, s. 431.
  10. ↑ Bastek 2019 ↓, s. 26.
  11. ↑ Nicholl 2006 ↓, s. 517.
  12. ↑ Isaacson 2019 ↓, s. 546.
  13. ↑ Nicholl 2006 ↓, s. 430.
  14. ↑ Isaacson 2019 ↓, s. 625.
  15. ↑ Vallentin 1951 ↓, s. 597.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Grażyna Bastek. „Boski był w tym, co czynił”. Leonardo w poszukiwaniu piękna i teorii wszystkiego. „Pomocnik Historyczny. Leonardo da Vinci 1452–1519. Człowiek renesansu i jego epoka”. 3, 2019. 
  • Walter Isaacson: Leonardo da Vinci. Kraków: Insignis Media, 2019. ISBN 978-83-66071-41-4.
  • Charles Nicholl: Leonardo Da Vinci. Lot wyobraźni. Warszawa: WAB, 2006.
  • Antonina Vallentin: Leonardo da Vinci. Warszawa: Książka i Wiedza, 1951.
Szkoła Leonarda da Vinci
Współpracownicy
Uczniowie
Pomocnicy

Emblemat szkoły Leonarda da Vinci

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Francesco_Melzi&oldid=71888257”