53°58′41″N 15°14′13″E/53,978056 15,236944Górzyca (województwo zachodniopomorskie)
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
264[1] |
| Strefa numeracyjna |
91 |
| Kod pocztowy |
72-313[2] |
| Tablice rejestracyjne |
ZGY |
| SIMC |
0775787 |
Położenie na mapie gminy Gryfice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gryfickiego  | |
| 53°58′41″N 15°14′13″E/53,978056 15,236944
| |
Górzyca – wieś w północno-zachodniej Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfickim, w północno-wschodniej części gminy Gryfice. Przez środek wsi przechodzi droga wojewódzka nr 109.
We wsi znajduje się szkoła podstawowa do której uczęszczają dzieci także z okolicznych wiosek. Młodzież jest dowożona do Gimnazjum nr 1 w Gryficach. Znajduje się tu przystanek kolejowy Górzyca Reska (oddalony 1 km od centrum wsi).
W miejscowości ma siedzibę jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej włączona do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego[3].
Przez wioskę przechodzi czarny szlak rowerowy (Brojce→Cerkwica).
Kościół[edytuj | edytuj kod]
Obiektami chronionymi w miejscowości jest cmentarz oraz kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, zbudowany z cegły w XIX wieku. Poświęcony został ponownie 8 grudnia 1946 roku. Z kościoła w Górzycy pochodzi średniowieczny tryptyk (z 1480 r.), który aktualnie znajduje się w kościele pw. Wniebowzięcia NMP w Gryficach na bocznej ścianie w nawie południowej. Parafia w Górzycy została erygowana 14 sierpnia 1977 roku[4].
Rys historyczny[edytuj | edytuj kod]
Wieś była wymieniana już w dokumencie z 1224 roku. Jej nazwa uległa przekształceniom: Gutirz, Gorke, Goerke (1618 r.), Gorcke (1634 r.), Gorke (do 1945 r.). W 1302 roku Górzycę kupili premonstratensi z klasztoru w Białobokach. Natomiast w dokumencie z 1309 roku jako wasal tegoż klasztoru wymieniony był Otto Zarnsdof. W 1337 roku premonstatensi ofiarowali Górzycę kościołowi mariackiemu w Gryficach.
Pierwsze wzmianki o szkole w Górzycy pochodzą z 1791 roku. W 1802 roku nastąpiła parcelacja, w wyniku jej powstało kilkanaście zagród chłopskich oraz niewielki (niecałe 200 ha) folwark. Majątek ten pierwotnie był własnością skarbową, a od poł. XIX wieku prywatną. Od początku XX wieku do 1945 roku własność rodziny Zimmerów.
W okresie powojennym używano nazw przejściowych: Grusza[5], Górka[4].
W latach 1945–1954 miejscowość była siedzibą gminy Górzyca. W latach 1946–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.
Układ wsi[edytuj | edytuj kod]
Pierwotne założenia owalnicowe, zdestruowane w konsekwencji założenia folwarku, kiedy to wieś przechodziła formę wielodrożnicy, z dwoma krzyżującymi się drogami. W części wschodniej zlokalizowany był folwark, w centrum przy skrzyżowaniu dróg kościół wraz z cmentarzem. Pozostała część wsi to zabudowa chłopska, z czworobocznymi zagrodami z budynkami bramnymi i szerokofrontowymi chałupami usytuowanymi w głębi siedlisk. Na wschód od kościoła na dawnym na wsi niewielkie oczko wodne w początku XX wieku na wschód od wsi powstaje przystanek kolejowy, dworzec oraz budynek mieszkalny. Układ współczesny w dużym stopniu posiada wszystkie elementy. Zmieniona jest funkcja dawnego folwarku podzielona pomiędzy indywidualnych rolników.
Samorząd mieszkańców[edytuj | edytuj kod]
Gmina Gryfice utworzyła jednostką pomocniczą – "Sołectwo Górzyca", które obejmuje jedynie wieś Górzyca. Organem uchwałodawczym sołectwa jest zebranie wiejskie, na którym mieszkańcy wybierają sołtysa. Działalność sołtysa wspomaga jest rada sołecka, która liczy od 3 do 7 osób – w zależności jak ustali wyborcze zebranie wiejskie[6].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 332 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Wykaz OSP w KSRG w województwie zachodniopomorskim w lutym 2011 r.. Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Szczecinie, 2011-03-02. [dostęp 2011-08-14].
- ↑ a b UG Gryfice, Plan Rozwoju miejscowości Górzyca, 28 czerwca 2005 r.
- ↑ Starostwo Powiatowe Gryfickie. [w:] Informacje o zespole archiwalnym [on-line]. Archiwum Państwowe w Szczecinie Oddział w Płotach (SEZAM). [dostęp 2007-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 października 2013)]. (pol.).
- ↑ Uchwała Nr XXIX/288/2005 Rady Miejskiej w Gryficach z dnia 30 sierpnia 2005 r. ws. statutów sołectw gminy Gryfice (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2005 r. Nr 79, poz. 1666)
