Gertrude Käsebier
 Autoportret, ok. 1899 | |
| Imię i nazwisko urodzenia |
Gertrude Stanton |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
Gertrude Käsebier właśc. Gertrude Stanton Käsebier (ur. 18 maja 1852 w Des Moines, zm. 13 października 1934 w Nowym Jorku) – amerykańska fotografka, portrecistka, przedstawicielka piktorializmu.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Gertrude Stanton Käsebier urodziła się 18 maja 1852 roku w Des Moines w stanie Iowa, w rodzinie Johna Stantona i Mooncy Boone[1]. Dorastała w Leadville w Kolorado, gdzie jej ojciec pracował w kopalni srebra[1]. Po jego śmierci czteroletnia Gertrude przeprowadziła się wraz z matką do Nowego Jorku[2]. Po ukończeniu szkoły dla dziewcząt (ang. Moravian Seminary for Girls) w Bethlehem (Pensylwania), pomagała matce w prowadzeniu pensjonatu na Brooklynie[2].
W 1874 roku wyszła za mąż za Eduarda Käsebiera – pochodzącego z Niemiec handlarza szelakiem, który często gościł w pensjonacie prowadzonym przez matkę Gertrude[2]. Po ślubie państwo Käsebier zamieszkali w New Jersey, mieli troje dzieci: Fredericka Williama, Gertrude Elisabeth i Hermine Mathilde[1]. Käsebier zajmowała się domem i wychowaniem dzieci, podczas gdy mąż rozwijał dobrze prosperujące przedsiębiorstwo[3]. Amatorsko fotografowała swoje dzieci[4]. Kiedy dzieci dorosły, Käsebier próbowała dostać się do nowojorskiej szkoły artystycznej Cooper Union, jednak jej zgłoszenie zostało odrzucone[2].
W 1888 roku, po przeprowadzce do Brooklynu, Käsebier została przyjęta do Pratt Institute, gdzie przez sześć lat studiowała malarstwo portretowe[1], jednak jako malarka nie odnosiła sukcesów[2]. Pomimo tego, że była jedną z najstarszych studentek, przyjaźniła się z innymi studiującymi, a nawet wspierała niektórych poprzez zlecanie im portretów swoich dzieci[3].
W 1892 roku zdobyła nagrodę w konkursie fotograficznym czasopisma "The Monthly Illustrator", by rok później – już po ukończeniu 40. roku życia – zacząć zajmować się fotografią zawodowo[2]. Ponieważ początkowo nie miała dostępu do ciemni, pracowała nocą, a mokre płytki płukała w strumyku[2]. Następnie terminowała u niemieckiego chemika, by zgłębić tajniki techniki fotograficznej, później zaś pracowała u Samuela H. Lifsheya – fotografa portrecisty, by nauczyć się prowadzenia zakładu fotograficznego[2].
Jej pierwsza wystawa indywidualna odbyła się w 1896 roku w Boston Camera Club. W 1897 roku Käsebier otworzyła własny zakład fotograficzny w Nowym Jorku, a w roku 1899 drugie studio w Newport (Rhode Island). Wkrótce też przedstawiła się listownie Alfredowi Stieglitzowi – fotografowi i wydawcy, najważniejszej postaci ówczesnej amerykańskiej fotografii, który będąc pod wrażeniem prac Käsebier, pomagał w organizowaniu jej wystaw i publikował jej fotografie na łamach czasopisma "Camera Work"[5]. Pomimo niechętnego nastawienia męża do jej kariery zawodowej – uważał, że kariera żony to hańba dla rodziny – Käsebier udało się zaistnieć na nowojorskim rynku artystycznym[4]. W 1897 roku Pratt Institute zorganizował wystawę 150 fotografii jej autorstwa, a w 1898 roku dziesięć jej prac zostało pokazanych w salonie fotograficznym w Filadelfii (ang. Philadelphia Photographic Salon).
Käsebier propagowała piktorializm (1898–1910)[4] – nurt w fotografii, podkreślający funkcje fotografii jako dzieła sztuki, a nie tylko dokumentu. Jej prace były przepełnione miękkim światłem a przedstawiane obiekty często celowo niewyraźne. W 1900 roku, jako jedna z dwóch kobiet, Käsebier została członkinią stowarzyszenia The Linked Ring promującego piktorializm jako dziedzinę sztuki[2][6]. Käsebier znana była z portretów matek z dziećmi[6], np. Mother and a Child (ok. 1900)[2], Bless Art Thou Among Women[6] czy Lolly Popps[4].
W 1899 roku fotografia The Manger wykonana w technice odbitki platynowej została sprzedana za rekordową wówczas sumę 100 dolarów[2]. Fotografia przedstawiała symboliczną Madonnę z dzieciątkiem w stajence – według stanu na 2011 rpoku znajdującą się w zbiorach Museum of Modern Art (MoMa) w Nowym Jorku[5]. W tym samym roku Käsebier została jurorką filadelfijskiego salonu fotograficznego, a Stieglitz zorganizował jej kolejną wystawę indywidualną w nowojorskim Camera Club[2]. W 1900 roku wystawiła swoje prace w Londynie, natomiast rok później w Paryżu[2].
W 1902 roku Käsebier wraz z innymi fotografami, m.in. Stieglitzem i Steichenem zorganizowała Foto-Secesję (ang. Photo-Secession) w celu wyniesienia piktorializmu na wyżyny sztuk pięknych[2]. W 1903 roku pierwsze wydanie czasopisma Stieglitza "Camera Work" zawierało prace jej i innych członków Photo Secession[2]. W 1910 roku 22 prace fotografki pokazano na Międzynarodowej Wystawie Fotografii Piktorialnej (ang. International Exhibition of Pictorial Photography) w Buffalo (Nowy Jork)[2]. U Käsebier portrety zamawiały znane osobistości, m.in. pisarz Mark Twain czy afroamerykański polityk Booker T. Washington[2]. W roku 1907 sportretowała Auguste'a Rodina w jego paryskiej pracowni[2]. Ponadto wykonywała portrety Indian amerykańskich, m.in. Siuksów występujących w Wild West Show Buffalo Billa[4]. Jej prace były publikowane w wielu magazynach, m.in. w "McClure's", "Munsey's Magazine" czy "Scribner's Magazine", jak również w periodykach branżowych, m.in. w "Camera Notes", "The Craftsman", "Photo-Era", "Photographic Art" czy "Photographic Times"[1].
W 1912 roku Käsebier wystąpiła z Foto-Secesji i zerwała współpracę ze Stieglietzem, który przesunął się w stronę fotografii realistycznej[2]. W 1916 roku wraz z Clarence'em H. White'em założyła stowarzyszenie Pictorial Photographers of America, była również współzałożycielką organizacji kobiet-fotografów (ang. Women's Federation of the Photographers' Association of America)[2]. W 1926 roku zamknęła swój zakład fotograficzny[1].
Gertrude Käsebier zmarła 13 października 1934 roku w Nowym Jorku, wskutek zapalenia mięśnia sercowego[1].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
The Manger, ok. 1899 -
Blessed Art Thou among Women, ok. 1899 -
Miss N – portret Evelyn Nesbit, 1903 -
Amos Two Bulls, ok. 1900
.jpg)
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Edward T. James, Janet Wilson James: Notable american women: a biographical dictionary. Harvard University Press, 1974, s. 308–309. ISBN 0-674-62734-2. [dostęp 2011-03-05]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Carol Kort, Liz Sonneborn: A to Z of American women in the visual arts. Infobase Publishing, 2002, s. 113–115. ISBN 0-8160-4397-3. [dostęp 2011-03-05]. (ang.).
- ↑ a b C. Jane Gover: The positive image: women photographers in turn of the century America. SUNY Press, 1988, s. 41. ISBN 0-88706-533-3. [dostęp 2011-03-05]. (ang.).
- ↑ a b c d e Michael W. Hail. The Gertrude Käsebier Collection. „Messenger”, s. 4, 1993. (ang.).
- ↑ a b Cornelia Butler, Alexandra Schwartz: Modern Women: Women Artists at the Museum of Modern Art. The Museum of Modern Art, 2010, s. 132. ISBN 0-87070-771-X. [dostęp 2011-03-05]. (ang.).
- ↑ a b c Portrait: Gertrude Käsebier. W: Mary Warner Marien: Photography: a cultural history. Laurence King Publishing, 2006, s. 190–192. ISBN 1-85669-493-3. [dostęp 2011-03-05]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Gertrude Kasebier, American, 1852–1934. www.leegallery.com. [dostęp 2011-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)]. (ang.).
- Museum of Fine Arts Boston: Gertrude Käsebier (prace w zbiorach muzeum). www.mfa.org. [dostęp 2011-03-05]. (ang.).
- The J. Paul Getty Museum: Gertrude Stanton Käsebier. www.getty.edu. [dostęp 2011-03-05]. (ang.).