Giacomo Meyerbeer
| ||
 Giacomo Meyerbeer | ||
| Data i miejsce urodzenia | 5 września 1791 Tasdorf | |
|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 2 maja 1864 Paryż | |
| Gatunki | grand opéra | |
| Zawód | kompozytor | |
| Odznaczenia | ||
             
| ||
Giacomo Meyerbeer (ur. 5 września 1791 w Tasdorf, zm. 2 maja 1864 w Paryżu) – niemiecki[1] kompozytor operowy, najważniejszy twórca grand opéry, wolnomularz[2].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Meyerbeer urodził się jako Jakob Liebmann Meyer Beer niedaleko Tasdorf (obecnie część Rüdersdorf bei Berlin). Był synem żydowskiego producenta cukru i bankiera Jacoba Judy Herza Beera (1769-1825) i Amalii (Malki) Liebmann Meyer Wulff (1767-1854), córki finansisty Liepmanna Meyera Wulffa, prowadzącej w Berlinie znany salon literacko-muzyczny. Był bratem Wilhelma Beera, bankiera i polityka oraz Michaela Beera, pisarza. W 1810 niemieckie imię Jacob zmienił na włoskie, połączył części nazwiska Meyer i Beer nazywając się odtąd Giacomo Meyerbeer.
Większą część swojego życia spędził we Francji i jej też głównie poświęcił swój artystyczny talent, stąd bywa czasem zaliczany do kompozytorów francuskich. Jego nauczycielem był Muzio Clementi. Razem z Carlem Marią von Weberem studiował też u Georga Josepha „Abbé” Voglera. Przez 10 lat po studiach przebywał we Włoszech, by od roku 1826 na stałe osiąść w Paryżu. W 1842 Meyerbeer został wyznaczony przez króla pruskiego Fryderyka Wilhelma IV na następcę Gaspare Spontiniego na stanowisku dyrektora muzycznego Staatsoper Unter den Linden, królewskiej opery w Berlinie z zobowiązaniem dyrygowania tam cztery miesiące w roku. Faktycznie z uwagi na niewielkie wynagrodzenie było to stanowisko honorowe, które piastował do 1846. Zmarł w Paryżu, lecz został pochowany na cmentarzu żydowskim przy Schönhauser Allee w Berlinie.
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Pierwszą operą kompozytora było Ślubowanie Jeftego (Jephtas Gelübde), za najważniejszą jest uważany Robert Diabeł – sztandarowe dzieło romantyzmu, które przyczyniło się również do rozwoju baletu. Giacomo Meyerbeer potrafił wykorzystywać i łączyć elementy charakterystyczne dla stylów niemieckiego, włoskiego i francuskiego, tego ostatniego w największym stopniu. Wykazywał też dużą wynalazczość w dziedzinie instrumentacji. Jego styl miał bardzo duży wpływ na późniejszych kompozytorów, z których na pierwszym miejscu wymienić należy Richarda Wagnera.
Meyerbeer po śmierci odszedł nieco w zapomnienie. Wynikało to głównie ze zmieniających się mód oraz tego, że do głosu zaczęli dochodzić inni kompozytorzy. Jego operom zarzucano też tanie efekciarstwo i płytkość, również niewielu było śpiewaków mogących podołać wymaganiom stawianym przez meyerbeerowskie role. Jego twórczość była zwalczana z powodów rasistowskich, głównie przez Richarda Wagnera. Po I wojnie światowej nie były wystawiane prawie w ogóle, by na sceny powoli powracać w obecnym czasie.
Ważniejsze opery[edytuj | edytuj kod]
- Il Crociato in Egitto (Krucjata w Egipcie), Wenecja 1824
- Robert le Diable (Robert Diabeł), Paryż 1831 (na tematy z tej opery Fryderyk Chopin napisał Grand Duo concertant E-dur na wiolonczelę i fortepian)
- Les Huguenots (Hugonoci), Paryż 1836
- Le Prophète (Prorok), Paryż 1849
- Dinorah ou Le Pardon de Ploërmel, Paryż 1859
- L'Africaine (Afrykanka), Paryż 1865 (wykonana już po śmierci kompozytora)
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Order Krzyża Południa (1830, Brazylia)[3]
- Krzyż Kawalerski Orderu Legii Honorowej (1832, Francja)[3]
- Krzyż Kawalerski Orderu Ernestyńskiego (1840, Saksonia-Koburg-Gotha)[3]
- Krzyż Kawalerski Orderu Henryka Lwa (1840, Brunszwik)[3]
- Krzyż Kawalerski Orderu Gwiazdy Polarnej (1842, Szwecja)[3]
- Order Pour le Mérite za Naukę i Sztukę (1842, Prusy)[3][4]
- Krzyż Komandorski Orderu Legii Honorowej (1849, Francja)[3]
- Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi Cywilnej (1850, Saksonia)[3]
- Krzyż Kawalerski Orderu Franciszka Józefa (1850, Austria)[3]
- Order Maksymiliana za Naukę i Sztukę (1853, Bawaria)[3]
- Krzyż Komandorski Orderu Korony (1854, Wirtembergia)[3]
- Order Korony Dębowej (1854, Holandia)[3]
- Krzyż Komandorski Orderu Alberta (1855, Saksonia)[3]
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Ernestyńskiego (1855, Saksonia-Koburg-Gotha)[3]
- Order Królewski Korony II Klasy (1861, Prusy)[3]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wielka Encyklopedia Powszechna, PWN 1965, wyd. I, t. VII, s. 241
- ↑ Wolnomularstwo w świetle encyklopedyj. Wypisy, Warszawa 1934, s. 8.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Robert Ignatius Letellier (oprac.): The Diaries of Giacomo Meyerbeer. T. 1: 1791–1839. Londyn: Associated University Press, 1999, s. 27-28. (ang.)
- ↑ Giacomo Meyerbeer (niem.). Orden Pour le Mérite für Wissenschaften und Künste. [dostęp 2020-01-14].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Józef Kański "Przewodnik operowy", Polskie Wydawnictwo Muzyczne S. A., Kraków 2008; ISBN 978-83-224-0721-9
- Kolekcja "La Scala", Polskie Media Amer.Com, Oxford Educational Sp. z o.o.; ISBN 978-83-7425-384-0
- Giacomo Meyerbeer w AllMusic (ang.)
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Giacomo Meyerbeer – utwory w bibliotece Polona
- ISNI: 0000 0001 2281 7116
- VIAF: 71578779
- LCCN: n79140961
- GND: 118581945
- NDL: 01140637
- LIBRIS: 75knrfjr430d1gq
- BnF: 13897457k
- SUDOC: 027961907
- SBN: IT\ICCU\LO1V\130704
- NLA: 36550415
- NKC: jn20000604016
- BNE: XX897054
- NTA: 070429243
- BIBSYS: 90232366
- CiNii: DA05078912
- Open Library: OL55316A, OL7178510A, OL6438157A
- PLWABN: 9810698704005606
- NUKAT: n96216627
- J9U: 987007265478505171
- PTBNP: 99196, 1567280
- CANTIC: a10449322
- LNB: 000030575
- NSK: 000044613
- BNA: 000030520
- CONOR: 22819171
- BNC: 000237080
- ΕΒΕ: 126472
- KRNLK: KAC199618101
- LIH: LNB:V*323260;=BC
- RISM: pe725
- WorldCat: lccn-n79140961
- Artyści związani z Berlinem
- Artyści związani z Paryżem
- Francuscy wolnomularze
- Francuscy kompozytorzy operowi
- Kawalerowie Legii Honorowej
- Komandorzy Legii Honorowej
- Niemieccy kompozytorzy operowi
- Odznaczeni cywilnym Orderem Pour le Mérite
- Odznaczeni Orderem Alberta
- Odznaczeni Orderem Ernestyńskim
- Odznaczeni Orderem Franciszka Józefa
- Odznaczeni Orderem Gwiazdy Polarnej (Szwecja)
- Odznaczeni Orderem Henryka Lwa
- Odznaczeni Orderem Korony (Prusy)
- Odznaczeni Orderem Korony Dębowej
- Odznaczeni Orderem Korony Wirtemberskiej
- Odznaczeni Orderem Krzyża Południa
- Odznaczeni Orderem Maksymiliana
- Odznaczeni Orderem Zasługi Cywilnej (Królestwo Saksonii)
- Urodzeni w 1791
- Zmarli w 1864