Gieniusze (rejon brzostowicki)
53°16′43″N 23°50′38″E/53,278611 23,843889| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet | |
| Populacja (2019) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
1511 |
| Kod pocztowy |
231787 |
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
| 53°16′43″N 23°50′38″E/53,278611 23,843889
| |
Gieniusze (biał. Генюшы; ros. Генюши) – wieś na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie brzostowickim, w sielsowiecie Koniuchy.
W czasach zaborów w granicach Imperium Rosyjskiego, w guberni grodzieńskiej, w powiecie grodzieńskim[2].
W latach 1921–1939 leżała w Polsce, w województwie białostockim, w powiecie grodzieńskim, w gminie Krynka.
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwały tu 122 osoby, 77 były wyznania rzymskokatolickiego a 45 prawosławnego. Jednocześnie 98 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową a 24 białoruską. Były tu 23 budynki mieszkalne[3].
Miejscowość należała do parafii prawosławnej i rzymskokatolickiej w Krynkach. Podlegała pod Sąd Grodzki w Krynkach i Okręgowy w Grodnie; właściwy urząd pocztowy mieścił się w Krynkach.
W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. 2 listopada została włączona do Białoruskiej SRR. 4 grudnia 1939 włączona do nowo utworzonego obwodu białostockiego. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. 22 lipca 1941 r. włączona w skład okręgu białostockiego III Rzeszy. W 1944 miejscowość została ponownie zajęta przez wojska sowieckie i włączona do obwodu grodzieńskiego Białoruskiej SRR.
Od 1991 w składzie niepodległej Białorusi.
W dwudziestoleciu międzywojennym wieś leżała w Polsce, w województwie białostockim, w powiecie grodzieńskim.
Polski cmentarz wojskowy[edytuj | edytuj kod]
W Gieniuszach znajduje się cmentarz polskich żołnierzy poległych w wojnie polsko-bolszewickiej. Spoczywa na nim 16 żołnierzy poległych podczas walk pod Brzostowicą Wielką w dniach 20–24 września 1920 pomiędzy 3 Dywizją Piechoty Legionów gen. Leona Berbeckiego a 15 Armią RFSRR komandarma Augusta Korka.
Wykaz pochowanych żołnierzy:
- Jędrych ? 1 komp. 23 pp
- Józef Kluz(?)ka 1 komp. 23 pp
- Kazimierz Zorzelan ? 1 komp. 23 pp
- Franciszek Powroźniak 23 pp
- Jabłoński 8 komp. 23 pp
- Jan Ciuszuk ? 2 komp. 23 pp
- Rudkiewicz 2 komp. 23 pp
- Franciszek Rybarczyk 3 komp. 9 pp
- Romuald Kożłowski ? 3 komp. 9 pp
- Gołębiowski ?
- Nieznany żołnierz Armii Polskiej
- Nieznany żołnierz Armii Polskiej
Personaliów pozostałych czterech żołnierzy nie udało się odczytać. Przynajmniej jeden z nich należał do 1 komp. 23 pp.
W 2012 cmentarz został odnowiony kosztem grodzieńskich przedsiębiorców Natalii i Jana Dąbrowskich i 7 października tego roku został ponownie poświęcony[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu grodzieńskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 4 października 2019 roku. (ros.).
- ↑ Gieniusze, pow. grodzieński, g, Krynki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 496.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 37.
- ↑ Irena Waluś. Odnowiono cmentarz wojskowy w Gieniuszach. „Magazyn Polski”. 10 (82), 2012. [dostęp 2018-10-23]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Witold Sienkiewicz, Elżbieta Olczak: Dzieje Polski. Atlas ilustrowany. Warszawa: Demart SA, 2007. ISBN 978-83-7427-363-3.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Gieniusze (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 496.
- Gieniusze na mapie WIG
