Gimnazjum Akademickie w Toruniu

Gimnazjum Akademickie w Toruniu

półwyższa
Pierwotna lokalizacja Gimnazjum Akademickiego
Państwo	Polska
Miejscowość	Toruń
Data założenia	1568
Położenie na mapie Torunia Gimnazjum Akademickie w Toruniu
Położenie na mapie Polski Gimnazjum Akademickie w Toruniu
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Gimnazjum Akademickie w Toruniu
53°01′23,2″N 18°35′35,0″E

Tablica na budynku Sądu Okręgowego upamiętniająca 400-lecie założenia Toruńskiego Gimnazjum

Ekonomia Gimnazjum Akademickiego (obecnie siedziba Sądu Okręgowego)

I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Toruniu – kontynuator tradycji Gimnazjum Akademickiego

Gimnazjum Akademickie w Toruniu – protestancka szkoła półwyższa założona w 1568 roku w Toruniu, odznaczająca się wysokim poziomem nauczania i nowatorstwem poglądów. Jedna ze słynnych uczelni w Królestwie Polskim.

Historia

Gimnazjum Akademickie powstało w 1568 roku z przekształcenia istniejącej już wcześniej szkoły miejskiej. Początkowo mieściło się w budynkach dawnego klasztoru franciszkańskiego przy kościele Mariackim.

Od 1594 roku szkoła wyższa – przekształcona dzięki zabiegom toruńskiego burmistrza i humanisty Henryka Strobanda do rangi akademickiej poprzez dodanie tzw. classis suprema. Była to jedna z pierwszych uczelni wyższych w Polsce.

Wśród jego wykładowców byli tak wybitni, ówcześni intelektualiści jak: Jan Turnowski, Piotr Zimmermann, Konrad Graser, Jan Krzysztof Hartknoch, Paweł Stransky czy Piotr Jaenichen. Było ono ośrodkiem życia kulturalnego i naukowego miasta i całych Prus Królewskich. Przez wieki stało się jednym z najprężniejszych ośrodków szerzenia luteranizmu w Prusach Królewskich, choć wśród jego uczniów byli też przybysze z krajów regionu bałtyckiego, Węgier, Siedmiogrodu. Z czasem rosła renoma gimnazjum i rozwój ilościowy. W najkorzystniejszych latach 30. i 40. XVII w. rocznie przyjmowano ok. 100 kandydatów, a ogólny stan osiągnął liczbę 600–1000 studentów.

Wysoki poziom nauczania, nowatorstwo poglądów, jak i ożywiona działalność wydawnicza profesorów szkoły, ich rzutka działalność także na polu czasopiśmiennictwa – wszystko to razem pozwala na określenie gimnazjum toruńskiego jako jednej z nielicznych enklaw oświeceniowej kultury naukowej w Rzeczypospolitej.

Po tumulcie toruńskim w 1724 roku i odebraniu protestantom dotychczasowych budynków szkoły, siedzibę gimnazjum umieszczono w Ekonomii (dotychczasowym internacie dla mniej zamożnych studentów).

W 1825 roku na mocy układu między Toruniem a rządem pruskim gimnazjum stało się szkołą państwowo-miejską, a od 1880 roku już tylko państwową, nabierając charakteru niemieckiego.

Placówki powiązane

Gimnazjum miało ogromny wpływ na miasto i Prusy Królewskie, było prekursorem szeregu działań o charakterze naukowym i kulturalnym, niejednokrotnie jako pierwszy ośrodek z danej dziedziny w Polsce.

Dzięki gimnazjum utworzona została w Toruniu m.in.:

• biblioteka, dorównująca największym ówczesnym księgozbiorom europejskim, liczącym ok. 10 tys. woluminów
• drukarnia, założona w 1581 roku
• pierwsze Muzeum (Musaeum) na ziemiach polskich – od 1594 roku
• pierwsza bursa (akademik) w regionie – „Ekonomia” otwarta w 1601 roku

Stan obecny

I Liceum Ogólnokształcące w Toruniu uważane jest za kontynuację dawnego Gimnazjum Akademickiego.

Obecnie w Toruniu mieści się także Uniwersyteckie Liceum Ogólnokształcące. Szkoła ta funkcjonuje pod nadzorem toruńskiego uniwersytetu, uczy w niej wielu wykładowców akademickich.

Uczelnią wyższą kontynuującą tradycje naukowe Torunia i regionu jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, największa i najstarsza uczelnia w województwie (zał. w 1945 roku).

Linki zewnętrzne

• Gimnazjum Akademickie w Toruńskim Serwisie Turystycznym
• Sprawozdania z działalności Gimnazjum Akademickiego w Toruniu Kopia w KPBC