Gnathovorax
| Gnathovorax | |||
| Pacheco et al, 2019 | |||
| Okres istnienia: karnik | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Gnathovorax | ||
| Gatunki | |||
| |||
Gnathovorax – rodzaj wczesnego, wymarłego dinozaura z rodziny Herrerasauridae[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Znaleziony na południu Brazylii świetnie zachowany holotypowy szkielet oznaczono symbolem CAPPA/UFSM 0009. Znajduje się on w Centro de Apoio à Pesquisa Paleontológica da Quarta Colônia Uniwersytetu Federalnego w Santa Maria. Pacheco i współpracownicy byli pod wrażeniem stopnia zachowania szczątków, wśród których ostały się skamieniałe pozostałości tkanek miękkich w obrębie głowy. Na ich podstawie zespół Pacheca opisał w 2019 w czasopiśmie „PeerJ” nowy rodzaj i gatunek dinozaura[1].
Budowa[edytuj | edytuj kod]
Do cech charakterystycznych zwierzęcia w obrębie głowy zaliczają się następujące autapomorfie[1]:
- 3 zęby kości przedszczękowej
- dodatkowy owalny otwór na połączeniu kości szczękowej i przedszczękowej, położony grzbietowo w stosunku do większego odeń otworu podnozdrzowego
- w przeciwieństwie do poprzedniego nieobecność otworu promaxillary fenestra
- w dole przedoczodołowym kości szczękowej obecne dwie dobrze odgraniczone blaszki
- kość łzowa o smukłej gałęzi sięgającej prawie środka oczodołu
- kość potyliczna górna (supraoccipital) trapezoidalnego kształtu
- pewne cechy połączenia za pomocą szwu kości potylicznej podstawowej z parabasisphenoid, kształtu litery V.
Natomiast w obrębie szkieletu pozaczaszkowego autory proponują następujące cechy diagnostyczne[1]:
- wyrostki poprzeczne ostatnich kręgów grzbietowych nie kontaktujące się z kością biodrową
- szeroki dalszy koniec łopatki
- szerokie entecondyle i ectepicondyle, czyli nadkłykcie dalszego końca kości ramiennej
- sinusoidalny brzeg boczny kości łonowej, niewgłębionej na jej dalszym końcu
- otwór w kości kulszowej
- nieobecność guza ogonowo-przyśrodkowego na kości udowej
- kość piszczelowa osiągająca 0,9 długości kości udowej
- 3 paliczki budujące V palec stopy[1].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Nowy rodzaj zaliczony został do rodziny Herrerasauridae[1].
Pacheco i współpracownicy ukuli nową nazwę rodzajową od gnathos oznaczającego po grecku szczękę/żuchwę, łacińskiego voro oznaczającego pożeram wraz z końcówkę −āx znaczącą skłonny. Nazwie tej towarzyszy epitet gatunkowy mający honorować wedle autorów opisu zwierzęcia paleontologa nazwiskiem Sérgio Furtado Cabreira, który znalazł szkielet[1].
Autorzy opisu rodzaju zaprezentowali następujący kladogram[1] (znacznie uproszczono):
| Dinosauromorpha |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Skamieniałości nowego rodzaju znaleziono w Ameryce Południowej, na południu Brazylii, pośród pozostałości innych zwierząt takich jak rynchozaury czy cynodonty. Jako miejsce typowe wskazano 29°37′52″S; 53°27′02″W, opisując je jako Marchezan w gminie São João do Polêsine leżącej w stanie Rio Grande do Sul w Brazylii[1].
Znajduje się tam formacja Santa Maria, zaliczana do Candelária Sequence w obrębie basenu sedymentacyjnego Paraná. Budujące ją skały powstały 233,23 ± 0,73 miliona lat temu, a więc w środkowym karniku[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
| Infrarzędy dinozaurów | |
|---|---|
| Era dinozaurów | |
| Dyscypliny powiązane |
