Gorawino

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gorawino
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Powiat

kołobrzeski

Gmina

Rymań

Liczba ludności (2013)

671[2]

Strefa numeracyjna

94

Kod pocztowy

78-124[3]

Tablice rejestracyjne

ZKL

SIMC

0310605

Położenie na mapie gminy Rymań
Mapa konturowa gminy Rymań, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Gorawino”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Gorawino”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Gorawino”
Położenie na mapie powiatu kołobrzeskiego
Mapa konturowa powiatu kołobrzeskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Gorawino”
Ziemia53°59′51″N 15°29′36″E/53,997500 15,493333[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Gorawino (niem. Gervin) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kołobrzeskim, w gminie Rymań. Wieś jest siedzibą sołectwa Gorawino, w skład którego wchodzi również osada Rębice.

Według danych z 4 września 2013 r. Gorawino miało 671 mieszkańców[2].

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Wkra przepływająca w pobliżu Gorawina

Miejscowość leży na Równinie Gryfickiej ok. 23 km na południe od Kołobrzegu przy drodze powiatowej Rościęcino – Rzesznikowo. Około 0,5 km na południe od miejscowości przepływa dopływ Mołstowy Wkra.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Średniowiecze[edytuj | edytuj kod]

Wieś posiada zachowany układ przestrzenny (ulicówka „rozwinięta” z owalnicy). Początki sięgają VII wieku, gdy na południe od miejscowości, nad rzeką Wkrą, powstało obronne grodzisko wyżynne, istniejące prawdopodobnie do X wieku[4]. Pierwsze wzmianki o Jorewinie pochodzą z 1224 r., gdy księżna pomorska Anastazja, powołując do życia klasztor norbertanek w Białobokach koło Trzebiatowa przekazała im we władanie m.in. dzisiejsze Gorawino[5]. W 1276 r. miejscowość znalazła się w rękach kapituły kołobrzeskiej[6]. W 1291 r. są odnotowane pierwsze wzmianki o istnieniu parafii[7].

XVI – XIX wiek[edytuj | edytuj kod]

Po sekularyzacji dóbr kościelnych wieś trafiła w ręce prywatne. Po przyjęciu przez Pomorze luteranizmu parafia w Gorawinie funkcjonowała dalej (aż do 1945 r.) jako parafia ewangelicka, obejmująca również Białokury i Świecie Kołobrzeskie[7]. W dokumencie z 1565 r. jako właściciel wsi i majątku figuruje Peter Schley[8]. W XVII w. wieś stanowiła majątek rycerski rodu von Manteuffel (m.in. Wilkiego von Manteuffla, który posiadał w 1628 r. 15 włók ziemi[9] i finansował odbudowę spalonego kościoła[7]). Po pokoju westfalskim i podziale księstwa pomorskiego wieś znalazła się w granicach Brandenburgii, później Prus i Niemiec, gdzie nosiła nazwę Gervin[10]. W połowie XVII w. majątek został podzielony na dwie, a w 1861 r. na trzy części[8]. Właścicielem majątku „A” w 1737 r. został Kazimierz von Schmeling, potem ponownie Manteufflowie. Od 1804 r. Gorawino „A” kilkukrotnie zmieniało właścicieli. Podobnie często zmieniał właścicieli majątek „B”, którymi były m.in. rody von Lettow (pierwszym właścicielem z tej rodziny został w 1725 r. landrat Conrad von Lettow), von Wacholtz i von Steinkeller[11]. W 1818 r. wieś znalazła się w składzie Powiatu Księstwo. Od 1872 r. miejscowość znalazła się w składzie nowo utworzonego powiatu kołobrzeskiego-karlińskiego.

Statua Jezusa Chrystusa stojąca na cokole pomnika niemieckich mieszkańców Gorawina poległych w czasie I wojny światowej

Współczesność[edytuj | edytuj kod]

W latach 1890–1891 dokonano częściowej parcelacji dóbr majątku Gorawino[11]. Po 1895 r. Gorawino połączono w jedną całość, a sama wieś stała się siedzibą okręgu (Amt) obejmującego także Jarkowo, Świecie Kołobrzeskie i Białokury[12]. W latach 1880–1911 Gorawino uzyskało drogowe połączenia z Kołobrzegiem, trasą Gdańsk – Szczecin, Drozdowem i Jarkowem. W 1913 r. wieś przyłączono do zasilania elektrycznego, w latach 30. XX w. zbudowano nowy budynek szkolny[8].

W marcu 1945 r. Gorawino zdobyły wojska radzieckiego 1 Frontu Białoruskiego, w wyniku czego wieś znalazła się w granicach Polski.

W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Górawino (gromada), po jej zniesieniu w gromadzie Siemyśl. W latach 1950–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa koszalińskiego.

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Rok Liczba ludności
1700[11] 69
1780[13] 168
1867[14] 372
1871[14] 366
1910[15] 564
1925[12] 544
1933[16] 543
1939[16] 560
2011[17] 668
2013[2] 671

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Kościół parafialny pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Gorawinie
  • Kościół parafialny pw. MB Królowej Polski, ryglowy, zbudowany w latach 20. XVII w.[7][18][19][7], odbudowany po pożarze z 1991 r.[20] i poświęcony w 1993 r.[19] W środku zachowany z pożaru barokowy ołtarz ambonowy z 1691 r. autorstwa Jakuba Henke[6].
  • Zespół dworsko-pałacowy z przełomu XIX i XX wieku, będący do 1990 r. siedzibą PGR[4].

Oświata[edytuj | edytuj kod]

Społeczna Szkoła Podstawowa w Gorawinie

Dzieci z Gorawina mają możliwość uczęszczania do:

  • Zespołu Szkół Publicznych w Rymaniu (do oddziału filialnego w Drozdowie[21][22], a następnie do Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Rymaniu)
  • Społecznej Szkoły Podstawowej (klasy 0–3), powstałej w 2000 r.[23] na bazie zlikwidowanej Szkoły Podstawowej (działającej od 1946 r.[24]), a prowadzonej przez Stowarzyszenie na Rzecz Ekorozwoju Wsi Gorawino[23].
  • Zespołu Szkół im. Noblistów Polskich w Siemyślu.

Sport[edytuj | edytuj kod]

Kompleks sportowy „Orlik 2012” w Gorawinie

W Gorawinie funkcjonuje klub piłkarski LUKS Grot Gorawino, reaktywowany w 2007 r. W przeszłości walczył m.in. w latach 1991–1994 w grupie pierwszej koszalińskiej A-klasy[25]. W 2008 r. od razu awansował z pierwszego miejsca z B-klasy. Przez kolejne lata Grot Gorawino zajmował kolejno 8, 4, 9, 6, 7 i 3 miejsce w 2 grupie koszalińskiej A-klasy. Treningi zespołu odbywają się na Orliku w Gorawinie, natomiast mecze klub rozgrywa na stadionie w Rymaniu.

Wspólnoty religijne[edytuj | edytuj kod]

Gorawino jest siedzibą parafii rzymskokatolickiej pw. Matki Bożej Królowej Polski[19], wchodzącej w skład dekanatu Gościno.

Bezpieczeństwo[edytuj | edytuj kod]

W Gorawinie funkcjonuje Ochotnicza Straż Pożarna.

Opieka zdrowotna[edytuj | edytuj kod]

W miejscowości znajduje się gabinet lekarski.

Transport[edytuj | edytuj kod]

Przewoźnicy obsługują regularne połączenia do Kołobrzegu, Rymania, Szczecina i Gościna. Na terenie wsi znajdują się 3 przystanki autobusowe – Gorawino, Gorawino osiedle i Gorawino skrzyżowanie.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 34965
  2. ↑ a b c Ludność gm. Rymań (stan na 4 IX 2013 r.). Dane z Urzędu Gminy Rymań. [dostęp 2014-05-31].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 325 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. ↑ a b Jarosław Ellwart: Pomorze Środkowe. Przewodnik turystyczny. Gdynia: Region, 2003, s. 131.
  5. ↑ TRZEBIATÓW – Kościół św. Mikołaja. architektura.pomorze.pl. [dostęp 2014-05-31].
  6. ↑ a b Ks. Dominik Kubicki: Gotyckie świątynie powiatów koszalińskiego i kołobrzeskiego. Pelplin: Wydawnictwo Diecezji Pelplińskiej Bernardinium, 2001, s. 102–103,137–138.
  7. ↑ a b c d e Historia parafii Gorawino cz. 1. gorawino.net. [dostęp 2014-05-31].
  8. ↑ a b c Historia Gorawina. gorawino.net. [dostęp 2014-05-23].
  9. ↑ Szlakiem dawnych Rodów Pomorskich. Związek Miast i Gmin Dorzecza Parsęty. [dostęp 2013-05-23].
  10. ↑ Gorawino – nazwa miejscowości. gorawino.net. [dostęp 2013-05-23].
  11. ↑ a b c Geschichte des Dorfes Gervin. hennwald.npage.de. [dostęp 2013-05-23].
  12. ↑ a b Gmina Gorawino. kreis-kolberg-koerlin.de. [dostęp 2013-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-22)].
  13. ↑ Historia Gorawina w okresie międzywojennym. gorawino.net. [dostęp 2014-05-31].
  14. ↑ a b Cenzus mieszkańców powiatu Kołobrzeg-Karlino. dziemann.de. [dostęp 2014-05-31].
  15. ↑ Liczba ludności we wsiach powiatu kołobrzesko-karlińskiego. gemeindeverzeichnis.de. [dostęp 2013-08-22].
  16. ↑ a b Miasto Kołobrzeg i powiat Kołobrzeg-Karlino. verwaltungsgeschichte.de. [dostęp 2014-05-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-18)].
  17. ↑ Wieś Gorawino w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-10-04], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  18. ↑ Nr rej. 34 z 18 października 1954, Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
  19. ↑ a b c Parafia pw. Matki Bożej Królowej Polski w Gorawinie na stronie diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Diecezja Koszalińsko-Kołobrzeska. [dostęp 2014-05-31].
  20. ↑ Kościół w Gorawinie po pożarze. gorawino.net. [dostęp 2014-05-31].
  21. ↑ Uchwała Nr XXXVI/202/2002 Rady Gminy Rymań z dnia 20 września 2002 r. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2002 r., Nr 73, poz. 1526, s. 8369).
  22. ↑ Uchwała Nr XXXII/171/09 Rady Gminy Rymań z dnia 29 kwietnia 2009 r. w sprawie likwidacji jednostki budżetowej pod nazwą Publiczna Szkoła Podstawowa w Drozdowie. BIP Urzędu Gminy Rymań. [dostęp 2014-05-31].
  23. ↑ a b Historia Społecznej Szkoły Podstawowej w Gorawinie. gorawino.net. [dostęp 2014-05-31].
  24. ↑ Gorawino – szkoła 1946–1950 cz. 1.. gorawino.net. [dostęp 2014-05-31].
  25. ↑ Historia rozgrywek. wiekowianka-wiekowo.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-17)]. wiekowianka-wiekowo.eu [dostęp 2013-08-19].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Gmina Rymań
Siedziba gminy
Wsie
Osady
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gorawino&oldid=72538392”