1 Front Białoruski

1 Front Białoruski

1-й Белорусский фронт

Sztandar 1 Frontu Białoruskiego z Muzeum Sił Zbrojnych FR w Moskwie
Historia
Państwo	ZSRR
Sformowanie	1944
Rozformowanie	1945
Tradycje
Rodowód	Front Białoruski
Dowódcy
Pierwszy	gen. armii Konstanty Rokossowski
Ostatni	marszałek Gieorgij Żukow
Działania zbrojne
II wojna światowa Operacja Bagration Operacja wiślańsko-odrzańska Operacja pomorska Operacja berlińska
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	wojska lądowe
Podległość	Stawka

Wojska 1 Frontu Białoruskiego w Polsce

Pomnik 1 Frontu Białoruskiego w Muzeum Wojny Ojczyźnianej w Moskwie

1 Front Białoruski – związek operacyjno-strategiczny Armii Czerwonej o kompetencjach administracyjnych i operacyjnych na zachodnim terytorium ZSRR, działający podczas wojny z Niemcami w czasie II wojny światowej.

Formowanie i walki

1 Front Białoruski (I formowanie)

1 Front Białoruski został utworzony 24 (17?) lutego 1944 z przemianowania Frontu Zachodniego. Dowódca gen. armii Konstanty Rokossowski. Od 5 kwietnia 1944 przemianowany na Front Białoruski (II formowanie).

1 Front Białoruski (II formowanie)

Utworzony 16 kwietnia 1944 z Frontu Białoruskiego II formowania. 23 czerwca – 31 lipca 1944 uczestniczył w operacji białoruskiej przeciw niemieckiej Grupie Armii „Środek”. W lipcu jego związki dotarły do Bugu, później do Wisły. Do września uchwycił przyczółki na Wiśle pod Warką i Kazimierzem Dolnym, na Narwi pod Serockiem i Różanem. We wrześniu 1944 opanował dzielnicę Warszawy Pragę. Od 12 stycznia do 3 lutego 1945 wziął udział w operacji wiślańsko-odrzańskiej wychodząc na linię; Cedynia, Kostrzyn nad Odrą, Frankfurt n. Odrą. Od 1 marca jego prawoskrzydłowe związki wspólnie z 2 Frontem Białoruskim w ramach operacji pomorskiej walczyły przeciw niemieckiej Grupie Armii „Weichsel” wychodząc na wybrzeże Morza Bałtyckiego (zdobyto Kołobrzeg). 6 kwietnia 1945 wraz z 2 Frontem Białoruskim i 1 Frontem Ukraińskim przeprowadził operację berlińską, zakończoną zdobyciem Berlina, wyjściem 7 maja na Łabę i spotkaniem z wojskami amerykańskimi.

Rozformowany 9 maja 1945. Na jego bazie utworzono Grupę Wojsk Okupacyjnych w Niemczech oraz Radziecką Administrację Wojskową w Niemczech.

Żołnierze dowództwa frontu

Dowódcy frontu:

• gen armii /marsz. Konstanty Rokossowski (kwiecień – 16 listopada 1944),
• marszałek Gieorgij Żukow (listopad 1944 – maj 1945)

Oficerowie dowództwa frontu:

• komisarz – gen. Konstantin Tielegin (kwiecień – maj 1944 i listopad 1944 – maj 1945)
• komisarz – gen. Nikołaj Bułganin (maj – październik 1944)
• szef sztabu Frontu – gen. płk M.S. Malinin
• szef sztabu Wojsk Inżynieryjnych – gen. mjr Eugeniusz Leoszenia

Struktura organizacyjna

Skład
w czerwcu 1944:	W styczniu 1945
8 Gwardyjska Armia, 3 Armia 28 Armia 47 Armia 48 Armia 61 Armia 69 Armia 70 Armia 1 Armia Wojska Polskiego, 2 Armia Pancerna, 2 Gwardyjski Korpus Kawalerii 7 Gwardyjski Korpus Kawalerii 1 Gwardyjski Korpus Pancerny 9 Gwardyjski Korpus Pancerny 11 Gwardyjski Korpus Pancerny Grupa Konno Zmechanizowana 6 Armia Lotnicza 16 Armia Lotnicza	3 Armia Uderzeniowa 5 Armia Uderzeniowa 8 Gwardyjska Armia 33 Armia 47 Armia 61 Armia 69 Armia 1 Gwardyjska Armia Pancerna 2 Gwardyjska Armia Pancerna 1 Armia WP, 2 Korpus Kawalerii 7 Korpus Kawalerii 9 Korpus Pancerny 11 Korpus Pancerny 16 Armia Lotnicza

Bibliografia

• Bolszaja Sowietskaja Encykłopedija Moskwa 1978.
• Mała Encyklopedia Wojskowa MON 1967.
• Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
• Я. Фойтцик, А.В. Доронин, Т.В. Царевская-Дякина: Советская военная администрация в Германии, 1945-1949. Справочник, РОССПЭН Moskwa 2009, [w:]