Grabówno
53°07′56″N 17°00′31″E/53,132222 17,008611| wieś | |
 Kościół pw. św. Antoniego z Padwy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
510 |
| Strefa numeracyjna |
67 |
| Kod pocztowy |
89-350[2] |
| Tablice rejestracyjne |
PP |
| SIMC |
0528089 |
Położenie na mapie gminy Miasteczko Krajeńskie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu pilskiego  | |
| 53°07′56″N 17°00′31″E/53,132222 17,008611[1]
| |
Grabówno – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie pilskim, w gminie Miasteczko Krajeńskie[3]. Przez miejscowość przebiega droga krajowa nr 10.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W 1512 roku Grabówno należało do parafii w Brzostowie. W 1766 roku wieś zamieszkiwało 300 katolików oraz 138 ewangelików. W 1778 r. został wybudowany przez rodzinę Grabowskich dworek[4]. Około 100 lat później znajdował się już w rękach Goltzów, którzy podobno wygrali go w karty. Potem zmieniał właścicieli. W 1782 roku istniała już parafia protestancka, a w 1857 roku wybudowano pierwszą niemiecką szkołę. W roku 1872 dworek kupił książę Chlodwig zu Hohenlohe-Schillingsfürst, cesarski ambasador w Paryżu, później kanclerz Rzeszy i premier Prus. Pod koniec XIX wieku wybudował on pałac. Wprawdzie nigdy w nim nie mieszkał, ale często przyjmował gości przychodzących na polowania. W sąsiadującym z pałacem dworku mieszkał zarządca majątku[potrzebny przypis].
W dwudziestoleciu międzywojennym w pałacu znajdowała się siedziba nadleśnictwa. Okolica znana była z obfitych w zwierzynę i pięknych lasów. W dworku zaś mieszkała rodzina Neizmanów[potrzebny przypis]. Najbogatszym mieszkańcem wsi był Stefan Wełnicki, który zamieszkał w niej w 1909 roku i wybudował dom w centrum miejscowości. Stefan Wełnicki miał młyn, stację benzynową oraz wyszynk, w którym jak wspominają najstarsi mieszkańcy, często przesiadywał Michał Drzymała[potrzebny przypis]. Ten bohater narodowy ostatnie 10 lat swego życia spędził w Grabównie, zmarł w 1937 roku. Został pochowany w Miasteczku Krajeńskim. Dom, który otrzymał od rządu polskiego, został gruntownie przebudowany. Mieszka w nim jego prawnuk[4].
Od 1984 r. w pałacu znajduje się restauracja[5][6]. Pałac wraz z parkiem są chronione jako zabytki[7].
Kościół w stylu neoromańskim został wybudowany we wsi w 1876[8]. Nie znajduje się jednak w rejestrze zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa[7]. Kościół pierwotnie ewangelicki, po wojnie przejęli katolicy. Jednak dopiero 25 maja 1974 roku powstała przy nim nowa, rzymskokatolicka parafia św. Antoniego z Padwy, którą od początku opiekował się ksiądz Marian Grobelski[potrzebny przypis]. Aktualnie proboszczem jest ks. Wiesław Zieliński[9].
Wokół świątyni rosną okazałe kasztanowce, dęby, jesiony, które wraz z drzewami znajdującymi się w pobliżu, tworzyły niegdyś jeden kompleks parkowy[potrzebny przypis].
W latach 1954–1957 wieś była siedzibą władz gromady Grabówno, po jej zniesieniu w gromadzie Miasteczko Krajeńskie. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.
Demografia
[edytuj | edytuj kod]We wsi mieszka 510 osób (stan na 2011 rok), w tym 251 kobiet i 259 mężczyzn (współczynnik feminizacji wynosi 97). 63,9% mieszkańców jest w wieku produkcyjnym, a 36,1% w nieprodukcyjnym (20,8% w wieku przedprodukcyjnym oraz 15,3% w poprodukcyjnym)[10].
Sąsiednie miejscowości
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 37734
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 336 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 604, 13 lutego 2013. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-10-17].
- ↑ a b Grabówno – Informacje – Gmina Miasteczko Krajeńskie [online], www.miasteczkokrajenskie.pl [dostęp 2021-02-01] (pol.).
- ↑ Grabówno [online], Polskie Zabytki [dostęp 2021-02-01].
- ↑ Historia Dworku Koper. [dostęp 2014-10-17]. (pol.).
- ↑ a b Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 148. [dostęp 2014-10-17].
- ↑ Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska. Warszawa: Sport i Turystyka, 1996, s. 596–597. ISBN 83-7079-589-7.
- ↑ Grabówno – Parafia pw. św. Antoniego z Padwy. diecezja.bydgoszcz.pl. [dostęp 2017-05-10].
- ↑ Wieś Grabówno (wielkopolskie) » mapy, GUS, nieruchomości, regon, kod pocztowy, atrakcje, edukacja, kierunkowy, demografia, zabytki, tabele, statystyki, linie kolejowe, liczba ludności, drogi publiczne [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-02-01] (pol.).
| Wsie | |
|---|---|
| Osada leśna | |
| Części wsi |
